Jak najlepiej sfinansować inwestycję w nowe centrum danych?

Finansowanie odgrywa kluczową rolę w budowie centrów danych, stanowiąc fundament umożliwiający realizację tych złożonych i kapitałochłonnych projektów. Właściwe zaplanowanie struktury finansowej projektu warunkuje możliwość efektywnej realizacji prac, ale też wpływa na kluczowe decyzje związane z budową data center.

Centra danych jako niezbędny element globalnej infrastruktury cyfrowej, wymagają znacznych nakładów finansowych na etapie planowania, budowy i operacyjnego wdrożenia. W zależności od skali projektu oraz specyfiki rynkowej, finansowanie może pochodzić z różnych źródeł, takich jak kredyty bankowe, obligacje, inwestycje kapitałowe, finansowanie mezzanine czy leasing.

Dobre zaplanowanie struktury finansowej jest nie tylko warunkiem rozpoczęcia budowy, ale również kluczowym czynnikiem zapewniającym stabilność operacyjną i długoterminowy sukces projektu. Ponadto, finansowanie wpływa na wybór technologii, lokalizacji oraz zarządzanie ryzykiem, co ostatecznie przekłada się na efektywność działania i rentowność centrum danych.

Dostępne opcje finansowania

Finansowanie projektów budowy centrów danych może przybierać różnorodne formy, dostosowane do specyficznych potrzeb projektów, ich skali oraz rynkowych uwarunkowań. Opcje te obejmują zarówno tradycyjne formy finansowania dłużnego i kapitałowego, jak i bardziej złożone alternatywne struktury, które pozwalają na elastyczność i optymalne zarządzanie ryzykiem oraz kosztami.

1. Finansowanie dłużne

Finansowanie dłużne stanowi najczęściej wybieraną opcję dla dużych inwestycji infrastrukturalnych, w tym budowy centrów danych. W ramach finansowania dłużnego można wyróżnić:

A. Bilateralne kredyty bankowe

Tradycyjne kredyty bankowe są powszechnym źródłem finansowania centrów danych. Mogą one być udzielane w formie ogólnego finansowania korporacyjnego lub w oparciu o zabezpieczenie nieruchomości i innych aktywów kredytobiorcy, w zależności od modelu finansowania projektu.

B. Obligacje

Obligacje stanowią atrakcyjną formę finansowania, pozwalającą na zebranie znacznych kwot kapitału na rozwój centrów danych. Ich emisja może jednak wiązać się z koniecznością posiadania wysokiego ratingu kredytowego, co sprawia, że jest to opcja dla bardziej stabilnych
i uznanych graczy rynkowych.

C. Kredyty konsorcjalne

Ta forma finansowania angażuje kilka banków, które wspólnie udzielają kredytu na duże i kapitałochłonne projekty, takie jak centra danych. Dzięki temu możliwe jest obniżenie ryzyka kredytowego poprzez jego dywersyfikację wśród wielu podmiotów a także pozyskanie kwot przekraczających możliwości finansowe pojedynczego banku.

2. Finansowanie kapitałowe

Inwestycje w centra danych mogą być również finansowane poprzez emisję kapitału własnego, co daje inwestorom bezpośredni udział w projekcie. Główne opcje finansowania kapitałowego obejmują:

A. Inwestycje kapitałowe

Wyspecjalizowane fundusze inwestycyjne, takie jak fundusze infrastrukturalne, chętnie inwestują w centra danych, widząc w nich stabilną i rosnącą klasę aktywów. Prywatny kapitał może pochodzić zarówno od instytucji, jak i indywidualnych inwestorów, a inwestycje tego rodzaju zazwyczaj wspierają rozwój zarówno nowych, jak i istniejących centrów danych.

B. Oferty publiczne

Emisje akcji na rynkach publicznych to kolejna forma pozyskania kapitału. Publiczne emisje akcji pozwalają na zebranie znacznych środków, ale wiążą się z ryzykiem rozwodnienia akcjonariatu.

3. Finansowanie alternatywne

Coraz częściej w sektorze centrów danych wykorzystywane są również bardziej zaawansowane formy finansowania, które oferują elastyczność oraz możliwość dostosowania do specyficznych wymagań projektu. Wśród najbardziej popularnych możemy wyróżnić:

A. Finansowanie mezzanine

Ten rodzaj finansowania, łączący elementy długu i kapitału, jest często stosowany w sytuacjach, gdy projekt wymaga dodatkowych funduszy, ale właściciel nie chce zwiększać zadłużenia tradycyjnego. Finansowanie mezzanine daje możliwość uzyskania dodatkowego kapitału, zwykle w zamian za udziały lub udział w zyskach projektu.

B. Leasing

Alternatywą dla tradycyjnego finansowania jest leasing infrastruktury, co pozwala na korzystanie z zasobów bez konieczności ponoszenia pełnych kosztów ich zakupu. Jest to szczególnie popularne rozwiązanie w kontekście sprzętu IT oraz infrastruktury technologicznej, która relatywnie szybko się starzeje.

