W ramach programu Poland.Business Harbour obsłużono dotychczas blisko 700 firm, w większości z sektora IT. Jak wynika z danych Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu, zaowocowało to wydaniem blisko 73 700 wniosków wizowych dla pracowników oraz ich rodzin. Zdaniem Organizacji Pracodawców Usług IT (SoDA), udział w Poland.Business Harbour to szansa na wzrost konkurencyjności polskich firm za granicą. Przedstawiciele organizacji zaprezentowali też propozycję zmian w programie, które wpłyną na usprawnienie procesu przyznawania wiz.
W opinii przedstawicieli SoDA, pierwsze dwa lata działania programu Poland.Business Harbour pokazały, że jest to bardzo dobra inicjatywa z punktu widzenia polskiego sektora IT. Duży deficyt specjalistów, który według analiz stowarzyszenia i Polskiego Instytutu Ekonomicznego liczy ok 150 tys. etatów, hamuje rozwój branży i konkurencyjność rodzimych firm w walce o projekty na rynkach międzynarodowych. Dzięki P.BH znacznie łatwiej jest natomiast pozyskać pracowników zza granicy, którzy są obywatelami krajów spoza strefy Schengen i w efekcie tę lukę zapełnić.
“Warto zaznaczyć, że program jest korzystny z punktu widzenia rodzimego rynku pracy. Największymi beneficjentami P.BH są duże firmy, które w ten sposób mogą zaspokoić swoje ogromne potrzeby rekrutacyjne, bez wysycania lokalnego rynku. W ostatnich miesiącach program doczekał się kilku zmian, o które wnioskowaliśmy jako przedstawiciele branży. A to nie wszystko. Mamy bowiem jeszcze kilka kolejnych propozycji usprawniających jego działanie” – komentuje Marcelina Chojnacka, Public Advocacy Coordinator w SoDA
Przypomnijmy, że program Poland.Business Harbour zainaugurowano we wrześniu 2020 roku. Doczekał się on dwóch istotnych modyfikacji. Przede wszystkim został rozszerzony na obywateli wszystkich krajów na świecie (pierwotnie dotyczył tylko Białorusi, a następnie rozszerzano go o kolejne kraje: Ukraina, Rosja, Mołdawia, Gruzja, Armenia i Azerbejdżan). Druga zmiana, wprowadzona w styczniu 2023 roku, dotyczyła możliwości składania wniosków o przedłużenie wizy przez uczestników programu w placówkach zlokalizowanych w Lublinie, Warszawie i Poznaniu, bez konieczności przechodzenia ponownej procedury w swoim rodzimym kraju.
Spośród wszystkich osób, dla których wydano rekomendacje ok. 55% stanowiły osoby relokowane w celu podjęcia zatrudnienia w projekcie inwestycyjnym (pracownicy, podwykonawcy lub kandydaci do pracy), a 77% osoby mogące potencjalnie zasilić w Polsce rynek pracy (wyżej wymienieni i ich małżonkowie). Łączna wartość inwestycyjna zakończonych i trwających inwestycji to niemal 180 mln euro – wynika z danych Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu.
3 propozycje usprawnień
Zdaniem SoDA, aby program w jeszcze większym stopniu odpowiadał na potrzeby firm oraz osób, które biorą w nim udział, a jednocześnie był lepiej dostosowany do realiów, warto wprowadzić do niego kolejne usprawnienia. Składają się na to 3 propozycje:
1. Wprowadzenie jednolitego procesu złożenia wniosku o wizę P.BH
W ocenie SoDA istnieje potrzeba ujednolicenia procesów w konsulatach, ponieważ w zależności od miasta i kraju mogą być wymagane do przedstawienia różne dokumenty. Zdarzały się przypadki, gdy jeden z konsulatów wymagał od kandydata dokumentów potwierdzających doświadczenia zawodowego w IT, podczas gdy w innym mieście takie dokumenty nie były wymagane.
“Praktyka pokazuje, że zasady dotyczące składania wniosków mogą być niejasne lub niejednolite i różnie interpretowane. Jako SoDA rekomendujemy prowadzenie szkoleń pod kątem P.BH w poszczególnych konsulatach oraz stworzenie katalogu dokumentów, które są niezbędne przy składaniu wniosku. Ponadto, w ramach P.BH są dostępne dwie ścieżki dla aplikowania do programu – jako indywidualny specjalista oraz bezpośrednio przez PAIH, co również może budzić wątpliwości osób ubiegających się o wizę P.BH. Warto opisać te dwa warianty tak, by kandydat znał dobrze wszystkie warunki, które musi spełnić” – tłumaczy Marcelina Chojnacka.
2. Rejestracja wniosku członków rodziny w ramach formularza głównego wnioskującego
W sytuacji, w której członkowie rodziny aplikują o wizy w dwóch różnych okręgach konsularnych w jednym kraju, proces jest niemożliwy do sfinalizowania. Dzieje się tak, ponieważ zaproszenie przychodzi do głównego wnioskującego. Dodatkowo lista dokumentów niezbędnych do złożenia wniosku przez rodzinę jest niejednoznaczna i często nie jest ona w stanie złożyć takiego wniosku równocześnie. W konsekwencji tego często jej członkowie nie mogą zawnioskować o PBH na podstawie wizy głównego wnioskującego. Brak jest zatem ułatwień i procedur wewnętrznych usprawniających proces połączenia osoby wnioskującej z rodziną.
“Rekomendujemy umożliwienie składania wspólnego wniosku w jednym okręgu wizowym (niezależnie od rejonizacji) oraz opracowania jednolitego formularza wraz z listą dokumentów pozwalających na ubieganie się o wizę w różnych okręgach lub uwzględniających przesunięcie czasowe” – wskazuje Marcelina Chojnacka.
3. Istniejące przepisy nie zawierają rozwiązań umożliwiających kontynuowanie pracy cudzoziemca w Polsce po zakończeniu ważności wizy P.BH bez jej przerwania
Punkt ten dotyczy sytuacji, w której cudzoziemiec nie zdąży uzyskać kolejnego dokumentu uprawniającego do pracy przed wygaśnięciem wizy P.BH. Jest to szczególnie ważne dla osób, które oczekują na wydanie zezwolenia na pobyt w wielomiesięcznych postępowaniach. W efekcie pracodawca może być zmuszony zabezpieczyć legalność pracy cudzoziemca w okresie przejściowym (między końcem wizy a uzyskaniem zezwolenia na pobyt) przy użyciu dotychczasowych procedur (np. zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy). SoDA proponuje udostępnienie łatwiejszej ścieżki do kontynuowania pracy cudzoziemca w Polsce. Wpisywałoby się to idealnie w cel prowadzenia programu PBH, czyli przyciągnięcie i zatrzymanie w Polsce talentów spoza naszych granic.
