W opublikowanym przez Komisję Europejską rankingu indeksu gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI) na 2021 rok, Polska uplasowała się dopiero na 24. miejscu wśród 27 państw członkowskich Unii Europejskiej. To spadek o jedną lokatę w stosunku do roku poprzedniego. Za Polską znalazła się tylko Grecja, Bułgaria i Rumunia.
- Polska osiągnęła wynik 41 przy średniej unijnej wynoszącej 50,7.
- Tylko 44% osób w wieku 16-74 lat posiada co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe (UE 56%).
- Zaledwie 18% polskich przedsiębiorstw zaoferowało swoim pracownikom specjalistyczne szkolenia z zakresu ICT.
- Nastąpił wzrost odsetka gospodarstw domowych będących w zasięgu stałych sieci o bardzo dużej przepływności - 64,6% w porównaniu z 60,3% w 2019 roku.
- 52% polskich MŚP osiągnęło co najmniej podstawowy poziom wskaźnika wykorzystania technologii cyfrowych, co stanowi wynik poniżej średniej dla UE wynoszącej 60%.
- 15% przedsiębiorstw korzysta z rozwiązań chmurowych (26% UE), a 18% wykorzystuje w swojej działalności technologię sztucznej inteligencji (25% UE).
- Z usług administracji elektronicznej korzystało w Polsce 49% użytkowników internetu, w porównaniu z 64% w UE.
Czym są kompetencje cyfrowe? To zdolność do sprawnego wykorzystywania technologii, w tym urządzeń, internetu, programów oraz aplikacji w codziennym życiu i pracy. Mają one kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarki, w której postępuje automatyzacja i rośnie zapotrzebowanie na pracowników z wysokimi umiejętnościami technologicznymi.
Jak wynika z raportu, w ubiegłym roku Polska poczyniła postępy w zakresie wielu wskaźników unijnego ideksu, ale biorąc pod uwagę równie pozytywne zmiany w innych krajach, nie przełożyło się to na zmianę naszej ogólnej pozycji. Osiągnęliśmy wynik 41 przy średniej unijnej wynoszącej 50,7 – dla porównania w ubiegłym roku 45 do 52,6.
Wciąż niski poziom umiejętności cyfrowych
Nadal utrzymują się znaczne różnice, zwłaszcza jeśli chodzi o kategorię „Kapitał ludzki”, w przypadku której jako kraj zajmujemy 24. miejsce, uzyskując wynik poniżej średniej dla większości wskaźników (37,7 przy średniej unijnej 47,1). Poziom umiejętności cyfrowych pozostaje więc niski w porównaniu ze średnią dla UE – tylko 44% osób w wieku 16-74 lat posiada co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe (UE 56%), a tylko jedna na pięć osób (21%) posiada ponadpodstawowe umiejętności cyfrowe. Jeśli chodzi o co najmniej podstawowe umiejętności informatyczne, Polska uzyskała wynik jedynie 46%, tj. znacznie poniżej średniej unijnej wynoszącej 58%.
“Problemem okazują się często podstawowe umiejętności cyfrowe osób związanych z innymi branżami niż IT. Okazuje się na przykład, że tylko 27% Polaków deklaruje, że potrafi stworzyć prezentację na komputerze” – komentuje Olga Zelent, Country Manager szkoły programowania Codecool. “Zaawansowane umiejętności cyfrowe Polaków w wieku 35-65 lat bywają niższe o prawie 80% w porównaniu z umiejętnościami cyfrowymi obywateli krajów Europy Północnej”
Ponadto, specjaliści w dziedzinie ICT i kobiety-specjaliści w tej dziedzinie stanowią w Polsce niższy odsetek siły roboczej niż średnio w UE – odpowiednio 3,4% PL – 4,3% UE i 15% PL – 19% UE. Z kolei absolwenci kierunków w dziedzinie ICT tworzą obecnie 3,8% wszystkich absolwentów w Polsce (3,9% w UE). Warto podkreślić również, że zaledwie 18% polskich przedsiębiorstw zaoferowało swoim pracownikom specjalistyczne szkolenia z zakresu ICT.
Najlepiej wypadamy w kategorii “Łączność”
Jeśli chodzi o tę kategorię, to w 2020 roku nadal odnotowano postępy w zakresie wykorzystania stałych łączy szerokopasmowych i nastąpił wzrost odsetka gospodarstw domowych będących w zasięgu stałych sieci o bardzo dużej przepływności – 64,6% w porównaniu z 60,3% w 2019 roku. Wartość ta plasuje nasz kraj powyżej średniej unijnej w przypadku tego wskaźnika (59,3%). Wzrost odnotowano również w odniesieniu do zasięgu w Polsce łączy FTTP (ang. Fiber-to-the-Premises, technologia „światłowód do lokalu”) – 44,6% w 2020 roku w stosunku do 38,3% w roku 2019. Zasięg łączy FTTP na obszarach wiejskich pozostaje na nieznacznie niższym poziomie – w 2020 roku technologią tą objętych było jedynie 24,1% wiejskich gospodarstw domowych przy średniej dla UE wynoszącej 24,9%.
