Cyfrowe Trójmorze: współpraca państw Europy Środkowo-Wschodniej w dziedzinie cyberbezpieczeństwa

Zwiększenie potencjału cyfrowego Unii Europejskiej i mocne relacje transatlantyckie w tym zakresie – to główne tematy rozpoczynającego się w Krakowie IV Europejskiego Forum Cyberbezpieczeństwa – CYBERSEC 2018. Inicjatywa Cyfrowego Trójmorza była jednym z najważniejszych tematów CYBERSEC 2018. Konferencja organizowana jest przez Instytut Kościuszki.

CYBERSEC to dwa dni intensywnych debat, ponad 140 prelegentów i blisko 1000 uczestników z całego świata. “Po tych czterech latach CYBERSEC to nie tylko dwudniowa konferencja. To już ‘wspólnota CYBERSEC’, która łączy ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa z całego świata. Naszą wspólną misją jest stanie na straży zaufania, na którym powinna się opierać cyberprzestrzeń. Jest to naszym obowiązkiem, jako tych, którzy wiedzą, jak wrażliwa jest to struktura. Misją CYBERSEC 2018 jest nawoływanie do budowania zaufania w cyberprzestrzeni. W tym tworzenia bezpiecznych produktów ICT, wymianie informacji o cyberzagrożeniach, współpracy międzynarodowej i myślenia o cyberbezpieczeństwie, jako gwarancie i jednocześnie warunku cyfrowej rewolucji” – mówiła, podczas otwarcia tegorocznej konferencji Izabela Albrycht, prezes Instytutu Kościuszki, głównego organizatora Forum.

Jednym z najważniejszych tematów poruszanych w trakcie tegorocznego forum jest – zapoczątkowana przez Instytut Kościuszki – Inicjatywa Cyfrowego Trójmorza i współpracy państw regionu Europy Środkowo-Wschodniej w obszarze cyberbezpieczeństwa. “Geopolityczne napięcia w naszym regionie świata generują zagrożenia, które coraz częściej znajdują odzwierciedlenie w cyberprzestrzeni. Nasz region narażony jest nie tylko na ataki skierowane na kluczowe systemy teleinformatyczne, ale i na działania dezinformacyjne, manipulacyjne prowadzone z wykorzystaniem Internetu” – mówi dr Joanna Świątkowska, dyrektor programowa CYBERSEC. “Z tego punktu widzenia, bardzo istotna jest współpraca państw naszego regionu z partnerami z UE oraz z NATO. Zagrożenia stojące przed Europą Środkowo-Wschodnią, w tym Polską, są w pewnym stopniu zbieżne z resztą Europy, ale region ten jest także poligonem doświadczalnym dla wielu nowych typów ataków, które mogą być następnie powtarzane wobec innych graczy” – dodaje.

CYBERSEC odbywa się kilkanaście dni po ostatnim Szczycie Państw Trójmorza w Bukareszcie, na którym kwestie współpracy państw regionu w wymiarze cyfrowym zostały bardzo wyraźnie zaakcentowane. Kilka dni temu, administracja Prezydenta Donalda Trumpa przyjęła z kolei „National Cyber Strategy”, pierwszy od 2003 roku dokument administracji amerykańskiej, całościowo opisujący cyberstrategię USA w tym międzynarodowy plan współpracy z krajami sojuszniczymi „.Cyber Deterrence Initiative”. “Uważamy, że strategiczne zaangażowanie rządu USA w Europie Środkowo-Wschodniej w wymiarze cyberbezpieczeństwa jest konieczne nie tylko po to, by zwiększyć możliwości kompetencje w zakresie cyberbezpieczeństwa w regionie, ale także by zwiększyć odporność cybernetyczną w USA” – uważa Izabela Albrycht.

Wyrazem szczególnej wagi, jaką organizatorzy CYBERSEC przywiązują do relacji transatlantyckich w obszarze cyberbezpieczeństwa, jest uhonorowanie byłej doradczyni George’a W. Busha i Baracka Obamy ds. cyberbezpieczeństwa, Melissy Hathaway nagrodą European CYBERSEC Award. Nagroda dla Melissy Hathway to także wyraźny sygnał, że to rola kobiet w rozwoju sektora ICT jest jednym z ważnych i zauważanych trendów światowej debaty na temat cyberbezpieczeństwa, nie zabrakło jej więc w programie tegorocznego Forum CYBERSEC. “Kobiety w cyberbezpieczeństwie muszą trzymać się razem i sobie pomagać. Jest nas coraz więcej” – podkreślała w trakcie swojego wystąpienia Mary-Jo de Leeuw, współzałożycielka i wiceprezes Women in Cyber Security Foundation.

