Polski rynek postrzega chmurę przede wszystkim jako platformę do innowacji

Wyniki badania PwC Polska – podsumowane w raporcie „Chmura i jej wartość. Oczekiwania vs. rzeczywistość” – pomagają dostrzec bezpośrednią relację pomiędzy różnymi obszarami biznesowymi a technologią – zwłaszcza tam, gdzie technologia chmurowa przekłada się na największy zysk dla biznesu i generowanie korzyści. Badanie przeprowadzono na dużych i średnich firmach w Polsce.

Celem raportu jest wskazanie zarówno osobom zarządzającym, jak i decydentom kierunków nadchodzących zmian oraz tych obszarów, które w organizacjach będą potencjalnie podatne na transformację chmurową i wszystko to, co z niej wynika. „Jednocześnie podkreślamy, że nie można traktować chmury jako projektu IT z określonym czasem realizacji. To narzędzie, które powinno być na bieżąco rozwijane wraz z organizacją. Strategia technologiczna musi być elementem strategii biznesowej, a nie tylko planem IT” – przekonuje Mariusz Chudy, Partner, CEE Cloud & Digital Leader w PwC Polska.

Chmura ma przynieść wymierny efekt biznesowy

Polska w raporcie PwC „Chmura i jej wartość. Oczekiwania vs. rzeczywistość” – porównywana jest z jednym z najdojrzalszych rynków, jeśli chodzi o wykorzystanie rozwiązań cloud computing, rynkiem amerykańskim. Mimo więc przyspieszenia tego typu projektów, w naszym kraju jedynie 13% organizacji ocenia dojrzałość w transformacji chmurowej jako wysoką, 47% jako średnią, 32% jako niską, a 7% nie korzysta z niej w ogóle. W Stanach Zjednoczonych jest to odpowiednio: 50%, 42%, 7% i 0%.

„Późno zaczęliśmy i jest to naturalny etap adopcji każdego zjawiska technologicznego. Ale patrząc na liczbę projektów, będzie się to zmieniało bardzo szybko. Widać realizację wielu programów w obszarze transformacji chmurowej w większości polskich banków i instytucji finansowych, a także przedstawicieli sektora retail. Nawet branże uważane za konserwatywne w adopcji technologii zmieniają wyraźnie swoją orientację właśnie na kierunek chmurowy. Również dominująca część powstających firm opiera swoją strategię IT na chmurze albo przy znaczącym jej udziale. Tak więc te 13% za chwilę zbliży się do poziomu zachodniego” – mówi Przemysław Galiński, CEE Cloud & Digital Director w PwC Polska.

„Wciąż jest duża różnica w wynikach w Polsce i w USA. Jednocześnie jednak mamy możliwość przeskoczenia tzw. okresu przejściowego. Możemy uczyć się na błędach innych i od razu przejść do bardziej zaawansowanego modelu korzystania z usług cloud computing” – komentuje Przemysław Galiński. „Firmy, z którymi współpracujemy w Polsce od samego początku oczekują wymiernego efektu biznesowego. Oczekiwania są bardzo wysokie. Ale pozwala to włączyć „funkcję biznesową” już na starcie transformacji chmurowej” – dodaje.

Nie tylko migracja poszczególnych elementów środowiska IT do chmury, ale i projekty całkowitej migracji na platformy usług chmurowych robione są w Polsce bardziej modelowo. Etap poszukiwania pojedynczych efektów, np. kosztowych, mamy już za sobą. Trwał on bardzo krótko. Tym jednak, co odróżnia Zachód jest to, że tamtejsze przedsiębiorstwa w znacznie większym stopniu wykorzystują partnerów i ich kompetencje, a w mniejszym samodzielnie eksperymentują z różnymi dostawcami. Wolą zdać się na profesjonalistów w obszarze IT, skupiając się na tym co dla nich najważniejsze – efekcie biznesowym dla przedsiębiorstwa.

„To również zmienia się w Polsce. W ciągu 3 lat widać ogromną zmianę, także jakościową. Dziś najwięcej zapytań od klientów dotyczy naszego doświadczenia oraz wykorzystywania gotowych metodyk i najlepszych praktyk. Firmy chcą realizować projekty zmiany szybko i efektywnie” – komentują przedstawiciele PwC Polska.

