Z Jashem Bansidharem, dyrektorem zarządzającym Advantech w Europie, rozmawiamy o cyfrowej transformacji sektora produkcyjnego, łączeniu środowisk IT, OT oraz chmury obliczeniowej, a także o koncepcji Przemysłowego Internetu Rzeczy i planach rozwoju firmy Advantech w Polsce i regionie.
W jaki sposób koncepcja Internetu Rzeczy wpisuje się w założenia Przemysłu 4.0?
Upowszechnienie Internetu przyniosło zmianę paradygmatów obowiązujących w wielu obszarach gospodarki, szczególnie w przemyśle. Mówimy wręcz o czwartej, a coraz częściej o piątej, rewolucji przemysłowej. W kontekście branży produkcyjnej oznacza to radykalne, oparte na nowych technologiach, zmiany w zakresie gromadzenia, wymiany oraz wykorzystywania informacji na wszystkich szczeblach działalności przemysłowej. W praktyce, podstawą dla implementacji założeń koncepcji Przemysłu 4.0 są technologie Przemysłowego Internetu Rzeczy – Industrial Internet of Things (IIoT). Pod tym hasłem kryją się narzędzia uzupełniające możliwości tradycyjnych rozwiązań informatycznych wykorzystywanych w przemyśle, jak sterowniki PLC czy systemy SCADA, poprzez wykorzystanie różnego rodzaju technologii cyfrowych.
Takie rozwiązania od lat znajdują zastosowanie w środowiskach IT wielu firm…
To prawda, jednak typowe technologie internetowe znajdowały dotąd zastosowanie przede wszystkim na poziomie środowisk IT. Rzadko przenikały natomiast do technik operacyjnych OT. Tymczasem, wdrożenie koncepcji IIoT otwiera zupełnie nowe możliwości w zakresie automatyzacji procesów istniejących w firmach produkcyjnych i pozwala na zapewnienie bezpośredniego, natywnego połączenia światów IT oraz OT. Co za tym idzie – pozwala na wykorzystanie potencjału technologii, rozwiązań i koncepcji, takich jak model chmury obliczeniowej, które dla świata OT są ciągle nowością.
Należy pamiętać, że w warstwie IT powszechna jest dziś otwarta, rozproszona architektura całego środowiska. Z kolei obszar OT najczęściej funkcjonował dotychczas w pewnego rodzaju bańce oddzielonej od pozostałych elementów infrastruktury teleinformatycznej. Dziś zaczyna się to zmieniać, bańka pęka, a więc świat OT musi bardzo szybko zaadoptować się do większej otwartości – ze wszystkimi korzyściami i zagrożeniami wynikającymi z tej zmiany.
Jakie wyzwania towarzyszą stopniowej integracji tych dwóch światów?
Faktem jest, że w zdecydowanej większości firm środowiska IT i OT nadal pozostają odrębne. Jednocześnie widoczne są kolejne dobre przykłady adaptacji rozwiązań chmurowych w obszarach OT. Ma to również związek z jednej strony ze swego rodzaju mindsetem ukierunkowanym na ochronę środowiska, na uczynienie go bezpiecznym.
Powodów tego stanu rzeczy jest wiele. Dość wspomnieć o wyzwaniach integracyjnych, różnicach technologicznych czy – co bardzo ważne – konieczności zagwarantowania bezpieczeństwa środowisk OT, które najczęściej nie były projektowane jako warstwa otwarta na świat. Widać jednak, że w sektorze przemysłowym apetyt na wykorzystanie możliwości, jakie oferuje koncepcja chmury obliczeniowej stale rośnie. Przybywa też wdrożeń rozwiązań chmurowych w świecie OT. Dostępne są też coraz lepsze usługi, a także rozwiązania aplikacyjne i sprzętowe, które w większym stopniu odpowiadają realiom przemysłu.
W jaki sposób chmura obliczeniowa uzupełnia możliwości technologii operacyjnych?
