Efektywność działania data center przechodzi do warstwy oprogramowania

Z Vincentem Barro, wiceprezesem pionu Secure Power w Schneider Electric rozmawiamy o rozwoju europejskiej infrastruktury centrów danych w kontekście kryzysu energetycznego, sposobach na optymalizację działania data center, a także o możliwościach wykorzystania koncepcji cyfrowego bliźniaka do efektywnego projektowania i zarządzania tego typu ośrodkami.

Dlaczego powinniśmy zwrócić większą uwagę na dynamikę rozwoju infrastruktury centrów danych?

Najwyższy czas, abyśmy uświadomili sobie, że zasoby obliczeniowe, a więc także centra danych, mają kluczowe znaczenie dla większości dziedzin naszego życia – tak prywatnego, jak i zawodowego. Taka świadomość zapewnia inną perspektywę spojrzenia na ten rynek. Według szacunków IDC, w ciągu 3 lat ilość danych, które jako ludzkość będziemy przechowywać, wzrośnie 5-krotnie!

Stały wzrost ilości usług i aplikacji, z których korzystamy, a także lawinowo rosnąca ilość danych, którą generujemy i przetwarzamy to tylko jeden wymiar. Równocześnie, w ogromnym tempie postępuje digitalizacja kolejnych obszarów życia i gospodarki – od edukacji czy ochrony zdrowia, przez finanse, po transport i przemysł. Bez usług cyfrowych dzisiejsza gospodarka nie istnieje.

W tym kontekście, kluczowego znaczenia nabiera nie tylko dostępność data center, ale także zdolność do szybkiego dostarczania kolejnych zasobów infrastruktury lub nowych centrów danych, jeśli możliwości istniejących są wysycone. Tymczasem, pomimo rekordowej liczby i wartości projektów budowy i rozbudowy data center, na koniec 2022 roku skala niewykorzystanej powierzchni takich ośrodków w Europie spadnie do niebezpiecznie niskiego, zaledwie kilkuprocentowego poziomu.

W których rejonach Europy rynek centrów danych rozwija się najszybciej?

W Europie największą dynamikę rozwoju infrastruktury centrów danych obserwujemy w Niemczech. Decydujące znaczenie ma tu kilka kwestii. Obok stale rosnącego popytu, za rynkiem niemieckim przemawia jego lokalizacja w centrum Europy, ugruntowana i stabilna pozycja gospodarcza, a także duży potencjał rozwoju. Na centrum europejskiego rynku centrów danych wyrasta więc Frankfurt. Niedaleko za nim jest jednak Dublin i Paryż. We wszystkich tych ośrodkach stale przybywa nowych centrów danych, choć to we Frankfurcie dynamika jest najwyższa.

Trudno jednak oczekiwać, że będzie on rozwijał się w tak dynamicznym tempie w nieskończoność. Już teraz wszystkie okoliczne miasteczka są obsadzone centrami danych. Za jakiś czas trudno będzie znaleźć właściwą lokalizację dla takiej inwestycji lub będzie to nieuzasadnione kosztowo. Spodziewam się więc, że równolegle rozwijać będą się inne ośrodki w Niemczech.

Widać też, że coraz szybciej rozwija się również infrastruktura centrów danych w innych krajach Europy, między innymi w Polsce. Ma to związek z rosnącym popytem na zasoby obliczeniowe.

Ze względu na kryzys energetyczny coraz istotniejsza staje się konieczność obniżenia kosztów zasilania centrów danych. Jakie zmiany w podejściu do projektowania i utrzymania infrastruktury data center stają się konieczne?

Przede wszystkim potrzebna będzie dalsza standaryzacja poszczególnych elementów infrastruktury, a także ich optymalizacja oparta na warstwie oprogramowania. Poszukiwanie efektywności działania data center przechodzi na poziom zarządzania takimi ośrodkami i optymalizacji kwestii, takich jak np. przepływ powietrza.

Wykorzystanie koncepcji cyfrowego bliźniaka (ang. Digital Twin) pozwala sprawniej projektować centra danych, a także analizować ich funkcjonowanie w wielu wymiarach. Może się więc okazać, że przy relatywnie niedużych nakładach możliwe będzie np. wykorzystanie chłodnego powietrza w bardziej efektywny sposób lub zapewnienie jego lepszego odprowadzania.

Wreszcie, dążenie do poprawy sprawności centrów danych będzie oznaczało kolejną falę modernizacji sprzętu. W wielu centrach danych potrzebna okaże się wymiana bardziej kosztownych elementów, w tym rozwiązań związanych z odprowadzaniem ciepła. Zastosowanie nowoczesnych technologii z obszaru chłodzenia pozwala istotnie zmniejszyć zapotrzebowanie energetyczne data center. Oznacza to wymierne oszczędności w zakresie kosztów utrzymania. W tym obszarze pewne dodatkowe możliwości i ułatwienia również zapewnia standaryzacja technologii czy wykorzystanie rozwiązań modułowych.