“Zainicjowany przez Instytut Kościuszki – projekt „3 Seas Digital Highway” (D3SI) znalazł się na liście projektów priorytetowych, przyjętych przez szczyt państw Trójmorza w Bukareszcie” – ogłosił w trakcie CYBERSEC Marek Zagórski, Minister Cyfryzacji. “Ważne jest, by cyfrowa autostrada nie pozostała tylko ideą, a realnie powstała. O budowie sieci cyfrowej trzeba myśleć szerzej. Inwestycje te powinny być realizowane m. in. przy okazji budowy infrastruktury drogowej i kolejowej. Miesiąc temu podpisaliśmy z Ministerstwem Cyfryzacji Litwy list intencyjny, który mówi o chęci wspólnej budowy infrastruktury cyfrowej m.in. wzdłuż Via Carpathia” – dodał.

Jak przypomnieli uczestnicy panelu, w trakcie Szczytu w Bukareszcie podpisano również list intencyjny w sprawie powołania Funduszu Trójmorza, który rozpocznie operacyjną działalność w ciągu najbliższych kilku miesięcy. Fundusz ma dysponować budżetem w wysokości 5 mld euro i może wygenerować inwestycje o wartości przynajmniej 100 mld euro. Część z tych pieniędzy trafi na realizację projektów w filarze cyfrowym. Inicjatorzy „3 Seas Digital Highway” mają nadzieję, że finansowanie obejmie także te propozycję, jako że bezpieczna infrastruktura cyfrowa jest krwiobiegiem cyfrowej gospodarki i warunkuje dalszą jej transformację.

„3 Seas Digital Highway” jest częścią koncepcji Cyfrowego Trójmorza – szeregu projektów transgranicznych i inicjatyw mających na celu rozwój infrastruktury cyfrowej, wspólnych inwestycji i prac badawczo-rozwojowych, a także koncepcji politycznych i legislacyjnych, realizowanych na poziomie regionalnym. “Instytut Kościuszki jest głównym inicjatorem i pomysłodawcą tej inicjatywy. Inicjatywa Trójmorza aspiruje do tego, aby stać się projektem na miarę XXI wieku. Aby skutecznie modernizować i rozwijać państwa regionu, przyśpieszenie implementacji wymiaru cyfrowego jest absolutnie niezbędne” – zaznaczyła Joanna Świątkowska. Cyfrowa autostrada w praktyce oznacza połączenie państw regionu Trójmorza szybką siecią połączeń informatycznych opartych między innymi na technologii 5G.

Jak podkreślał Ambasador Sorin Ducaru, były zastępca sekretarza generalnego NATO ds. nowych wyzwań bezpieczeństwa, Inicjatywa Cyfrowego Trójmorza i projekt „3 Seas Digital Highway” to nie tylko projekt dotyczący zacieśnienia współpracy krajów regionu. “Projekt Cyfrowego Trójmorza przedstawiony w Bukareszcie przez Izabelę Albrycht był jednym z najważniejszych akcentów tego spotkania. Tu nie chodzi tylko o pokonanie przepaści między wschodem i zachodem, w rzeczywistości ten projekt to szansa dla całego regionu na technologiczny skok” – uważa Sorin Ducaru. Z tą opinią zgadza się Pablo Chavez wiceprezes Google Cloud. “Inicjatywa Trójmorza to doskonała okazja do rozwoju regionalnej infrastruktury informacyjnej, Jako Google chcielibyśmy w nim uczestniczyć” – zapowiedział. Także wiceprezes Microsoft John Frank z uznaniem mówił o inicjatywie zaproponowanej przez Instytut Kościuszki. “Cyfrowy wymiar Inicjatywy Trójmorza jest ogromnie ważny. Nigdy wcześniej nie było tak dobrej okazji do tego, aby konkurować globalnie w sektorze najnowocześniejszych technologii” – stwierdził.

Paweł Surówka, prezes PZU zwracał natomiast uwagę, na to, że inicjatywa Cyfrowego Trójmorza to nie tylko projekt polityczny. “D3SI to nie tylko ważna inicjatywa dotycząca infrastruktury i bezpieczeństwa, ale także ogromna szansa biznesowa” – podkreślał. Aby jednak projekt ten udało się zrealizować, potrzeba jeszcze dużo pracy. “Brak wzajemnych połączeń, tzw. interconnectivity, to duża przeszkoda na drodze budowania Inicjatywy Trójmorza, i to blokuje, niemal nieograniczony, potencjał ekonomiczny tego obszaru” – zwraca uwagę Zrinko Petener z Biura Prezydent Chorwacji.

To jednak nie jedyne wyzwania, które stoją na drodze do skutecznego wdrożenia cyfrowej autostrady. “Wyzwaniem jest także to, w jaki sposób można zrównoważyć chęć natychmiastowego połączenia wszystkiego z potrzebą zrobienia tego bezpiecznie” – podsumowywała Melissa Hathaway była doradca do spraw bezpieczeństwa prezydentów George’a W Busha i Baracka Obamy.