Aniołowie biznesu inwestują w kilka startupów rocznie, korzystając z ich niskich wycen. Najlepsi osiągają nawet ponad dwudziestokrotny zwrot z inwestycji. Jednocześnie ich cele wykraczają poza wątek finansowy: chcą przekazywać wiedzę i doświadczenie. Większość aniołów biznesu to mężczyźni z doświadczeniem w roli przedsiębiorcy lub menedżera wysokiego szczebla. Z roku na rok jest ich coraz więcej – obecnie około tysiąca. Światło na krajowy rynek inwestycji anielskich rzuca trzecia edycja raportu Cobin Angels pt. „Jak inwestują najlepsi aniołowie biznesu w Polsce? Polski rynek inwestycji anielskich w 2023/2024 roku”.
Opublikowane we wspomnianym raporcie dane wskazują, że polski rynek aniołów biznesu sukcesywnie się rozwija. Wciąż jednak pozostaje na relatywnie wczesnym etapie dojrzałości. Około 29% badanych inwestorów posiada w swoim portfolio mniej niż 5 startupów. Kolejne 38% posiada od 5 do 9 podmiotów. Aniołowie biznesu działają niezależnie i korzystają z prywatnych środków. Dlatego ich strategia budowania portfolio różni się od siebie. Niemniej jednak, największą grupę (32%) stanowią aniołowie, których wartość inwestycji anielskich nie przekracza 450 tys. zł. A ich doświadczenie anielskie w większości nie przekracza 4 lat (53% respondentów).
Jak wskazują autorzy raportu, okres 2023 i 2024 roku to czas wyjątkowo trudny na polskim rynku startupów. Głównie z uwagi na ograniczoną dostępność kapitału publiczno-prywatnego. Fundusze współfinansowane ze środków PFR Ventures zakończyły swoją działalność, co przełożyło się znacząco na ograniczoną dostępność kapitału na polskim rynku.
„Wierzę, że najcięższy czas mamy już za sobą, a determinacja i coraz to nowe osoby pojawiąjące się na polskim rynku aniołów biznesu sprostają zapotrzebowaniu startupów szukających inwestycji. Pozytywny trend zwiększonej aktywności aniołów biznesu obserwuję również w ramach działalności Cobin Angels. Pierwsze półrocze 2024 roku było rekordowe pod względem wartości inwestycji” – komentuje Dominik Krawczyk, CEO Cobin Angels.
Źródła kapitału dla inwestycji
W podobnej narracji PFR Ventures prezentuje wyniki działania funduszy z perspektywy POIR. Na łamach raportu, po raz pierwszy, zaprezentowano wyniki programu PFR Biznest. Rynek faktycznie oczekuje uruchomienia kolejnej transzy publicznych środków, które przez lata stymulowały inwestycje w startupy. Na łamach raportu, Piotr Kędra, dyrektor inwestycyjny PFR Ventures zapowiada, że w najbliższych latach PFR Ventures planuje zainwestować w 12 funduszy o profilu koinwestycyjnym. Połowa z nich ma być skrojona pod aniołów biznesu. Może się to przełożyć na 300-600 mln PLN inwestycji (bez uwzględnienia wkładu publicznego, który wyniesie drugie tyle).
Kolejnym źródłem kapitału dla inwestycji mogą być udane exity ze startupów, dokonywane obecnie przez aniołów biznesu na polskim rynku. Choć 41% ankietowanych aniołów biznesu wciąż nie dokonało exitu, to ponad połowa ankietowanych (53%) jest na tzw. „plusie” ze swoich inwestycji w startupy. Najlepsi z nich (29%) wskazali, że swój rekordowy zwrot z pojedynczej transakcji wyniósł ponad 20-krotności początkowej inwestycji. Kolejne 12% zyskało zwrot w przedziale 11-15 krotności zainwestowanego kapitału.
Pomimo wyzwań, jakie niesie obecna sytuacja rynkowa, aż 97% respondentów zamierza kontynuować, a nawet zwiększyć swoje inwestycje w startupy. W oczekiwaniu na uruchomienie środków publicznych, presja na wzrost wycen startupów uległa zmniejszeniu. 88% badanych inwestorów uważa, że obecna sytuacja stanowi dobrą okazję do inwestycji po niższej wycenie.
„Funkcjonujemy w rzeczywistości wielokryzysu, co, dla inwestycji implikuje równolegle – szanse i ryzyka. Uważam, że 2024 rok może być ciekawym momentem do inwestycji, ponieważ już w 2025 roku powinniśmy zobaczyć duży napływ środków inwestycyjnych, które wesprą najlepsze startupy. Każdy kryzys generuje szanse i przyspiesza zmiany. To ogromna możliwość dla wszystkich startupów” – wskazuje Adam Radzki, Anioł Biznesu COBIN Angels.
AI i dywersyfikacja portfela
Część raportu skupia się również na otoczeniu technologicznym towarzyszącym inwestorom i startupom. Przełom 2023 i 2024 roku to czas, w którym rynek skupiał się na potencjale i zagrożeniach wynikających z rozwoju sztucznej inteligencji. Jak wynika z raportu, zarówno aniołowie, startupy, jak i fundusze VC nie postrzegają rozwoju AI, jako bezpośredniego zagrożenia dla ich inwestycji. Widzą za to ogromny potencjał w praktycznym wykorzystaniu tej technologii do jeszcze szybszego wzrostu. Ponad 75% inwestorów uważa, że AI jest czynnikiem kreującym przyszłość.
41% badanych aniołów biznesu deklaruje, że inwestycje w startupy stanowią do 10% wartości ich portfela. Dywersyfikacja portfela może stanowić klucz do efektywnej dystrybucji ryzyka: “Zainicjowana przez nas zmiana w podejściu do obsługi zamożnych klientów, tworzenia i dystrybucji produktów wymaga ścisłej współpracy na wielu obszarach – w tym z instytucjami, które kreują kierunki wybierane przez inwestorów przy dywersyfikacji swoich inwestycji” – komentuje Zbigniew Kluza z PKO Bank Polski.
Raport Cobin Angels powstał przy współpracy z partnerem głównym: PKO Bank Polski oraz kancelarią Domański Zakrzewski Palinka i PFR Ventures. Partnerem merytorycznym jest Szkoła Główna Handlowa. Pełna wersja raportu dostępna jest do darmowego pobrania pod poniższym linkiem.
