Codziennie na całym świecie do skrzynek użytkowników poczty elektronicznej wpływają ponad 3 miliardy wiadomości phishingowych – 30% z nich zostaje otwartych. Cyberprzestępcy uciekają się do różnych metod manipulacji – od wyłudzania danych podczas konwersacji z ofiarą, przez przesyłanie złośliwego oprogramowania w załączniku, po tworzenie fałszywych stron internetowych. Ten ostatni przypadek to tzw. phishing URL, szczególnie trudny w identyfikacji.
Skrót URL (Uniform Resource Locator) to techniczne określenie adresu strony internetowej, której główną część stanowi tzw. domena (np. www.nazwafirmy.pl). Stosowany przez cyberprzestępców phishing URL to technika manipulacyjna, której celem jest oszukanie internauty za pomocą różnych sztuczek. Bywa ona trudna do zidentyfikowania, jednak istnieje kilka czynników, które powinny zwrócić uwagę użytkownika. Pierwszym z nich są rozbieżności pomiędzy faktyczną nazwą witryny, a otrzymanym adresem URL. Na przykład, Office.com (z wielką literą „O” na początku) i 0ffice.com (rozpoczęte od cyfry „0”) to adresy prowadzące do dwóch różnych stron. Warto zwrócić też uwagę na rozszerzenie domeny.
Jeżeli dana witryna zawsze miała w swoim adresie końcówkę .com, a w linku została ona zastąpiona np. .net, może to również świadczyć o próbie phishingu. Inną oznaką tego, że strona, na której znalazł się użytkownik, może nie być prawdziwa, są liczne wyskakujące okna. “Większość legalnych witryn zrezygnowała z wyskakujących okien, gdyż wzbudzają one spadek zaufania wśród odbiorców. Jeśli internauta chce definitywnie potwierdzić swoje podejrzenia co do wiarygodności strony, może podać błędne dane logowania, gdy zostanie o nie poproszony. Na prawdziwej witrynie pojawi się komunikat o odmowie dostępu do konta. Fałszywa strona nie zareaguje w podobny sposób, ponieważ nie jest w stanie zweryfikować wprowadzonych przez użytkownika informacji” – tłumaczy Robert Dąbrowski, szef zespołu inżynierów Fortinet w Polsce.
Oto najpopularniejsze taktyki obierane przez cyberprzestępców stosujących phishing URL:
- Mieszanie linków – Wiele aplikacji do obsługi poczty elektronicznej ma funkcje blokowania złośliwych linków. Świadomi tego przestępcy często uwzględniają więc w swoich wiadomościach przynajmniej jedno prawdziwe łącze. W ten sposób minimalizują ryzyko zablokowania phishingowego e-maila przez mechanizmy zabezpieczeń.
- Przekierowania – Niektóre złośliwe strony mogą wymagać od użytkownika podania poufnych informacji. Po ich wprowadzeniu niczego niepodejrzewający użytkownik jest przekierowywany do prawdziwej witryny.
- Ukrywanie odnośników do złośliwych stron za pomocą obrazów – Niektóre filtry mogą skanować treść otrzymywanych przez użytkownika wiadomości e-mail w poszukiwaniu odnośników do złośliwych stron. Wobec tego przestępcy nierzadko decydują się na użycie grafik i przedstawienie na nich adresu do złośliwej strony (żeby użytkownik wpisał go ręcznie w przeglądarce), aby uniknąć publikacji adresu w postaci klasycznego tekstu i tym samym ominąć zabezpieczenia.
Jak się chronić i jak zgłosić phishing?
Najlepszą formą ochrony przeciwko cyberprzestępczości jest edukacja. Przedsiębiorstwa powinny rozważyć wprowadzenie szkoleń w zakresie cyfrowego bezpieczeństwa dla swojego personelu. Pracownik świadomy zagrożeń ze strony phishingu stanie się na niego bardziej odporny. Warto również rozważyć implementację ochrony bazującej na sztucznej inteligencji. Rozwiązania tego typu są w stanie identyfikować i blokować podejrzane łącza. Zawierają także regularnie aktualizowane bazy danych złośliwych adresów URL. “Dodatkowo firmy powinny zadbać o odpowiednie zabezpieczenia używanych przez nie aplikacji pocztowych. Kluczowe jest, aby zawierały one funkcję filtrowania adresów URL i blokowania dostępu do złośliwych witryn” – radzi ekspert Fortinet.
Każda firma powinna posiadać określoną procedurę zgłaszania podejrzanych treści przez użytkowników poczty elektronicznej do działu IT lub bezpieczeństwa. Poza przedsiębiorstwem, przypadki phishingu warto zgłaszać do CERT Polska. Użytkownik może złożyć takie powiadomienie za pośrednictwem strony internetowej lub telefonicznie pod numerem 799 448 084.
