Chmura w polskich firmach to sposób na wspieranie innowacyjności, zwinności i tworzenie wartości biznesowej

Aż 90% polskich przedsiębiorstw, postrzegających siebie jako liderów rynku, używa chmury obliczeniowej – wynika z raportu firmy doradczej Deloitte i ICAN Institute „Chmura publiczna w Polsce”, przygotowanego przy wsparciu merytorycznym Google Cloud. W opinii firm z tego sektora, cloud to nie tylko efektywne rozwiązanie infrastrukturalne, ale także sposób na wspieranie innowacyjności, zapewnianie zwinności i dynamiki działania oraz tworzenie wartości biznesowej organizacji. Jednocześnie wiele krajowych przedsiębiorstw powstrzymuje się przed wykorzystaniem chmury obliczeniowej z powodu wątpliwości dotyczących integracji własnych systemów z systemami chmurowymi oraz niewystarczającej wiedzy na temat bezpieczeństwa. Przy czym już po wdrożeniu okazuje się jednak, że te obawy były nieuzasadnione.

Zwiększające się w ostatnich czasach oczekiwania wobec działów IT związane choćby ze koniecznością zdobywania przewagi konkurencyjnej dzięki technologiom, ale także wymuszony koronawirusem lockdown i przestawienie się wielu organizacji na tryb pracy zdalnej, spowodowały wzrost zainteresowania rozwiązaniami chmurowymi. Z badania Deloitte i ICAN Institute wynika, że co trzecia polska firma (30%) korzysta już z chmury publicznej – głównie od jednego dostawcy. Chmurę prywatną wykorzystuje 35% przedsiębiorstw, a 4% hybrydową. Z kolei 22% ankietowanych organizacji zamierza wdrożyć rozwiązania chmurowe w ciągu najbliższych trzech lat.

„Okazuje się, że do chmury publicznej większe zaufanie mają organizacje z kapitałem międzynarodowym. Korzystają z niej znacznie częściej niż przedsiębiorstwa będące w całości w polskich rękach. Co więcej, aż 88% firm międzynarodowych, które już wdrożyły chmurę, planuje dalszą migrację w kolejnych 3 latach i przeniesienie do niej kluczowych systemów w ciągu najbliższych 5 lat” – mówi Jakub Garszyński, lider usług Cloud w Deloitte. Jak wynika z badania, duże firmy zamierzają przenosić do chmury systemy klasy ERP (64%) i CRM (54%) oraz finansowo-księgowe (59%). Zresztą coraz więcej dostawców oferuje je wyłącznie w chmurze.

Główne trendy popularności rozwiązań cloudowych

Z analizy opinii respondentów wspomnianego badania wynika, że na rosnący poziom zainteresowania chmurą publiczną mają obecnie wpływ trzy trendy:

• Upowszechnienie technologii w biznesie – niezależnie od branży przedsiębiorstwa coraz częściej mówią o sobie, że są firmami technologicznymi, a oddzielenie biznesu od technologii staje się trudne. Zauważalne też są rosnące oczekiwania zarządów dotyczące wykorzystania najnowszych technologii w taki sposób, aby zbudować przewagę konkurencyjną.
• Zmienność rynkowa – współczesne rynki charakteryzuje olbrzymia dynamika. Systemy muszą działać szybciej i zwinniej niż do tej pory oraz analizować i dostarczać dane w czasie rzeczywistym.
• Zmiana roli IT – od działów IT wymaga się podnoszenia efektywności – zarówno na płaszczyźnie projektowej, jak i kosztowej. Na tym polu doskonale sprawdza się wysoka elastyczność i skalowalność rozwiązań opartych na chmurze.

Istotną zmianą jest również fakt, że w opinii badanych optymalizacja kosztowa mocno traci na ważności przy kolejnych wdrożeniach. To sugeruje, że chmura nabiera coraz większego znaczenia jako narzędzie zwiększające szybkość i efektywność działania niż jako sposób na ograniczanie kosztów – podkreślają autorzy raportu.

Korzyści płynące z chmury

Zdecydowana większość badanych korzystających z chmury (82%) uważa, że rozwiązanie to wpłynęło na wzrost innowacyjności ich firm. Głównymi powodami, dla których organizacje decydują się inwestować w tworzenie architektury cloudowej po raz pierwszy, jest zwiększenie skalowalności i dostępności mocy obliczeniowych oraz optymalizacja kosztowa. Tymi względami kierowało się odpowiednio 54% i 51% badanych. Z kolei najbardziej istotnym powodem dalszej migracji była możliwość dostępu do danych w czasie rzeczywistym – tak odpowiedziało 59% szefów IT. Ponad połowa dążyła do zwiększenia skalowalności, a kolejne 46% zainwestowało w chmurę ze względu na możliwość swobodnego zarządzania dostępem do aplikacji i mocy obliczeniowych.

Korzyścią najczęściej wskazywaną przez ankietowanych, wynikającą z migracji zasobów do chmury, jest skalowalność i elastyczność infrastruktury (68%). Na drugim miejscu respondenci wymieniali uproszczenie zarządzania infrastrukturą (50%), następnie optymalizację kosztową (46%) i uproszczenie architektury (44%). Zaledwie 9% wskazało na bezpieczeństwo systemów i danych, uznając je za rzecz oczywistą.

