Doświadczenia klientów centrum dostarczania usług Kyndryl Collabrative, zlokalizowanego we Wrocławiu, potwierdzają, że wraz ze wzrostem konsumpcji usług dostarczanych przez globalnych dostawców chmury obliczeniowej, komplikuje się sposób zarządzania obszarem IT w przedsiębiorstwach, a jednym ze skutków jest niekontrolowany wzrost kosztów operacyjnych. Poważnym wyzwaniem staje się zwłaszcza zarządzanie środowiskiem hybrydowym (hybrid cloud) lub wielochmurowym (multi cloud). Zagadnienia te wydają się istotne także dla polskich przedsiębiorstw, szczególnie w kontekście ostatnio opublikowanego raportu Eurostat, dotyczącego konsumpcji chmury obliczeniowej przez europejskie gospodarki. Z raportu wynika, że w ciągu ostatnich 2 lat podwoiła się liczba polskich przedsiębiorstw deklarujących użycie public cloud. Wagę tych zagadnień potwierdzają także przedstawiciele przedsiębiorstw z sektora handlu detalicznego i sektora usług finansowych, w których odnotowuje się najwyższy poziom konsumpcji chmury w Polsce. Zgłaszają oni wyzwania związane z potrzebami innego sposobu zarządzania, w szczególności w kontekście kosztów operacyjnych IT. Aby temu sprostać niezbędne jest wdrożenie procedur FinOps. Nowoczesne Operacje IT Pojawienie się chmury obliczeniowej zmienia zupełnie podejście do operacyjnego zarządzania IT. W podejściu Kyndryl wyróżniamy trzy podstawowe wymiary takiego zarządzania. Są to: Ludzie, Procesy i Technologie. W przypadku eksploatacji rozwiązań chmurowych te trzy wymiary zyskują nowe oblicza w porównaniu do zarządzania IT w tradycyjny sposób, tzn. on-premise / z własnego centrum przetwarzania danych. W wymiarze Ludzie – potrzebujemy innych kompetencji technicznych i procesowych. Zmieniają się Procesy – choćby procesy zakupowe. Z kolei w wymiarze Technologie obraz nam się komplikuje – korzystamy najczęściej z modelu hybrydowego, nierzadko multicloud, gdzie dla każdego przypadku mamy inne procesy: zamawiania, księgowania, rozliczania, alokacji kosztów, itd. W przypadku dużych przedsiębiorstw następuje multiplikacja ww. wyzwań i zarządzanie takim środowiskiem staje się jeszcze bardziej skomplikowane, wymagające nowego modelu operacyjnego ModernOps. Obejmuje on: Cloud Financial Operations; Modern Operations for Service Providers; Compliance and Security Operations; Modern Multisourcing; Sustainability Operations; DevSecOps; IT and Cloud Operations. Dlaczego wdrażać podejście FinOps? Model chmurowy zupełnie nie przystaje do tradycyjnego modelu zarządzania zakupami i kosztami w IT. W modelu tradycyjnym były wnioski inwestycyjne dotyczące np. zakupu infrastruktury, decyzje Komitetów Inwestycyjnych, zamówienia, odpowiednie księgowanie i amortyzacja aktywów. Natomiast idea chmury obliczeniowej to demokratyzacja dostępu do usług. Cały opisany powyżej proces może być zastąpiony „klikaniem” przez administratora, który w kilka minut może powołać do działania nowy komponent infrastruktury. Model chmurowy może de facto być anarchizacją procesu zakupowego. Organizacja traci kontrolę nad decyzjami i kosztami. Model FinOps to próba połączenia tych dwóch światów. Ułatwiamy dostęp do usług do poziomu użytkownika, ale jednocześnie budujemy mechanizmy kontrolne i świadomość kreowanych kosztów. Większość naszych klientów, która zdecydowała się na masowe użycie chmury obliczeniowej przyznaje, że obszar FinOps jest dla nich największym wyzwaniem spośród całego katalogu ModernOps. Demokratyzacja dostępu do infrastruktury, łatwość jej powoływania i cały proces jest tak odmienny od tradycyjnego sposobu zarządzania IT, że szefowie IT mają poczucie, że nie są w stanie zapanować nad kreacją kosztów oraz, że nie rozumieją rachunków za usługi chmurowe. Aż 90% współpracujących z Kyndryl menedżerów IT deklaruje, że nie jest w stanie skutecznie monitorować kosztów IT. Typowy projekt chmurowy kończy się przekroczeniem budżetu o 20%. Miesięczna fluktuacja kosztów z tytułu eksploatacji chmury obliczeniowej może wynieść 100% i jest niezrozumiała. Rynek oferuje obecnie ponad 100 rozmaitych rozwiązań obiecujących możliwość monitorowania takich kosztów, ale wyzwaniem jest wybór z tak dużej liczby – tego właściwego. Ponad 60% przedsiębiorstwdeklaruje, że nie ma specjalistów, którzy są w stanie zarządzać kosztami chmury obliczeniowej. O ok. 50% zwiększa się czas programistów na zadania administracyjne. Chmura zatem, zamiast podwyższać, de facto - obniża ich wydajność. Menedżerowie IT deklarują, że potrzebują w dużych przedsiębiorstwach oddelegować 3 etaty tylko do analizowania faktur dotyczących usług chmurowych. W konsekwencji powstaje poczucie, że nie osiąga się maksimum zwrotu z poczynionych inwestycji. Korzyści ze skutecznego zarządzania kosztami chmury FinOps to przecięcie