Dla banków, rozwiązania chmurowe to katalizator innowacji, umożliwiający skuteczne wykorzystanie technologii takich jak choćby sztuczna inteligencja i analityka. Nawet 95% liderów bankowości w Polsce wdrożyło już zaawansowane usługi w chmurze, w porównaniu z około 30% pozostałych firm z innych sektorów, dla których chmura jest jedynie opłacalnym „centrum danych”. To kluczowe wnioski płynące z raportu „Chmura obliczeniowa i jej rola w budowie centrum finansowego nowej generacji w Polsce” opublikowanego przez fundację Fintech Poland. Partnerem strategicznym tego badania jest Microsoft, a merytorycznymi Accenture i kancelaria Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy. Powołanie Polskiego Centrum Finansowego Nowej Generacji, to jeden z postulatów ujętych we wspomnianym raporcie.
Dynamiczny rozwój usług chmurowych niesie ze sobą szereg nowych wyzwań ze względu na konieczność realizacji określonych wymogów prawnych, zwłaszcza w kontekście przetwarzania danych osobowych oraz informacji stanowiących tajemnice prawnie chronione, takie jak np. tajemnice bankowe, ubezpieczeniowe czy płatnicze.
„Podejście do chmury obliczeniowej stosowane jeszcze na początku 2020 roku dzisiaj przestało być aktualne. Uczestnicy rynku, regulatorzy i nadzorcy muszą wypracować nowe podejście do tej technologii, chociażby w oparciu o doświadczenie z ostatnich kilkunastu miesięcy, które wykazały strategiczne znaczenie tej technologii dla zapewnienia ciągłości działania instytucji publicznych, przedsiębiorców i całej gospodarki” – uważa Joanna Molik, Executive Director, Worldwide Financial Services, Microsoft.
Kluczowe bariery stojące przed wdrożeniem chmury
Powszechnie obowiązujące przepisy prawa, które z założenia powinny być technologicznie neutralne, nie odnoszą się jednak bezpośrednio do chmury obliczeniowej. Odnoszą się jednak pewne wymogi regulacyjne, np. te związane z lokalizacją przetwarzania informacji, czy odpowiednim zabezpieczeniem danych lub nieograniczoną odpowiedzialnością dostawców usług. To one w wielu przypadkach mogą stanowić barierę dla korzystania z usług chmurowych, twierdzą autorzy raportu.
Badanie Fintech Poland wskazuje na kluczowe bariery, które pojawiają się w trakcie wdrożeń technologii chmury przez podmioty nadzorowane. Mogą one niejednokrotnie utrudniać podjęcie decyzji o migracji danych do chmury. I tak, bez wątpienia krytycznym aspektem w odpowiedzi na wymogi regulacyjne jest kwestia zapewnienia zgodności i bezpieczeństwa. Aspekty te powinny być adresowane od samego początku każdego projektu chmurowego, uważają twórcy analizy. Podkreślają, że warto zacząć od włączenia zespołów bezpieczeństwa, które ostatecznie – po procesie kształtowania docelowych architektur i ich opiniowania – będą musiały wziąć odpowiedzialność za przyjęte rozwiązania.
Jak się okazuje, obecnie 67% banków posiada architekturę zabezpieczenia chmury opartą o rozwiązania własne. Z kolei 25% z nich wykorzystuje natywną architekturę zabezpieczeń w chmurze, a 8% angażuje zewnętrznych dostawców usług bezpieczeństwa do zabezpieczenia chmury.
Trendy wyznaczać będą tzw. banki niewidoczne
Autorzy raportu podkreślają, że patrząc z perspektywy kraju, wdrożenie rozwiązań chmurowych nie przebiega równomiernie we wszystkich branżach. Tylko nieliczne z nich mogą pochwalić się powszechnym stosowaniem tej technologii. Większość nadal jest na wczesnym etapie tzw. dojrzałości chmurowej. Sektor bankowy, choć nie osiągnął wciąż pełnej dojrzałości, tak jak np. sektor oprogramowania czy rozrywki i mediów, można uznać za zaawansowany.
To duże zaawansowanie banków we wdrażaniu chmury ma szczególne znaczenie w kontekście rozwijania w Polsce idei budowy centrum finansowego nowej generacji, którego jednym z filarów ma być właśnie zaawansowana infrastruktura. Dzięki temu – jak uważają specjaliści – sektor bankowy ma szansę stać się katalizatorem wdrażania rozwiązań chmurowych w całym sektorze finansowym, a następnie w kolejnych obszarach gospodarki. Fundamenty pod ten proces zostały już położone – banki odegrały bowiem istotną rolę w cyfryzacji procesów administracyjnych w Polsce – np. na polu obsługi wniosków 500+, umożliwienia dostępu do serwisów administracji publicznej (ePUAP), PUE ZUS czy logowania do profilu zaufanego za pomocą loginów bankowych.
Badanie podkreśla również, że wśród banków tempo i sposób adopcji chmury nie jest jednak jednolity. W tym kontekście możemy wyróżnić trzy grupy banków: tradycyjne, które jasno określają swój cel i rolę wobec klientów i wydajne operacyjnie, wiodące banki cyfrowe oraz tzw. banki „niewidoczne”, które czerpią zyski z działalności bankowej i pozabankowej, łącząc m.in. social media, płatności, dostęp do cyfrowej rozrywki czy możliwości inwestowania.