Od czego zacząć tego typu projekty optymalizacyjne?

Na pewno wszyscy operatorzy data center będą musieli w najbliższych miesiącach bliżej przyjrzeć się działaniu posiadanej infrastruktury i znaleźć partnera, który pomoże im kompleksowo poprawić efektywność energetyczną centrów danych. Schneider Electric jest takim partnerem. Zapewniamy pełne wsparcie dla wszystkich potrzeb związanych z projektowaniem, budową i utrzymaniem tego typu ośrodków.

Jaki jest potencjał w zakresie ograniczenia zapotrzebowania na energię dla typowego centrum danych używanego obecnie w Europie?

Mamy w Europie wiele centrów danych, które charakteryzują szerokie możliwości poprawy efektywności wykorzystania energii, choć wydawałoby się, że są to ośrodki nowoczesne. Patrząc jednak na obecna dynamikę rozwoju technologii można powiedzieć, że centrum danych uruchomione 10 lat temu już posiada znaczący potencjał do takiej optymalizacji.

Należy przeanalizować wykorzystane rozwiązania i szczegółowo ocenić możliwości modernizacji. Na koniec decydujący będzie tu rachunek kosztów. Z doświadczenia wiem, że oszczędności mogą być znaczne. Przykładowo, nowoczesny agregat chłodniczy Schneider Electric jest w stanie z powodzeniem odprowadzić ciepło z centrum danych o mocy nawet 2MW. Jedno wydajne urządzenie może zastąpić kilka innych, stosowanych wcześniej.

W kontekście rozwoju infrastruktury IT coraz częściej mówi się o zagadnieniach związanych ze zrównoważonym rozwojem. Jakie znaczenie ma tu efektywność energetyczna?

Jest niezbędnym elementem działań z obszaru zrównoważonego rozwoju. Co ważne, inicjatywy z zakresu sustainability zawierają w sobie obszar ładu korporacyjnego, który dla większości organizacji po raz pierwszy pojawia się w kontekście efektywności energetycznej. Oznacza to, że działania związane ze zrównoważonym rozwojem w naturalny sposób wymuszają konieczność raportowania efektywności energetycznej, gromadzenia detalicznych danych na temat wykorzystania energii i działania data center oraz ich analizowania. To z kolei otwiera nowe możliwości optymalizacyjne.

W jakim stopniu Schneider Electric wspiera operatorów data center w takich inicjatywach?

Zapewniamy całościowe wsparcie w zakresie działań mających na celu zmniejszenie zapotrzebowania energetycznego, a także zapewnienie zrównoważonego rozwoju. Jesteśmy dostawcą rozwiązań oraz usług związanych bezpośrednio z infrastrukturą centrów danych i pozostajemy niezależni od konkretnych technologii serwerowych. Natomiast pomagamy monitorować ich działanie i gromadzić dane potrzebne do analizowania sposobu działania całej infrastruktury. Oferujemy narzędzia zapewniające efektywność centrów danych na poziomie bieżącej działalności operacyjnej. Możemy analizować działanie data center opartych na rozwiązaniach różnych dostawców, jednak wykorzystanie naszego oprogramowania – w powiązaniu z oferowanymi przez nas rozwiązaniami sprzętowymi – w naturalny sposób zapewnia dodatkowe możliwości w zakresie operacjonalizacji działania.

Kluczowe znaczenie ma tu możliwość wykorzystania wspomnianej już koncepcji Digital Twin. Pozwala ona na zastosowanie nowego podejścia do projektowania, planowania, analizowania, ale także zarządzania różnego rodzaju zasobami. Ten model świetnie sprawdza się w przypadku kapitałochłonnych projektów, a więc także projektów związanych z budową, rozwojem lub utrzymaniem centrów danych. Jesteśmy bowiem w stanie przeanalizować rozkład temperatury, przepływy powietrza czy zachowanie infrastruktury zapasowej w razie awarii – bez konieczności ponoszenia kosztów inwestycyjnych.

Co więcej, nasze oprogramowanie zapewnia też możliwość sterowania infrastrukturą centrum danych i zarządzania nią w sposób pozwalający na maksymalizację kluczowych dla danej organizacji wskaźników. Dzięki temu realne staje się dużo bardziej kompleksowe, niskopoziomowe zarządzanie funkcjonowaniem całej infrastruktury centrum danych.

Ale my idziemy o krok dalej. W oparciu o nasze rozwiązania aplikacyjne zapewniamy usługi zdalnego zarządzania centrami danych. Jesteśmy w stanie np. przejąć odpowiedzialność za mniejsze, brzegowe ośrodki przetwarzania, podczas gdy zespół klienta skoncentruje się na obsłudze głównego data center.