Firmy będą musiały informować związki zawodowe o stosowanych systemach AI

Sejm pracuje obecnie nad projektem nowelizacji ustawy o związkach zawodowych, którego celem jest “adaptacja ustawy do zmieniających się realiów technologicznych”. Projekt przygotowany przez sejmową Komisję Cyfryzacji rozszerza katalog informacji, jakie związki zawodowe mogą domagać się od pracodawcy. I tak, będą oni musieli przekazać związkowcom dane dotyczące parametrów i zasad, na których opierają się algorytmy lub systemy AI wykorzystywane przez firmę.

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu nowelizacji ustawy o związkach zawodowych, zakłada on uzupełnienie zawartego w art. 28 ust. 1 ustawy katalogu przypadków o pkt 5, dotyczący : “parametrów, zasad i instrukcji, na których opierają się algorytmy lub systemy sztucznej inteligencji, które mają wpływ na podejmowanie decyzji, a które mogą mieć wpływ na warunki pracy i płacy, dostęp do zatrudnienia i jego utrzymanie, w tym profilowanie”.

Pracodawca będzie miał obowiązek udzielenia takich informacji związkom zawodowym w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku.

Sejmowa Komisja Cyfryzacji poinformowała, że nowelizacja ustawy dotyczy przedsiębiorców niezależnie od ich wielkości. W pierwszej kolejności będzie się ona jednak odnosić do dużych przedsiębiorstw. Firmy z sektora MŚP znacznie rzadziej korzystają bowiem z algorytmów AI w miejscu pracy.

Jakie problemy rozwiązuje i jednocześnie tworzy nowelizacja?

W niektórych organizacjach pracownicy są nadzorowani i oceniani przy pomocy algorytmów i systemów AI. Projekt nowelizacji dotyczy kwestii znajomości przez nich kryteriów oceny ich pracy w takich przypadkach. Obecnie pracownicy nie znają bowiem zasad stosowanych przez przedsiębiorstwa i wykorzystywanych przy tworzeniu norm pracy. Co prowadzi często do nadmiernego obciążania ich pracą.

“Sprawy te powinny być przedmiotem negocjacji prowadzonych przez pracodawców i przedstawicieli pracowników, a w szczególności przez związki zawodowe” – wskazuje Dorota Dzienisiuk, ekspert ds. legislacji w Biurze Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji.

Innego zdania są jednak sami pracodawcy.

“Parametry, zasady i instrukcje, na których opierają się algorytmy lub systemy sztucznej inteligencji, mogą zostać uznane za know-how firmy i tym samym zostać objęte tajemnicą handlową” – wskazuje Katarzyna Kamecka z Polskiego Towarzystwa Gospodarczego, na łamach dziennika Rzeczpospolita.

W przyszłości można więc spodziewać się sporów między pracodawcami, a związkami zawodowymi.