Zdaniem ekspertów, to ta trzecia grupa instytucji będzie wyznaczać trendy w kolejnych latach. Także w Polsce możemy odnaleźć przykłady takiego podejścia, m.in. w postaci powiązań serwisów bankowych z branżą e-commerce, dystrybuowanych przez bank usług dodanych dla małych i średnich firm, inicjatyw wykorzystujących open-banking (np. agregacja rachunków), czy monetyzacji tożsamości bankowej klientów. Warto podkreślić, że to dzięki chmurze banki są w stanie dostosowywać się do metod działań, które możemy zaobserwować w przypadku fintechów. Dzięki praktycznie nieograniczonym możliwościom budowania ekosystemów partnerskich, rozszerzających portfolio świadczonych usług, banki stają się bardziej elastyczne i lepiej odpowiadają na potrzeby otaczającego nas świata.
Najczęstsze obszary zastosowania chmury w bankowości
Według raportu, najczęstsze przypadki wykorzystania chmury w tym sektorze to tzw. aplikacje digital oraz core. Są to fragmenty systemów wystawiane dla klientów, kanały dostępu, systemy wspierające kontakt i relacje z klientem (CRM) w obszarze podstawowych produktów bankowych. To ten obszar ewoluuje najszybciej, m.in. w wyniku oczekiwań klientów oraz presji konkurencyjnej. Na kolejnym miejscu jest analityka, przede wszystkim w obszarach działań marketingowych i reklamy, czyli tych, które charakteryzuje wysokie wykorzystanie danych. Także na tym polu często są wykorzystywane technologie uczenia maszynowego czy elementy sztucznej inteligencji, a te najczęściej uruchamiane są właśnie jako usługi chmurowe.
Kolejne obszary zastosowań to m.in. magazynowanie danych, ich raportowanie oraz kontrola i bezpieczeństwo, ale również wirtualizacja przestrzeni roboczej. Jak podkreślają twórcy raportu, rozwiązania na rzecz tzw. modern workplace, narzędzia do pracy grupowej i zdalnej były ważnym elementem projektów wdrożeniowych w roku 2020 również na rynku polskim.
mElements czyli chmura zmienia doświadczenia konsumentów
Przykładem szerokiego zastosowania chmury w sektorze finansowym może być mElements – spółka córka mBanku – startup działający od początku swojego istnienia w modelu „cloud native”. Przypomnijmy, że w 2017 roku w Grupie mBank powstał pomysł na rozszerzenie oferty usług dla zyskującej na znaczeniu branży e-commerce. Wynikiem podjętej inicjatywy było powołanie mElements, którego misją jest dostarczanie doskonałego doświadczenia zakupów on-line dla sprzedawców i kupujących. Celem jest budowa i rozwój platformy, oferującej sprzedającym w Internecie, w ramach spójnego ekosystemu, narzędzia umożliwiającego akceptację płatności, platformę payments API i wspomagającą rozwój ich biznesu oraz mechanizmy aktywnie zwiększające wartość koszyka i konwersję transakcji.
I tak, jednym z rozwiązań zbudowanym na platformie mElements jest paynow – pierwsza bramka płatności w Polsce oparta na technologii chmurowej. Łączy ona najnowocześniejszą technologię z głębokim zrozumieniem specyfiki lokalnego rynku, wzmocnioną strategiczną pozycją mBanku – największego banku w polskim e-commerce. Z perspektywy sprzedającego on-line platforma płatności to jeden z absolutnie kluczowych elementów jego biznesu, mający wpływ na wszystkie istotne czynniki sukcesu e-commerce (konwersję transakcji, porzucone koszyki) oraz integrujący się ze wszystkimi głównymi systemami (platforma sprzedaży, ERP, raportowanie, logistyka).
Centrum Finansowe Nowej Generacji w Polsce
Centra finansowe nowej generacji oparte są na kilku filarach: innowacyjności i technologii, współpracy i promocji oraz jakości życia. Jednocześnie ich znaczenie bazuje na takich wartościach jak zrównoważony rozwój, poszukiwanie przewag konkurencyjnych i określonych specjalizacji oraz sile kapitału ludzkiego, podkreślają autorzy raportu.
Państwa goszczące centra są największymi ich beneficjentami. Klastry instytucji finansowych, firm technologicznych i firm otoczenia biznesu generują znaczące dochody podatkowe dla budżetu państwa, tworzą wysokiej jakości miejsca pracy, stymulują rynek nieruchomości i wspierają inne gałęzie gospodarki. Przede wszystkim jednak centrum finansowe pozwala na kontrolę strategicznych przepływów finansowych, informacji oraz wiedzy. W efekcie centrum finansowe staje się kluczową infrastrukturą nowoczesnych państw niejednokrotnie ważniejszą niż infrastruktura transportowa czy telekomunikacyjna, czytamy w raporcie.
Zdaniem autorów badania, cel jakim jest budowa w Polsce centrum finansowego nowej generacji nakazuje optymalizację podejścia państwa, a w szczególności regulatorów i nadzorców do technologii newralgicznych, stanowiących układ nerwowy nowoczesnego sektora finansowego i nowoczesnej gospodarki. Taką technologią jest m.in. przetwarzanie w chmurze, dlatego też działania na rzecz popularyzacji tej technologii w krajowym sektorze finansowym, ale również w administracji publicznej, w tym w organie nadzoru finansowego, powinny być elementem szerszej strategii budowy centrum finansowego nowej generacji w Polsce. Centrum powinno być narzędziem wzmacniania sektora finansowego, w tym bankowego jako newralgicznej części gospodarki, służyć unowocześnieniu całej gospodarki oraz wzmocnieniu znaczenia geopolitycznego Polski, podsumowują eksperci.