Struktury finansowania

Finansowanie centrów danych może opierać się na różnych strukturach finansowych, które są dostosowane do specyfiki projektu, wielkości inwestycji oraz strategii finansowej operatora. Najbardziej powszechne struktury to finansowanie projektowe oraz finansowanie korporacyjne. Różni je sposób pozyskiwania kapitału oraz alokacji ryzyka.

1. Finansowanie projektowe (Project finance)

Finansowanie projektowe (Project finance), jest strukturą finansowania, w której kapitał jest pozyskiwany na konkretny projekt, a spłaty zobowiązań zależą od przepływów pieniężnych generowanych przez ten projekt po jego ukończeniu. Ta forma finansowania jest szczególnie popularna w przypadku budowy nowych centrów danych, gdzie finansowanie oparte jest na przyszłych dochodach wynikających z najmu infrastruktury przez operatorów hyperscale, takich jak Google czy Microsoft.

W tej strukturze tworzy się często specjalne spółki celowe (SPV), które odpowiadają za realizację projektu. Dzięki tej separacji, ryzyka związane z działalnością operacyjną i finansową są ograniczone do konkretnego projektu, co czyni tę strukturę atrakcyjną zarówno dla inwestorów, jak
i kredytodawców. Finansowanie projektowe opiera się zazwyczaj na długoterminowych kontraktach z odbiorcami, co zwiększa przewidywalność przepływów pieniężnych oraz zmniejsza ryzyko kredytowe.

2. Finansowanie  korporacyjne

W przypadku finansowania korporacyjnego, kapitał pozyskiwany jest na poziomie całej firmy, a nie na potrzeby konkretnego projektu. Tego typu finansowanie bazuje na ogólnej kondycji finansowej przedsiębiorstwa, co oznacza, że zabezpieczeniem mogą być nie tylko aktywa związane z centrum danych, ale również inne aktywa firmy, takie jak nieruchomości czy udziały w innych przedsiębiorstwach.

Finansowanie korporacyjne jest szczególnie korzystne dla dużych firm z silną pozycją rynkową, które mogą wykorzystywać swoje stabilne bilanse do pozyskiwania kapitału na bardziej elastycznych warunkach. W przeciwieństwie do finansowania projektowego, ryzyko finansowe nie jest ograniczone do konkretnego projektu, co może być zarówno zaletą, jak i wadą, w zależności od ogólnej sytuacji finansowej firmy.

Aspekty prawne i regulacyjne

Budowa i finansowanie centrów danych wiąże się z licznymi wymaganiami prawnymi i regulacyjnymi, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Złożoność prawnych aspektów związanych z tą branżą wynika
z szybko rozwijających się technologii, często globalnego charakteru działalności oraz rosnących oczekiwań
w zakresie zrównoważonego rozwoju (ESG).

1. Wymogi zgodności

A. Lokalne i międzynarodowe regulacje

Każde centrum danych musi spełniać wymagania regulacyjne, które mogą się różnić w zależności od lokalizacji inwestycji. Lokalne przepisy często dotyczą kwestii takich jak budowlane normy techniczne, bezpieczeństwo cybernetyczne oraz zgodność z wymogami ochrony danych osobowych, jak na przykład RODO (GDPR) w Europie. Z kolei inwestycje międzynarodowe muszą uwzględniać również przepisy związane z transgranicznym przepływem danych oraz różnice w regulacjach poszczególnych krajów, co może znacząco wpłynąć na strategię finansowania projektu.

B. Kryteria ESG

Zgodność z kryteriami ESG stała się kluczowym elementem w procesie finansowania centrów danych, zwłaszcza w kontekście pozyskiwania zielonego finansowania, jak np. zielonych obligacji i kredytów czy kredytów i obligacji powiązanych z celami zrównoważonego rozwoju (sustainablity-linked loans/bonds). Inwestorzy i kredytodawcy coraz częściej wymagają, aby projekty centrów danych spełniały określone standardy w zakresie efektywności energetycznej, ograniczenia emisji CO2, zarządzania zasobami wodnymi, a także by wykazywały pozytywny wpływ społeczny. W związku z tym, spełnienie kryteriów ESG nie tylko przyciąga potencjalnych inwestorów, ale także może pozwolić na uzyskanie korzystniejszych warunków finansowania.

2. Zobowiązania umowne

A. Umowy kredytowe

Kluczowe zobowiązania w umowie kredytowej na finansowanie centrum danych obejmują przede wszystkim przeznaczenie środków wyłącznie na realizację projektu zgodnie z ustalonym budżetem i harmonogramem. Kredytobiorca zobowiązany jest do regularnego raportowania postępów budowy oraz dostarczania sprawozdań finansowych, aby zapewnić kredytodawcę o prawidłowym przebiegu inwestycji. Kredytobiorca jest zobowiązany do utrzymywania wskaźników finansowych, takich jak poziom zadłużenia czy rezerwa na obsługę długu, zgodnie z ustalonymi w umowie limitami. Dodatkowo, musi posiadać odpowiednie ubezpieczenia projektu oraz unikać podejmowania działań, które mogłyby negatywnie wpłynąć na jego zdolność do spłaty kredytu.