finansów, biznesu i technologii, które ma na celu podniesienie odpowiedzialności finansowej, w szczególności w gronie użytkowników powołujących usługi i właścicieli biznesowych projektów, w których te usługi są wykorzystywane. Chmura demokratyzuje dostęp do zasobów, a FinOps pomaga w stworzeniu kultury świadomych kosztów. Świadoma współpraca finansów, biznesu i technologii w ramach FinOps skutkuje: wyważeniem między wydatkami a maksymalizacją założonego wyniku finansowego; poprawą współpracy między zespołami – następuje rozbicie silosów organizacyjnych, zespoły techniczne, finansowe i zakupy pracują w kierunku realizacji wspólnych KPI’s; spójnym sposobem zarządzania architekturą hybrydową - obejmującą całość środowiska IT: Data Center, chmurę prywatną, chmurę publiczną; przeniesieniem odpowiedzialności i uprawnień finansowych – na zespoły rozwojowe IT; zmianą kultury organizacyjnej – budowanie dobrych praktyk i wykorzystanie inżynierii finansowej. FinOps w wydaniu Kyndryl to złożenie dwóch usług z powyższego rysunku: Cloud Financial Operations i Modern Operations for Service Providers. Cloud Financial Operations pozwala na mapowanie i wizualizację wszystkich kosztów operacyjnych związanych z eksploatacją usług chmury obliczeniowej. Realizowane jest to za pomocą platformy technologicznej – konsoli Cost and Asset Management. Z kolei Modern Operations for Service Providers, wsparte Enterprice Market Place udostępnia jednolitą konsolę i dostęp do usług, niezależnie od dostawcy. Konsola taka udostępniona użytkownikom umożliwia im korzystanie z rozmaitych usług zakontraktowanych przez przedsiębiorstwo. Mają do nich dostęp z jednego miejsca, wykorzystują ten sam interfejs, co podwyższa doświadczenie użytkownika. Z drugiej strony przedsiębiorstwo ma pełen wgląd na powoływane usługi, może nadawać dostępy, itd. Jednym słowem, znacznie łatwiej jest kontrolować sposób użycia usług przez użytkowników. Platforma umożliwia nie tylko uruchamianie usług, ale także zarządzanie nimi: zatrzymanie, restart, itd. Wspomniane technologiczne rozwiązania Kyndryl integrują się oczywiście z narzędziami innych dostawców. Platforma konsoliduje dane o usługach i ich kosztach. Gromadzone dane historyczne mogą stanowić podstawę analizy predykcyjnej kosztów. Właściwa atrybucja monitorowanych usług pozwala na rozliczanie kosztów pomiędzy poszczególnymi liniami biznesowymi, departamentami itd. Wszystko to podwyższa świadomość kosztów oraz ułatwia kalkulację zwrotów z inwestycji i sensowności użycia poszczególnych usług. Jak skutecznie wdrożyć FinOps? Dobre wdrożenie FinOps skutkuje znacznie większą przewidywalnością kosztów użycia chmury. Trzy, kluczowe fazy FinOps: Informowanie – jest to swoisty fundament metodyki FinOps. Na tym etapie organizacja w systematyczny, ujednolicony i transparentny sposób zaczyna gromadzić informacje o generowanych kosztach. W tej fazie wprowadzana jest atrybucja, tagowanie, co umożliwia alokację kosztów na projekty, jednostki organizacyjne w przedsiębiorstwie. Optymalizacja – po zebraniu wysokiej jakości danych możemy wejść w etap inspekcji i podejmowania świadomych decyzji – z jakich usług korzystać? czy generowana jest założona wartość? itd. Możliwe jest wprowadzenie zautomatyzowanych procesów decyzyjnych. Wykorzystanie algorytmów maszynowego uczenia pozwala na wybór optymalnych scenariuszy. Operacjonalizacja optymalizacji – optymalizacja jest na stałe wprowadzona w operacyjne zarządzanie zasobami chmurowymi. Wprowadzamy zarządzanie pełnym cyklem funkcjonowania usługi: od planowania, poprzez konsumpcję, eksploatację aż po realizację płatności za usługi. Możemy programować budżety, alarmy związane z przekraczaniem budżetów. Możemy wreszcie porównywać poziom kosztów równoważnych usług od poszczególnych dostawców usług publicznej chmury obliczeniowej i podejmować właściwe decyzje. Kyndryl realizuje wsparcie FinOps dla swoich klientów stosując metodyki FinOps Foundation. Początkiem współpracy jest zwykle faza Doradztwa. Na tym etapie tworzymy ocenę poziomu dojrzałości organizacji w kontekście wspomnianych powyżej trzech faz FinOps. Klient w każdej fazie może znaleźć się na jednym z 5 poziomów dojrzałości: brak zarządzania; działania reaktywne; działania proaktywne; systematyczne podejście; podejście innowacyjne. Po przeprowadzeniu takiej analizy powstaje Mapa dojrzałości, która w połączeniu z priorytetami klientadefiniuje plan działania – Mapę drogową podwyższenia dojrzałości organizacyjnej FinOps. Kolejna faza to Implementacja działań nakreślonych przez Mapę drogową. Jeśli jest taka wola klienta, możliwa jest realizacja trzeciej fazy - Zarządzanie obszarem FinOps na rzecz klienta. Andrzej Gibas, Sales Director, Poland and Baltic States, Kyndryl