Chmura jako droga do innowacji

Polski rynek postrzega chmurę przede wszystkim jako platformę do innowacji (52% respondentów w porównaniu do 28% w USA). Wskazuje na to aż 53% firm o wysokiej dojrzałości chmurowej. Z kolei firmy w USA łączą raczej postrzeganie chmury ze strategią wzrostu. Wyżej jest więc stawiana poprawa wyniku finansowego.

„Warto pamiętać, że choć w USA ogromna liczba firm jest już w chmurze, bywa, że są one mimo to nieporównywalnie mniej innowacyjne niż w Polsce. Trzeba więc pamiętać, że sama chmura nie zwiększa automatycznie poziomu innowacyjności. Jest to możliwe dzięki dostępnym w chmurze zaawansowanym narzędziom np. analitycznym, algorytmom AI/ML, ale innowacje nie przychodzą automatycznie po zmianie środowiska IT z on-premises na cloud computing. Są funkcją większej zmiany również w obszarze kultury organizacyjnej, która to powinna być adresowana w holistycznym podejściu do implementacji chmury. Coś, co my nazywamy „kulturą cyfrową”, nie pojawia się automatycznie zaraz po migracji do chmury, jest jednym z wielu istotnych elementów w pełnej transformacji. Pamiętać więc trzeba, że celem samym w sobie nie powinna być sama migracja do chmury, tylko to, co nastąpi w dniu kolejnym. I korzyści, które przyniesie chmura naszym klientom” – uczula Przemysław Galiński.

W USA wydawało się, że wdrożenie chmury zwiększy innowacyjność, ale tak się nie stało. Polskie firmy – bazując na doświadczeniach pionierów – wiedzą, że to jedynie zmiana modelu kosztowego. Jednocześnie aż 59% firm w Polsce „nie zrealizowało jeszcze znaczącej wartości z inwestycji w chmurę”. „Wynika to z tego, że jesteśmy na początku drogi. Zaczynamy więc od względnie najprostszych projektów, migracji prostych aplikacji, często w kierunku rozwiązań SaaS np. wspierających komunikację i pracę grupową. Tymczasem one nie mają większego przełożenia na biznes, owszem mają funkcję wspierającą, ale nie dlatego robi się migrację do chmury. Powodem tak niskiego efektu biznesowego jest też może nieco zbyt duża ostrożność w podejściu do projektów chmurowych. Ale to również się zmienia. Nasi klienci w nowych – realizowanych wspólnie z nami projektach – szukają takich elementów środowisk IT, których migracja przełoży się na efekt biznesowy i od pierwszego dnia współpracy nie możemy tracić właśnie tego celu z oczu” – mówi Przemysław Galiński.

Według danych PwC, w przypadku dużych przedsiębiorstw przełom w obszarze istotnych korzyści oraz efekt skali (dla ekonomii migracji) następuje często po migracji do chmury 30%–40% aplikacji. Wówczas w sposób istotny rośnie skala osiąganych korzyści, a ekonomia zaczyna działać na naszą korzyść.

Oczekiwania biznesowe osób zarządzających firmami w Polsce

Jedną z korzyści transformacji chmurowej jest efektywność kosztowa. Co prawda gdy skala biznesu rośnie, to generowane są większe koszty, ale w „spokojniejszych” okresach one spadają – oczywiście, jeśli dobrze zaprojektujemy nasze systemy. Tymczasem w przypadku infrastruktury IT on-premises generalnie zawsze są na tym samym poziomie.

„Co warte podkreślenia coraz częściej w projektach transformacji chmurowej aktywną rolę przyjmują CFO – którzy stają się częścią interdyscyplinarnych komitetów sterujących, zarządzających transformacją chmurową. Zmienia się postrzeganie i oczekiwanie stawiane chmurze właśnie także przez CFO – z modelu kosztowego coraz częściej wchodzą w tryb oczekiwań przychodowych, które potencjalnie mogą zostać wygenerowane po osiągnięciu określonych celów biznesowych właśnie dzięki chmurze. To bardzo optymistyczne” – mówi Przemysław Galiński.