Model chmury obliczeniowej zapewnia zupełnie nowe możliwości przetwarzania oraz analizowania danych. W praktyce pozwala też na wykorzystanie mechanizmów sztucznej inteligencji i realizację bardzo wielu nowych scenariuszy zastosowania danych produkcyjnych. Przykładowo, w celu zapewnienia precyzyjnego wglądu w przebieg działań wytwórczych czy optymalizacji procesów biznesowych nadzorowanych przez typowe systemy IT. Trend łączenia infrastruktury chmurowej z technologią operacyjną przyspiesza i będzie wymagał zaplecza wspierającego możliwość budowania innowacji opartej na synergii tych dwóch światów.
Jednocześnie, nie wszystko, co znajduje się w świecie OT powinno zostać otwarte dla świata IT. Krytyczne znaczenie mają tu więc rozwiązania brzegowe (EDGE), znajdujące się na pograniczu tych dwóch światów. Rozwiązania typu edge computing są też świetnym sposobem na usprawnienie działania i modernizację działających systemów OT i dostosowanie ich możliwości do standardów istniejących dziś w świecie IT. Kluczowe znaczenie ma tu fakt, że rozwiązania edge computing mogą być stosunkowo łatwo wdrażane w funkcjonujący już sprzęt i oprogramowanie. W efekcie zwiększa to wydajność całej produkcji. Dzięki wykorzystaniu dodatkowej warstwy IIoT możliwe jest też znaczące ograniczenie nadmiernego przywiązania do tradycyjnych rozwiązań na rzecz automatyzacji procesów przecinających światy IT oraz OT.
W jaki sposób rozwiązania firmy Advantech wspierają cyfrową transformację przemysłu i branż pokrewnych?
Dostarczamy rozwiązania, które łączą elementy komunikacji, pozyskiwania oraz przetwarzania danych. Nasze DNA wywodzi się bowiem z segmentu komputerów przemysłowych. Na przestrzeni 40 lat działalności, naszą ofertę uzupełniliśmy o rozwiązania komunikacyjne oraz oprogramowanie.
Dzięki temu zapewniamy kompleksowe rozwiązania, które mogą pośredniczyć w wymianie danych między światem przemysłowych technologii operacyjnych i typowymi środowiskami IT. Bezpośrednio na brzegu infrastruktury IT możemy pozyskiwać i przetwarzać dane, także przy wykorzystaniu zewnętrznych algorytmów i rozwiązań. Nasze rozwiązania umożliwiają realizację zupełnie nowych scenariuszy użycia danych w działalności produkcyjnej – i szerzej, w całych ekosystemach istniejących wokół przemysłu.
Jest to o tyle ważne, że źródeł, z których można czerpać dane przybywa – także w obszarze OT. Znacząco spadają bowiem koszty inteligentnych rozwiązań łączących nowoczesne czujniki i wydajne systemy przetwarzania, które są w stanie w zautomatyzowany sposób wykrywać pewne zjawiska czy trendy. Już dziś takie systemy są wdrażane w wielu organizacjach.
Jak ocenia Pan postępy we wdrażaniu rozwiązań AI w przemyśle i branżach pokrewnych z naszego regionu?
Takich projektów faktycznie przybywa. O ile przed pandemią COVID-19 technologie sztucznej inteligencji nie były w zbyt dużym stopniu wykorzystywane na poziomie zakładów produkcyjnych, tak obecnie większość fabryk już używa AI jako wsparcia w podejmowaniu codziennych decyzji, albo przynajmniej ma takie plany. Widać również, że sektor przemysłowy poszukuje nowych sposobów na wykorzystanie możliwości sztucznej inteligencji.
Dostrzegając te potrzeby już kilka lat temu zdecydowaliśmy się powołać fundusz inwestycyjny, który wspiera startupy rozwijające technologie AI dla przemysłu. Dziś fundusz ten dysponuje środkami rzędu 250 mln USD, a jego działalność jest ważnym elementem naszej strategii wspierania i inkubacji innowacyjnych rozwiązań, które w przyszłości mogą uzupełnić naszą ofertę. Już dziś posiadamy nie tylko kompetencje, ale także gotowe platformy i systemy wykorzystujące AI – w sposób odpowiadający potrzebom przedsiębiorstw produkcyjnych.
W jakich obszarach przemysłu możliwe jest stosunkowo łatwe wykorzystanie potencjału sztucznej inteligencji?
