W 2023 roku w polskim sektorze IT zawarto 47 znaczących transakcji fuzji i przejęć, co oznacza wzrost o 68% w stosunku do roku poprzedniego. Takie dane przynosi najnowsze wydanie raportu „Puls rynku IT w Polsce. Firmy, transakcje i cyberbezpieczeństwo”, przygotowanego przez Baker Tilly TPA, TPA Poland, Baker Tilly Legal oraz PMR Market Experts. Łączna wartość przejętych spółek wyniosła 2,1 mld zł (+47% rdr). Największym zainteresowaniem inwestorów cieszyli się producenci oprogramowania (51% transakcji) oraz podmioty świadczące usługi konsultingowe (34%). Jak inwestorzy postrzegają nasz rynek i na jakie aspekty podatkowo-prawne warto zwrócić uwagę?
Branża IT stała się istotnym elementem polskiej gospodarki. Według raportu, w sektorze IT w Polsce działa obecnie ponad 60 tys. firm, które generują 8% PKB i zatrudniają ponad 410 tys. specjalistów. Rosnące zapotrzebowanie na kompetencje w takich obszarach jak m. in. chmura obliczeniowa, sztuczna inteligencja, cyberbezpieczeństwo oraz Internet Rzeczy (IoT) napędza inwestycje w cyfryzację i nowe technologie. Według prognoz, do 2028 roku wartość rynku IT w Polsce wzrosnąć ma do 83,5 mld zł.
Przychody przejętych spółek i ich specjalizacje
Jak już wspomniano, w roku 2023 zawarto o 68% więcej transakcji niż rok wcześniej. Kwotę, jaką zapłacono za przejmowany podmiot, ujawniono jedynie w przypadku jednej czwartej analizowanych transakcji. W związku z tym analiza Baker Tilly TPA skupia się na przychodach osiągniętych przez przejęte spółki. Łączne przychody przejmowanych podmiotów w analizowanym okresie wynosiły prawie 4,7 mld zł (uwzględniono przychody osiągnięte w 2022 roku). Z kolei łączne przychody (osiągnięte w roku poprzedzającym transakcję) spółek, które zostały kupione w 2023 roku, wynoszą prawie 2,2 mld zł, czyli niemal dwa razy więcej niż te osiągnięte przez podmioty przejęte rok wcześniej.
Według wyznaczonego przez autorów badania wskaźnika, prezentującego stosunek wartości spółki do przychodów ze sprzedaży, w 2023 roku osiągnął on dla podmiotów z sektora IT w Polsce poziom 1,1. Dla tego samego okresu wspomniany wskaźnik dla firm technologicznych z USA wyniósł z kolei 5,0.
Inwestorzy nadal postrzegają więc Polskę jako niestabilny i ryzykowny rynek. A to przekłada się na znaczące dyskonto w wycenach polskich podmiotów w stosunku do konkurentów zza oceanu. Oznacza to jednak
również istnienie licznych okazji do inwestycji w naszym kraju, które cechuje niedowartościowanie w porównaniu do podmiotów z rynków rozwiniętych, wskazują twórcy raportu.
Jeżeli chodzi o specjalizację spółek, to podobnie jak rok wcześniej, największym zainteresowaniem inwestorów cieszyli się:
- producenci oprogramowania komputerowego – 51%,
- podmioty świadczące usługi konsultingowe w IT – 34%,
- dostawcy usług i oprogramowania internetowego – 6%,
- producenci nowoczesnej elektroniki – 4%,
- dostawcy rozwiązań dla e-commerce – 2%,
- usługi profesjonalne w zakresie IT – 2%.
Z przeprowadzonej analizy wynika, że najczęściej podmiotem przejmującym jest spółka z Polski. Wskazuje to na znaczący ruch konsolidacyjny. Na drugim miejscu pod tym względem znaleźli się nabywcy z USA. Za znaczącą większość transakcji w 2023 roku odpowiadali inwestorzy branżowi (85%).
Kwestie prawne i zarządzanie ryzykiem
Jak wskazują twórcy raportu, transakcje M&A w sektorze IT są procesem dość złożonym. Obejmującym liczne aspekty prawne – szczególnie związane z własnością intelektualną i badaniem due diligence. Struktura transakcji w branży IT zasadniczo nie różni się od struktury transakcji przeprowadzanych w innych branżach. To, co wyróżnia transakcje IT, to nie tylko badanie due dilligence. To także odpowiednie ujęcie tych kwestii w dokumentacji transakcyjnej oraz zaplanowanie działań na etapie posttransakcyjnym.
W przypadku sektora IT nacisk kładzie się przede wszystkim na:
- analizę praw własności intelektualnej,
- kwestie związane z licencjami oraz prawami autorskimi do oprogramowania,
- zatrudnieniem kluczowych pracowników.
„W transakcjach M&A w branży IT aspekty prawne odgrywają kluczową rolę. Szczególną wagę przykłada się do badania due diligence, które pozwala na dokładną analizę obszarów działalności przejmowanej firmy, w tym w szczególności praw własności intelektualnej oraz identyfikację potencjalnych ryzyk” – wskazał Grzegorz Gajda, Partner Zarządzający w Baker Tilly Legal Poland. “W branży IT wartość przedsiębiorstwa często opiera się na jego własności intelektualnej, takiej jak prawa autorskie do oprogramowania oraz licencje. Dlatego też właściwe przeprowadzenie due diligence umożliwia nie tylko ocenę wartości firmy, ale również zidentyfikowanie potencjalnych ryzyk, które mogą się zmaterializować po jej przejęciu. Właściwe ujęcie tych kwestii oraz właściwe zaadresowanie ryzyk w dokumentacji transakcyjnej jest niezbędne dla zabezpieczenia interesów stron transakcji” – podsumował.
Pełna treść raportu, wraz z przeglądem najważniejszych transakcji M&A i ich wartości, znajduje się pod poniższym linkiem.
