3,5 biliona dolarów – to szacunkowa, globalna wartość fuzji i przejęć w 2024 roku

Taką kwotę podała w swojej analizie międzynarodowa firma doradcza Bain & Company. Oznacza to wzrost o 15% r/r i powrót do poziomów notowanych w połowie poprzedniej dekady. Z badania wynika także, iż globalna liczba transakcji zwiększy się o 7% r/r, co oznacza z kolei odwrócenie dwuletniego trendu spadkowego. Niestety, sektor technologii pozostał w tyle za wcześniejszymi rekordami.

Sytuacja poszczególnych kategorii inwestorów na rynku fuzji i przejęć jest zróżnicowana. Niewielki spadek stóp procentowych pomógł funduszom private equity i venture capital odzyskać pozycję, co przełożyło się na wzrost wartości ich transakcji odpowiednio o 29% i 30% r/r. Z kolei wśród inwestorów strategicznych i branżowych – mniej podatnych na zmiany kosztów pozyskania kapitału – spodziewany wzrost wyniesie w tym roku 12% w skali globalnej i będzie widoczny we wszystkich regionach. Kluczowym motorem wzrostów była wzmożona aktywność w sektorach energii i surowców naturalnych, przemysłu oraz usług finansowych, a także znaczący rozwój w handlu detalicznym i telekomunikacji. Jednocześnie sektory technologii, ochrony zdrowia i biotechnologii, historycznie silnie kształtujące rynek M&A, pozostały w tyle za wcześniejszymi rekordami.

“Pomimo dobrych wyników finansowych oraz strategicznego zapotrzebowania na fuzje i przejęcia w 2024 roku, uczestnicy badania liczyli na silniejszy impuls monetarny oraz większą gotowość inwestorów do wychodzenia z inwestycji, co mogłoby przyczynić się do pełnego ożywienia rynku” – ocenił Paweł Szreder, partner w Bain & Company. “Warto jednak zauważyć, że wiodący inwestorzy szybko dostosowali się do zmieniających się warunków rynkowych, rezygnując z tradycyjnych metod na rzecz poszukiwania synergii w zakresie zarówno przychodów, jak i kosztów. W dalszym ciągu doskonalili swoje kompetencje w zakresie fuzji i przejęć, koncentrując się na selekcji, negocjacjach i wykorzystywaniu nowych narzędzi, w tym AI, w celu usprawnienia procesu przygotowania do transakcji” – dodał.

Bariery dla transakcji

Badanie Bain & Company, przeprowadzone z udziałem ponad 300 inwestorów, ujawniło, że największą barierą w realizacji transakcji jest rozdźwięk między kupującymi i sprzedającymi, jeśli chodzi o wyceny. Problem ten wynika z przepaści między historycznie niskimi wycenami wśród inwestorów strategicznych, wynoszącymi średnio 10,4x EBITDA/EV, a rekordowo wysokimi wycenami giełdowymi, które dla nowojorskiego indeksu S&P 500 osiągnęły poziom 16,6x.

Zamiast akceptować znaczne obniżki wartości przy wyjściu z inwestycji, inwestorzy private equity i venture capital decydowali się zatrzymać je w swoich portfelach. Podobną strategię przyjęły firmy prywatne i publiczne, które również zdecydowały się na pozostanie w swoich inwestycjach. W rezultacie, przy mniejszej konkurencji i braku presji, niektóre transakcje utknęły w martwym punkcie.

Nadzór regulacyjny

W 2024 roku wyzwania regulacyjne i spory prawne znacząco wydłużyły procesy zamykania transakcji, wpływając na ich przebieg i realizację. Blisko połowa (47%) inwestorów przyznała, że obawy związane z regulacjami miały bezpośredni wpływ na rodzaj transakcji, które ich firmy rozważały w tym roku. W odpowiedzi, wiele organizacji zdecydowało się na zmianę strategii, poświęcając więcej czasu na wstępną selekcję i szczegółową ocenę transakcji pod kątem prawa antymonopolowego. Niektórzy inwestorzy, z uwagi na niepewność regulacyjną, wstrzymali swoje plany, licząc na zmiany w wyniku lokalnych wyborów.

Ta sytuacja sprawiła, że firmy skupiały się albo na małych transakcjach, które nie budziły zastrzeżeń regulatorów, albo na dużych transakcjach z ogromnym potencjałem, jednocześnie pomijając transakcje średniej wielkości. W mijającym roku fuzje i przejęcia warte mniej niż 1 miliard dolarów stanowiły 95% wszystkich transakcji, a ich liczba wzrosła po raz pierwszy od czterech lat. Z kolei megatransakcje, warte ponad 5 miliardów dolarów, znacząco podniosły łączną wartość wszystkich transakcji na rynku.

Eksperci Bain & Company spodziewają się zmian w administracji zarówno USA, jaki i UE, a także aktualizacji wytycznych w Indiach i Japonii, które mogą zwiastować bardziej otwarte podejście do regulacji w przyszłości. Niemniej jednak czas, zakres oraz stopień ewentualnego złagodzenia regulacji będą prawdopodobnie różnić się w zależności od sektora i rynku.

Dostosowanie strategii do wyższych stóp procentowych

W odpowiedzi na utrzymujące się wysokie stopy procentowe, strategiczni inwestorzy stali się bardziej selektywni w wyborze transakcji. Zaczęli wymagać bardziej konkretnych strategii tworzenia wartości, a jednocześnie stali się mniej skłonni płacić, jeśli potencjalny zysk miałby być oddalony w czasie. Co jednak najistotniejsze, dostosowali się do nowych poziomów wycen, dążąc jednocześnie do synergii przychodowych i kosztowych.

Transakcje wykorzystujące efekt skali, aby wzmocnić pozycję rynkową i obniżyć koszty, stanowiły w 2024 roku 59% wartości wszystkich transakcji – najwyższy odsetek od 2015 roku. Oznacza to przesunięcie w kierunku przejęć, które obiecywały szybkie i łatwe do zrealizowania synergie w ciągu pierwszego roku. Jest to wyraźny zwrot w porównaniu do poprzednich lat, kiedy to przejęcia miały służyć przyspieszaniu wzrostu przychodów poprzez ekspansję na szybko rozwijających się rynkach lub pozyskiwaniu nowych kompetencji.

Generatywna AI rewolucjonizuje transakcje

W 2024 roku popularność wśród specjalistów od fuzji i przejęć zyskiwała Gen AI, którą wykorzystywali w identyfikacji i selekcji celów przejęć, a także procesie due diligence. Z badań Bain & Company wynika, że w trwającym roku korzystał z niej co piąty inwestor, podczas gdy w 2023 robiło to 16% badanych. Kolejne 16% praktyków M&A planuje wdrożenie AI w swojej pracy w ciągu najbliższych dwunastu miesięcy.

Pierwsze doświadczenia użytkowników pokazują, że Generatywna AI znacząco zmniejsza nakład pracy (79% użytkowników), przyspiesza realizację transakcji (54%) oraz obniża koszty (33%).