W ubiegłym roku 68% gospodarstw domowych posiadało dostęp do jakiegoś rodzaju stałych łączy szerokopasmowych, co stanowi niewielki wzrost w porównaniu z rokiem 2019 (62%). Jak się okazuje, Polska osiąga dobre wyniki w zakresie dostępu do stałych łączy szerokopasmowych o przepływności co najmniej 100 Mb/s – 37% polskich gospodarstw domowych korzystało z takich łączy w 2020 roku, co oznacza wynik powyżej średniej dla UE wynoszącej 34% w odniesieniu do tego samego wskaźnika.
Natomiast co do zasięgu sieci 5G, to w 2020 roku technologią tą objętych było 10,3% gospodarstw domowych, co oznacza wynik nieco poniżej średniej dla UE wynoszącej 13,8% w odniesieniu do tego samego wskaźnika. Co ciekawe, chociaż zasięg sieci 4G wynosi 99,9%, poziom wykorzystania mobilnych usług szerokopasmowych (58%) jest znacznie niższy od średniej UE (71%).
Mimo pewnych postępów w tej kategorii, autorzy opracowania wskazują, że nadal “konieczne są dalsze starania, zwłaszcza w odniesieniu do przepisów sprzyjających rozwojowi niezawodnej łączności, zapewniających pełną transpozycję ram regulacyjnych UE”. Co istotne, podkreślają również, że ponieważ Polska wciąż nie udostępniła żadnego zharmonizowanego widma radiowego na potrzeby wdrożenia sieci 5G, konieczne będzie zapewnienie szybkiego przydziału w celu zagwarantowania łączności 5G na przejrzystych, otwartych i niedyskryminujących warunkach.
Poziom integracji technologii cyfrowej
Jeśli chodzi o integrację technologii cyfrowej w działalności przedsiębiorstw, Polska zajmuje 24. miejsce wśród krajów UE. 52% polskich MŚP osiągnęło co najmniej podstawowy poziom wskaźnika wykorzystania technologii cyfrowych, co stanowi wynik poniżej średniej dla UE wynoszącej 60%. Polskie przedsiębiorstwa powoli kontynuowały też wykorzystywanie możliwości oferowanych przez technologie cyfrowe, angażując się w handel elektroniczny – 13% MŚP prowadziło sprzedaż internetową, a 5% sprzedaż transgraniczną do innych krajów UE.
Również zaawansowane technologie zyskują powoli na popularności wśród polskich przedsiębiorstw. Jak wynika z badania, 15% organizacji korzysta z rozwiązań chmurowych (26% średnia unijna), a 18% wykorzystuje w swojej działalności technologię sztucznej inteligencji (25% UE). Niemniej jednak tylko 14% polskich przedsiębiorstw aktywnie korzysta z mediów społecznościowych, a 29% angażuje się w elektroniczną wymianę informacji. E-faktury i duże zbiory danych nie są jeszcze szeroko rozpowszechnione, czytamy w opracowaniu.
Cyfrowe usługi publiczne
W czwartej kategorii, cyfrowych usług publicznych, zajmujemy jako kraj 22. miejsce w UE. Z indeksu wynika, że z usług administracji elektronicznej korzystało 49% użytkowników internetu, w porównaniu z 64% w UE. Jeżeli chodzi natomiast o wstępnie wypełnione formularze, to wynik Polski jest nieznacznie lepszy od średniej dla UE (65 w porównaniu z 63).
Polska nadal znajduje się jednak poniżej średniej unijnej pod względem dostępności cyfrowych usług online z wynikiem 65, jeżeli chodzi o cyfrowe usługi publiczne dla obywateli (średnia dla UE: 75) i 67, jeżeli chodzi o cyfrowe usługi publiczne dla przedsiębiorstw (średnia dla UE: 84). Uzyskaliśmy natomiast dobry wynik, jeżeli chodzi o otwarte dane (90% w porównaniu z 78% dla UE).
Autorzy opracowania podkreślili również, iż jedno konkretne polskie rozwiązanie cyfrowe – cyfrowy portfel dokumentów i usług mObywatel – jest obecnie przykładem jednego z najbardziej rozwiniętych narzędzi wśród europejskich rozwiązań w zakresie portfeli tożsamości cyfrowej. Dodano, że Polska mogłaby odgrywać jeszcze bardziej proaktywną rolę w opracowywaniu i wdrażaniu europejskich ram tożsamości cyfrowej.