B. Dokumentacja zabezpieczeń

Ważnym elementem każdej transakcji finansowania centrum danych jest dokumentacja zabezpieczeń, która określa aktywa podlegające zabezpieczeniu na rzecz kredytodawców. Zazwyczaj obejmuje ona zarówno nieruchomości, jak i sprzęt techniczny oraz inne aktywa operacyjne centrum danych. W praktyce oznacza to, że w przypadku niewypłacalności lub naruszenia warunków umowy, kredytodawcy mogą przejąć te aktywa w celu zaspokojenia swoich roszczeń. Ponadto, zabezpieczenia mogą obejmować dodatkowe gwarancje sponsorów projektu, które mają na celu pokrycie potencjalnych przekroczeń kosztów budowy.

Nowe trendy i perspektywy na przyszłość

Branża centrów danych dynamicznie się rozwija, a wraz z nią ewoluują także modele finansowania. Nowe technologie, rosnąca presja na zrównoważony rozwój oraz zmiany rynkowe w znaczący sposób wpływają na sposoby pozyskiwania kapitału na realizację tego typu projektów. W najbliższych latach można spodziewać się kolejnych innowacyjnych rozwiązań technologicznych, które będą kształtować opcje finansowania. Będzie to, przykładowo, tzw. zielone finansowanie.

1. Zielone kredyty

Zrównoważony rozwój staje się kluczowym czynnikiem również w finansowaniu centrów danych. Rozważając pozyskanie finansowania dłużnego warto przyjrzeć się zielonym kredytom oferowanym przez banki. W przypadku centrów danych szczególnie istotne są wskaźniki takie jak efektywność energetyczna oraz zużycie wody. Dążenie do optymalizacji tych wskaźników może prowadzić do korzystniejszych warunków finansowania, np. obniżenia marży w przypadku kredytów związanych ze zrównoważonym rozwojem.

2. Zielone obligacje

Kolejnym narzędziem zielonego finansowania są zielone obligacje, które cieszą się coraz większą popularnością w branży centrów danych. Fundusze pozyskane z emisji zielonych obligacji są przeznaczane na projekty, które przyczyniają się do redukcji emisji CO2 oraz poprawy efektywności energetycznej infrastruktury. Przykładem jest emisja obligacji przez Equinix na kwotę 4,9 miliarda dolarów, przeznaczoną na rozwój bardziej zrównoważonych centrów danych na całym świecie .

Innowacje technologiczne – wpływ nowych technologii na modele finansowania

Postęp technologiczny w sektorze centrów danych, zwłaszcza w kontekście sztucznej inteligencji (AI) i obliczeń wielkiej skali, znacząco wpływa na modele finansowania. Nowoczesne centra danych, zaprojektowane z myślą o obsłudze zaawansowanych algorytmów AI, wymagają większej gęstości obliczeniowej, a tym samym większych nakładów kapitałowych na infrastrukturę chłodzącą, zasilającą oraz bezpieczeństwa. To powoduje, że operatorzy centrów danych poszukują bardziej elastycznych i długoterminowych źródeł finansowania, które umożliwią dostosowanie infrastruktury do nowych wymogów technologicznych.

Innowacje takie jak chmura obliczeniowa, Internet Rzeczy (IoT) czy rozwój 5G zwiększają także zapotrzebowanie na nowe centra danych, co z kolei przekłada się na większą potrzebę finansowania.

Jaka będzie przyszłość finansowania centrów danych?

Przyszłość finansowania centrów danych wydaje się zdeterminowana przez trzy główne trendy: zrównoważony rozwój, postęp technologiczny oraz zmieniające się warunki rynkowe. Wzrastająca presja na dostosowanie się do kryteriów ESG sprawi, że zielone finansowanie stanie się jeszcze bardziej powszechne, a inwestorzy będą coraz częściej preferować projekty, które wykazują dbałość o środowisko.

Postęp technologiczny, w szczególności rozwój sztucznej inteligencji, chmury obliczeniowej oraz technologii 5G, będzie napędzał zapotrzebowanie na nowe centra danych. To z kolei będzie wymagało innowacyjnych modeli finansowania.

Otoczenie rynkowe, w tym zmiany makroekonomiczne i globalne trendy finansowe, będą miały kluczowy wpływ na dostępność kapitału oraz koszty finansowania projektów. W związku z tym, operatorzy centrów danych będą musieli dostosować swoje strategie finansowe do szybko zmieniających się warunków, co wymusi większą elastyczność i innowacyjność w pozyskiwaniu funduszy.

Przyszłość finansowania centrów danych zapowiada się dynamicznie, a zrównoważony rozwój, innowacje technologiczne oraz zmieniające się warunki rynkowe będą kształtować kierunek, w jakim będzie podążał ten sektor.

Augustyn Wróbel, counsel Praktyki Bankowości i Finansów kancelarii Osborne Clarke