Protest polskiego środowiska AI przeciwko wyborowi nowego prezesa IDEAS NCBR

We właśnie rozstrzygniętym konkursie prezesem tego Instytutu został dr Grzegorz Borowik, kontrkandydat i poprzedni prezes, Piotr Sankowski, nie został wybrany. W reakcji na to pojawiło się wiele, krytycznych opinii środowiska osób zajmujących się AI w Polsce.

Wskazują oni na dotychczasowe osiągnięcia Piotra Sankowskiego i kierowanej przez niego organizacji. Są wśród nich m.in.:

• Aleksandra Przegalinska, prorektorka ds. Innowacji i AI na Akademii Leona Koźmińskiego, Senior Research Associate at the Center for Labour and Just Economy na Harvard University
• Marek Cygan, prof. Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik grupy Uczenia Robotów, członek zespołu doradczego PL/AI, współzałożyciel spółki Nomagic,
• Maciej Duszyk, prorektor ds. naukowych na Uniwersytecie Warszawskim,
• Dariusz Jemielniak, wiceprezes Polskiej Akademii Nauk, członek Rady European Institute of Innovation and Technology
• Dominik Batorski, socjolog i Data Scientist łączący pracę naukową w Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego na Uniwersytecie Warszawskim z działalnością doradczą, popularyzatorską i biznesową
• czy Jaroslaw Krolewski, prezes zarządu Synerise.

Równolegle z bycia członkami Rady Naukowej Instytutu zrezygnowali:

• Marta Kwiatkowska, przewodnicząca Rady Instytutu, polska informatyk, która w 2007 roku została pierwszą profesor Wydziału Nauk Komputerowych, Uniwersytet Oksford,
• Zofia Dzik, prezes Instytutu Humanites,
• Aleksander Mądry, dyrektor Center for Deployable Machine Learning na Massachusetts Institute of Technology, pracownik naukowy OpenAI,
• Wojciech Samek, profesor na Fraunhofer Heinrich Hertz Institute,
• Marcin Żukowski, współtwórca takich firm, jak Vectorwise i Snowflake ,
• Marek Barwiński, Senior Software Engineering Manager w Isomorphic Labs

Zostali w niej tylko – co potwierdza strona IDEAS NCBR – Tim Roughgarden, professor of Computer Science na Columbia University i Ran Canetti, professor of Computer Science na Boston University.

„Sukces IDEAS NCBR przerósł wszystkie moje oczekiwania. W ciągu zaledwie kilku lat IDEAS NCBR stało międzynarodowo rozpoznawalnym centrum badań nad AI, z publikacjami na wiodących konferencjach, takich jak ICLR, NeurIPS, ICML czy CVPR. Bardzo trudno jest uzyskać akceptację artykułu na tych konkurencyjnych konferencjach, a badacze IDEAS NCBR zdołali to osiągnąć rok po roku. Jest to najlepszy dowód na innowacyjność badań nad AI prowadzonych w IDEAS NCBR. Ten sukces i międzynarodowa rozpoznawalność doprowadziły także do utworzenia pierwszej jednostki ELLIS w Polsce, co jest ogromnym wyróżnieniem. 11 z 12 członków jednostki ELLIS to członkowie IDEAS NCBR” – komentuje prof. Wojciech Samek dla Anny Wittenberg, dziennikarki Dziennia Gazety Prawnej.

Z kolei prof. Marek Cygan, członek zespołu doradczego PL/AI, prof. Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik grupy Uczenia Robotów wystosował zaś list do Premiera Donalda Tuska dotyczący procedury wyboru prezesa Instytutu. Pisze w nim:

Obecnie sztuczna inteligencja stanowi jeden z kluczowych aspektów decydujących o tempie rozwoju społeczeństwa. Budowa instytucji i procesów wspierających rozwój sztucznej inteligencji w Polsce jest, moim zdaniem, niezwykle ważna z punktu widzenia interesu narodowego.

Instytut IDEAS NCBR w ostatnich latach był jednym z bardzo niewielu jasnych punktów na mapie rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce. Prowadzone tam badania są na światowym poziomie, publikowane na flagowych konferencjach sztucznej inteligencji, a liderzy grup badawczych zatrudnienie w IDEAS NCBR to rozpoznawane w światowej nauce osoby.

Niestety, właśnie rozstrzygnięty konkurs na prezesa IDEAS NCBR budzi moje ogromne obawy, że wieloletni wysiłek zostanie zaprzepaszczony.

We właśnie rozstrzygniętym konkursie prezesem IDEAS NCBR został dr Grzegorz Borowik, kontrkandydat i poprzedni prezes, prof. dr hab. Piotr Sankowski, nie został wybrany. Fakty dotyczące procedury wyboru nowego prezesa są następujące:

1. Kadencja poprzedniego prezesa, Piotra Sankowskiego, zakończyła się w czerwcu 2024 r. Konkurs na nowego prezesa nie został rozpisany w terminie, co spowodowało, że przez kilka miesięcy instytut IDEAS NCBR pozostawał bez prezesa.
2. Konkurs na nowego prezesa ogłoszono 19 lipca, a dzień wcześniej – 18 lipca, do Rady Nadzorczej IDEAS NCBR powołano trzech nowych członków.
3. Dyrektor NCBR oraz nowy prezesem IDEAS NCBR wywodzą się tych samych środowisk, obaj pracują w powołanej przez ministra nauki Radzie ds. innowacji w szkolnictwie. Obaj związani są także z Wojskową Akademią Techniczną.
4. Jeden z nowych członków Rady Nadzorczej IDEAS NCBR podobnie jak nowy prezes IDEAS NCBR jest we władzach Uczelni Techniczno-Handlowej. Na tej samej uczelni, o której istnieniu dowiedziałem się dzisiaj, adiunktem jest też Wicepremier i Minister Cyfryzacji.

Do tego należy dodać, że dorobek Piotra Sankowskiego jest nieporównywalnie większy niż dorobek Grzegorza Borowika, niezależnie od tego jaką miarą będziemy ten dorobek mierzyć. Podobnie jest w przypadku doświadczenia w prowadzeniu międzynarodowych grantów, a także komercjalizacji metod sztucznej inteligencji.

W oparciu o posiadaną przeze mnie wiedzę trudno mi sobie wyobrazić kryterium, w którym kandydatura nowego prezesa mogła zostać oceniona wyżej niż kandydatura kontrkandydata. Podejrzewam, że podobnego zdania są członkowie Rady Naukowej IDEAS NCBR, którzy zrezygnowali ze swojej roli zaraz po ogłoszeniu wyników konkursu, a z całą pewnością takiego zdania są wszystkie osoby z którymi rozmawiałem w ostatnich dniach.

Z powodu oceny dorobku w połączeniu z okolicznościami przeprowadzenia konkursu wymienionymi wyżej, uważam że w interesie publicznym jest ujawnienie jak wyglądał proces oceny obu kandydatów i na jakiej podstawie wyłoniono nowego prezesa, jakie były konkretne oceny punktowe w poszczególnych kryteriach oceny.

Na koniec zaznaczam, że niniejszy list jest moją indywidualną inicjatywą, wymienione niżej afiliacje nie oznaczają iż mój list reprezentuje wymienione instytucje.

Jak zapowiadają osoby zajmujące się rozwojem zastosowań i algorytmów AI, to nie koniec protestu.