Branża IT od lat nadaje ton dobrym praktykom na rynku pracy – elastyczne formy zatrudnienia, transparentność wynagrodzeń i większa dbałość o doświadczenia pracownika to rozwiązania, które inspirują inne sektory. Jednak mimo tych zalet kobiety nadal stanowią 16,1% osób na stanowiskach specjalistycznych, a w najbardziej technicznych obszarach ich udział nie przekracza 5% (dane LeasingTeam Group). To zjawisko, które znacznie wykracza poza kwestię rekrutacji.
Jak wygląda reprezentacja kobiet w IT?
„Największy udział kobiet widzimy w obszarach, które wymagają kompetencji analitycznych i komunikacyjnych, takich jak testowanie i jakość (30,4%), analiza IT (31,2%) czy zarządzanie projektami (30,8%). Jednak w dziedzinach stricte technicznych, takich jak programowanie (8,6%), cyberbezpieczeństwo (3,1%) czy DevOps (2,8%), wciąż pozostają w wyraźnej mniejszości” – zauważa Anita Dąbrowska, ekspertka LeasingTeam Group.
Struktura zatrudnienia kobiet w IT znacząco różni się w zależności od specjalizacji. Ich brak w kluczowych obszarach wpływa nie tylko na statystyki, ale także na innowacyjność i jakość tworzonych technologii. Zespoły, w których dominuje jedna grupa demograficzna, mogą nieświadomie projektować rozwiązania mniej intuicyjne i funkcjonalne dla szerszego grona użytkowników.
To nie branża IT jest barierą
Decyzje zawodowe kobiet nie wynikają wyłącznie z indywidualnych preferencji – wpływają na nie lata wcześniejszych doświadczeń, od edukacji po wzorce społeczne i dostęp do pierwszych możliwości rozwoju.
Ścieżka do kariery w IT zaczyna się na długo przed pierwszą rekrutacją. Rola edukacji, dostępu do technologii i pierwszych doświadczeń zawodowych ma ogromne znaczenie.
W 2024 roku do matury z informatyki rozszerzonej przystąpiło jedynie 10,52% kobiet, a do matematyki rozszerzonej 39,9% (CKE, 2024). W konsekwencji mniej kobiet podejmuje studia techniczne – choć na uczelniach technicznych stanowią 44% studiujących osób, to tylko 16% wybiera kierunki związane z nowymi technologiami (OPI, 2022).
Co jeszcze utrudnia kobietom rozwój w IT?
„Nadal obecne i stygmatyzujące stereotypy związane z wizerunkiem programisty-geeka, nieświadome uprzedzenia w procesach rekrutacyjnych i decyzje, które z nich wynikają, czy brak kobiecych wzorców sprawiają, że już na starcie liczba kobiet w IT jest mniejsza” – wskazuje ekspertka LeasingTeam Group.
Trudności dotyczą także pierwszej pracy – absolwentki bootcampów i kursów mają dziś wyższy próg wejścia do IT niż osoby po studiach technicznych, zwłaszcza w obliczu ograniczonej liczby stanowisk juniorskich.
Nawet po wejściu do branży IT kobiety mierzą się z kolejnymi wyzwaniami. Męska dominacja w zespołach, trudności z integracją, które mogą z niej wynikać, czy ograniczony dostęp do stanowisk zarządczych mogą sprawiać, że ich ścieżka kariery staje się wolniejsza. Rozwiązania? Większy nacisk na mentoring, świadome budowanie różnorodnych zespołów oraz eliminacja nieuświadomionych barier na poziomie rekrutacji i rozwoju.
Jakie działania mogą zwiększyć udział kobiet w IT?
Chodzi zarówno o działania na poziomie edukacji, jak i biznesu. Szczególnie, jeśli organizacjom z tej branży zależy na większej reprezentacji kobiet w obszarach programowania czy cyberbezpieczeństwa.
„Już w przedszkolu i szkole podstawowej nauka programowania przez zabawę powinna być nastawiona również na dziewczynki i dostosowana do ich zainteresowań. Równolegle potrzebujemy promowania możliwości rozwoju w branży IT, odnosząc się do sylwetek kobiet, które już odniosły sukces. Im wcześniej dziewczęta zetkną się z realnym zastosowaniem technologii, tym większa szansa, że rozważą karierę w IT w przyszłości” – podkreśla Anita Dąbrowska.
Firmy również mogą aktywnie eliminować bariery, wdrażając rekrutację opartą na kompetencjach oraz programy mentoringowe i kampanie promujące różnorodność zespołów. Istotne jest także wsparcie dla kobiet na początku kariery – programy rekrutacyjne dla osób po przebranżowieniu oraz inicjatywy takie jak „Women Techmakers” Google pomagają w przełamywaniu barier i budowaniu ścieżki zawodowej w IT.
Zróżnicowane zespoły to lepsze technologie
IT to branża przyszłości, ale jej potencjał innowacyjny zależy od różnorodności. Bez większego udziału kobiet w technologii rynek traci cenne talenty i perspektywy, co wpływa na sposób tworzenia rozwiązań. Kluczowe jest działanie na wielu poziomach – od edukacji po procesy rekrutacyjne i rozwój zawodowy.
„IT to nie tylko kod, dlatego stereotyp geeka powinien należeć do przeszłości. Sama branża jest idealną przestrzenią dla innowacji i różnorodności, w której kobiety świetnie się sprawdzają” – podsumowuje Anita Dąbrowska.