Inną korzyścią jest – wspomniany już – łatwiejszy dostęp do innowacji, np. zaawansowanych narzędzi analitycznych, nowych, bardziej efektywnych modeli predykcyjnych czy też algorytmów Artificial Intelligence/Machine Learning.

Ważne dla ankietowanych w Polsce decydentów jest też bezpieczeństwo, ale pojęte szerzej, w kontekście zapewnienia ciągłości działania. W niektórych sektorach – np. handlu detalicznego – pandemia COVID-19 spowodowała, że ogromnie wzrósł ruch w e-commerce. Bez zasobów kupionych w chmurze organizacje te nie mogłyby łatwo skalować infrastruktury IT, zarówno, jeśli chodzi o dostępność usług dla klientów, jak i przerwane czy nadwyrężone łańcuchy dostaw sprzętu IT.

Niewątpliwą korzyścią jest skrócenie współczynnika Time-to-Market. „Dzięki chmurze wypuszczanie na rynek nowych produktów jest też mniej kosztowne niż w tradycyjnym modelu działania. Dla niektórych firm – np. jednego z banków, z którym współpracujemy – był to aspekt o podstawowym znaczeniu zwłaszcza na tak konkurencyjnym rynku” – mówi Przemysław Galiński. „Dodatkowo, jeśli jakiś nowy produkt się nie sprawdzi, to dużo łatwiej można taką, nową <linię> wyłączyć” – dodaje.

Problemy i bariery “chmurowe”

Jak podkreślają przedstawiciele PwC Polska, planując projekty chmurowe, decydenci powinni zaplanować kompleksowy program transformacji do chmury. „To coś więcej niż migracja pewnych elementów środowiska IT. Program transformacji zmapować ma zarówno cele technologiczne, jak i biznesowe. W ten plan wpisane mają być zarówno posiadane, jak i konieczne do uzupełnienia kompetencje chmurowe. W ten sposób powstanie program, który będzie realnie oceniał przyszłe efekty transformacji chmurowej, a także realnie wesprze zmianę w zakresie już posiadanych kompetencji IT” – wyjaśnia Przemysław Galiński.

Transformację chmurową potencjalnie bardzo może utrudniać brak pełnej determinacji, aby zrealizować efekt. Problemem bywa też brak zaangażowania biznesu lub naturalna bariera współpracy pomiędzy zupełnie innymi obszarami w organizacjach – IT i biznesu. Piony IT mają bowiem często zbyt mało „cierpliwości do biznesu” i odwrotnie – to wszystko da się wypracować, budując wspólną platformę. Ważne jest więc, aby w transformacji tej brała udział jak najszersza grupa osób, z różnych działów – zarówno IT i bezpieczeństwa, jak i biznesu oraz HR. Ich współudział zagwarantuje sprawne zarządzanie oczekiwaniami, także w zakresie czasu realizacji projektu. Warto też szukać partnerów zewnętrznych, którzy potrafią cele technologiczne przekuć na cele biznesowe i odwrotnie.

Nieustającym problemem są też wciąż ograniczenia kompetencji, których pozyskanie i wbudowanie w organizację jest czasochłonne i kosztowne, zwłaszcza w obszarze wyzwań, które pojawiły się na rynku pracy w branży IT. Potrzeby są ogromne – od architektów chmurowych, poprzez osoby zajmujące się bezpieczeństwem w chmurze, po deweloperów tworzących Cloud Native Applications. Sytuację pogłębia ogromna chłonność rynku. „Jest bardzo dużo realizowanych w Polsce projektów migracji do chmury czy implementacji w sposób pełnoskalowy. Wiele firm chce oprzeć całe środowisko IT tylko na chmurze lub korzystać z niej w pełnej skali. Dodatkowo zaś polski rynek specjalistów IT wciąż jest atrakcyjny cenowo, zwłaszcza dla zachodnich firm. Powoduje to, że wiele firm IT <eksportuje> swoje usługi związane z wdrażaniem usług cloud computing na Zachód, a praca zdalna umożliwia pracę na projekcie chmurowym, który dzieje się nawet kilkanaście tysięcy kilometrów od… osoby, która go projektuje i realizuje” – stwierdza Przemysław Galiński.

„Dodatkowo stosunkowo niewiele firm ma w Polsce systemy zarządzania zmianą, a to immanentna część transformacji do chmury” – podsumowuje.