Zaczynający się za 2 dni (8 lipca) szczyt NATO w Warszawie ma przynieść ważne deklaracje polityczne w obszarze cyberbezpieczeństwa, w tym uznanie cyberprzestrzeni za domenę działań wojennych. To ważny krok Sojuszu Północnoatlantyckiego, który przeszedł długą drogę od uznania problemu za kwestię technologiczną po nadanie mu kategorii wyzwania strategicznego.
“Potrzeba jednak wiele wysiłku i odważnych decyzji, aby przybliżyć się do założonego celu, m.in. w obszarze zagrożeń hybrydowych” – podkreślają eksperci Instytutu Kościuszki w opublikowanym dziś raporcie „NATO Road to Cybersecurity”. “Należy pamiętać, że działania prowadzone w cyberprzestrzeni, także ofensywne, mogą być dalece bardziej humanitarne i proporcjonalne od działań konwencjonalnych. Nie zawsze natomiast odpowiedź konwencjonalna – kinetyczna -na działania cybernetyczne byłaby adekwatna. Działania ofensywne to przyszłość zarówno z punktu widzenia odstraszania, jak i obrony” – stwierdza dr Joanna Świątkowska, ekspert Instytutu Kościuszki, dyrektor programowy CYBERSEC.
Jedną z ważniejszych rekomendacji, płynących z publikacji jest wezwanie do rozpoczęcia poważnej dyskusji na temat możliwości zastosowania przez Sojusz ofensywnych narzędzi cybernetycznych. Taki kierunek myślenia jest naturalną konsekwencją uznania cyberprzestrzeni za kolejną domenę działań zbrojnych.
Biorąc pod uwagę rolę i znaczenie działań prowadzonych w cyberprzestrzeni, Instytut Kościuszki proponuje konkretne rozwiązania, w tym m.in. ustanowienie Dowództwa Komponentu Cybernetycznego (Cyber Component Command), czy też podjęcie rozważań nad stworzeniem Grupy Planowania ds. Cyberprzestrzeni (Cyber Planning Group).
Jedną z ważniejszych rekomendacji, płynących z publikacji jest wezwanie do rozpoczęcia poważnej dyskusji na temat możliwości zastosowania przez Sojusz ofensywnych narzędzi cybernetycznych. Taki kierunek myślenia jest naturalną konsekwencją uznania cyberprzestrzeni za kolejną domenę działań zbrojnych.
Działania poniżej progu wojny w postaci zagrożeń hybrydowych będą coraz częściej stosowane przez oponentów Sojuszu. Wroga aktywność w cyberprzestrzeni idealnie wpisuje się w strategię działań hybrydowych. Wśród nich wylicza się możliwość prowadzenia akcji destabilizacyjnych, dezinformacyjnych, destrukcyjnych, przy jednoczesnym unikaniu odpowiedzialności i wykorzystywaniu niejednoznaczności, co jest szczególnie łatwe w cyberprzestrzeni i „atrakcyjne” dla agresorów.
Dlatego, z punktu widzenia przyszłości działania Sojuszu, kluczowa będzie konieczność podejmowania szerokich działań nakierowanych na przeciwstawianie się zagrożeniom hybrydowym, których bardzo istotnym elementem jest wielowymiarowe wykorzystywanie cyberprzestrzeni.
“Naszym głównym przesłaniem jest nie tylko to, że Sojusz musi dostosować strategię działania do nowych wyzwań, ale także postulat zbudowania na gruncie walki z zagrożeniami hybrydowymi silnej współpracy z partnerami, przede wszystkim z Unią Europejską. Natura tego typu zagrożeń łączy działania militarne i pozamilitarne” – podkreślają eksperci Instytutu Kościuszki. Ich zdaniem, połączenie wysiłków organizacji militarnej jaką jest NATO, z organizacją polityczno-ekonomiczną, jaką jest Unia Europejska to warunek konieczny, aby skutecznie stawić czoła temu zupełnie nowemu wyzwaniu. “Nasze propozycje są dalekosiężne i odważne, dokładnie takie, jakie powinny być działania NATO w tym obszarze” – dodaje dr Joanna Świątkowska.
Z punktu widzenia przyszłości działania Sojuszu, kluczowa będzie konieczność podejmowania szerokich działań nakierowanych na przeciwstawianie się zagrożeniom hybrydowym, których bardzo istotnym elementem jest wielowymiarowe wykorzystywanie cyberprzestrzeni.
Raport „Nato Road to Cybersecurity” zawiera m.in. analizę prawnych i praktycznych aspektów prowadzenia ofensywnych działań w cyberprzestrzeni, na przykładzie konkretnych sytuacji jej wykorzystania w ramach konfliktów hybrydowych. W publikacji przedstawione zostały również rekomendacje, których celem jest przeciwdziałanie cyberzagrożeniom oraz propozycje nowych obszarów współpracy z różnorodnymi podmiotami – zarówno z sektorem prywatnym, jak i organizacjami publicznymi.
O konkluzjach szczytu NATO będą rozmawiać eksperci podczas II Europejskiego Forum Cyberbezpieczeństwa – CYBERSEC, które Instytut Kościuszki organizuje we wrześniu w Krakowie. Raport dostępny do pobrania na stronie Instytutu Kościuszki.