Wciąż wiele barier i obaw

Mimo ewidentnych korzyści z przeniesienia zasobów do chmury publicznej podjęcie decyzji o rozpoczęciu migracji rodzi też wiele obaw, sygnalizują twórcy raportu. Odczuwa je wciąż sporo szefów IT – nawet 46% badanych. Jak nie trudno zgadnąć, obawy te dotyczą przede wszystkim bezpieczeństwa (43%). Co trzeci respondent obawiał się trudności technicznych w obszarze integracji i złożoności w architekturze systemów chmurowych. Kolejne obawy dotyczą same przebiegu procesu i jego efektów, a dotyczą takich wątpliwości jak – czy w nie wzrosną koszty? Czy czas wdrożenia się nie wydłuży? Czy uda się osiągnąć planowaną wydajność i obniżkę kosztów?

I chociaż lista wymienianych w raporcie Deloitte oraz ICAN Institute wyzwań związanych z pierwszym wdrożeniem chmury jest długa, okazuje się, że kolejne wdrożenie rodzi już znacznie mniej obaw. Szczególnie dotyczy to bezpieczeństwa systemów i danych – przy pierwszym wdrożeniu chmury nawet 43% badanych wyrażało tu pewien niepokój, przy kolejnych już tylko 10%. Obawy dotyczą także wymogów regulacyjnych. Firmy martwią się, że im nie sprostają, ale tylko przy pierwszym wdrożeniu. W praktyce okazuje się, że nie są to bariery trudne do pokonania. Jedynym obszarem spośród analizowanych przez autorów badania, który nigdy nie był źródłem obaw są ludzie z odpowiednimi kompetencjami. Okazuje się, że przedsiębiorstwa nie boją się, że nie pozyskają ich z rynku lub ze swojej organizacji.

Modele wdrożeń i związane z nimi wyzwania

Jeśli chodzi o sposoby wdrożenia chmury publicznej to najczęściej polegają one na migracji obecnych systemów (84%) bądź wymianie na nowe, już funkcjonujące w chmurze (79%), wynika z raportu. Połowa badanych (54%) wykorzystuje z kolei przenoszenie zasobów do chmury jako okazję do uporządkowania oraz uproszczenia środowiska IT. Jak informują autorzy analizy, badani szefowie IT rekomendują, aby pierwszym krokiem na drodze do chmury były testy, które pozwolą na lepsze poznanie rozwiązania, sprawdzenie możliwości zoptymalizowania kosztów i sposobu pracy z rozwiązaniami chmurowymi. W wypadku ich pozytywnych wyników, dyrektorzy IT radzą, aby migracje do chmury przeprowadzać dużymi paczkami, co mocno ogranicza koszty.

Wdrażając chmurę publiczną ankietowani musieli poradzić sobie z wieloma wyzwaniami. Jak czytamy w badaniu największe z nich to: zaprojektowanie środowiska cyfrowego opartego na chmurze (72%), analiza obecnego środowiska pod kątem optymalizacji kosztowej posiadanych zasobów, relacji między nimi i polityki back up (67%), stworzenie strategii migracji dla poszczególnych serwerów i usług (58%) oraz określenie wymagań i potrzeb dotyczących migracji (39%). Ponad połowa respondentów korzystała ze wsparcia zewnętrznych dostawców we wszystkich wymienionych obszarach. Twórcy raportu zwracają również uwagę na wyzwania, które pochodziły z obszaru kultury organizacyjnej – chodzi m.in. o pokonywanie oporu ludzi przed samym wdrożeniem czy „walkę” z opiniami, że chmura to niebezpieczne rozwiązanie, które może spowodować utratę kontroli nad infrastrukturą. Jeszcze jednym wyzwaniem, z którym zderzają się duże firmy jest planowanie i logistyka. Wdrażanie systemów w chmurze publicznej może stać się szczególnie trudne, kiedy trzeba dotrzeć do kilkunastu tysięcy użytkowników, albo przemigrować duże ilości danych, wskazywali uczestnicy badania.

Trzy poziomy technologicznej dojrzałości

Z raportu wynika również, że to właśnie dyrektor IT najczęściej inicjuje działania dotyczące przenoszenia zasobów firmowych do chmury. Z tego też powodu duże znaczenie mają jego osobowość, pozycja w firmie oraz umiejętności negocjacyjne. „Na to, jakie miejsce w strategii organizacji zajmują rozwiązania cloudowe, wpływa wiele czynników. Działy IT, świadome rosnącej roli cyfryzacji, odpowiadają za stworzenie środowiska i architektury systemów, które dzisiaj zapewniają możliwości funkcjonowania coraz większych części biznesu firm. Silna pozycja działów IT ma znaczący wpływ na poziom technologicznej dojrzałości całego przedsiębiorstwa” – uważa Urszula Leciejewska, szefowa sprzedaży partnerskiej w Europie Środkowo-Wschodniej, Google Cloud.

Miejsce chmury w strategii rozwoju organizacji jest jednak uzależnione od jej technologicznej dojrzałości. Ze względu na ten aspekt autorzy raportu podzielili badane organizacje na trzy grupy. Do pierwszej zaliczają się tzw. liderzy przyszłości (14%) – posiadają już chmurę, chcą ją dalej rozwijać, twierdzą też, że pozwoliła ona zwiększyć poziom innowacyjności ich organizacji. Powody wdrożenia chmury to dla nich tworzenie środowiska do rozwoju innowacji technologicznych, analityka dużych zbiorów i zwiększenie time to market. Drugą stanowią praktyczni naśladowcy (49%), którzy mają chmurę i/lub planują ją wdrożyć, a ich główną motywacją do wdrożenia jest optymalizacja kosztów. Trzecią grupę tworzą zaś ostrożni tradycjonaliści (37%), którzy nie mają chmury i nie planują jej wdrożyć – podsumowują twórcy badania.

Badania przedstawione w raporcie Deloitte i ICAN Institute przeprowadzono w 200 polskich firmach z udziałem dyrektorów IT w okresie grudzień 2019 – marzec 2020 roku.