Już teraz w wielu przedsiębiorstwach wdrażane są zautomatyzowane systemy kontroli jakości oparte na analizie obrazu z wykorzystaniem algorytmów uczenia maszynowego. Jest to obecnie jeden z głównych obszarów przemysłowego wykorzystania AI w Europie. Kolejnym jest zarządzanie parkiem maszynowym oraz gospodarką magazynową. W większości przedsiębiorstw produkcyjnych są to złożone procesy. Użycie AI pozwala na zwiększenie możliwości przewidywania, automatyzacji i optymalizacji. Sztuczna inteligencja sięga dziś także m.in. diagnostyki maszyn produkcyjnych. Dzięki temu operatorzy takich maszyn, z wyprzedzeniem, mają do dyspozycji informacje o możliwych scenariuszach i zachowaniach maszyny oraz całego procesu. Mogą więc podejmować decyzje pozwalające poprawić funkcjonowanie organizacji w swoim obszarze odpowiedzialności.
Ciekawym przykładem zastosowania technologii AI jest wsparcie dla postępujących zmian pokoleniowych. Proszę zwrócić uwagę, że europejska populacja się starzeje. Doświadczeni pracownicy przechodzą na emeryturę, często nie mając komu przekazać swojej wiedzy i doświadczeń. W takiej sytuacji, AI może bardzo pomóc w gromadzeniu tej wiedzy oraz jej późniejszym wykorzystaniu. Zebrane informacje pomogą w opracowaniu procesów automatyzacji lub nawet szkolenia węższego grona specjalistów.
Przyspieszenie w obszarze AI stanowi dziś kluczowe źródło innowacji w obszarze tzw. cyfrowego przemysłu. Kolejna kwestia to rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej. Coraz powszechniejsze dziś wdrożenia technologii 5G otwierają nowe możliwości przesyłania i przetwarzania danych, a także sterowania procesami w przemyśle czy transporcie. Bardzo ważne jest jednak zapewnienie gwarancji odporności infrastruktury w kontekście dzisiejszych zagrożeń z obszaru cyberbezpieczeństwa. Faktem jest, że wiele takich rozwiązań oferuje już bardzo solidną ochronę przed różnego rodzaju zagrożeniami zewnętrznymi. Zabezpieczenia bazują dziś nie tylko na warstwie oprogramowania – coraz częściej funkcje bezpieczeństwa są implementowane na poziomie sprzętowym.
Jaka jest pozycja polskiego oddziału firmy w globalnych strukturach firmy Advantech?
Warszawski oddział Advantech tworzą dwa zespoły. Pierwszy z nich odpowiada za rozwój naszej działalności w Europie Środkowo-Wschodniej i nadzoruje aktywność operacyjną spółki – od marketingu, sprzedaży, przez budowę ekosystemu partnerów, po współpracę z klientami. Kluczowe znaczenie dla naszego rozwoju w Europie mają obszary związane z nowoczesnym przemysłem, a także rozwojem infrastruktury inteligentnych miast.
Nasz lokalny oddział zapewnia także obsługę serwisową Advantech dla naszych klientów z Europy. W Polsce zlokalizowany jest bowiem nasz główny oddział serwisowy w regionie. Jako taki, polski oddział ma dla nas kluczowe znaczenie, ponieważ pozwala na skrócenie czasu naprawy sprzętu europejskich klientów firmy. Nasze zakłady produkcyjne są bowiem zlokalizowane na Tajwanie, a centrum dystrybucyjne dla europejskich klientów – w Holandii. Co więcej, strategiczna lokalizacja Polski na granicy zachodniej i wschodniej Europy stwarza dla nas także nowe możliwości w zakresie szeroko rozumianej logistyki.
Mamy jednak więcej planów związanych z Polską – planujemy uruchomienie zespołu specjalizującego się w integracji naszych rozwiązań. Stworzymy zatem nowe miejsca pracy, a jednocześnie wartość dodaną dla naszego modelu biznesowego. Planujemy, przykładowo, zbudować szerszą ofertę związaną z automatyzacją całego łańcucha wartości dla sektora produkcyjnego.
To dość ambitne plany…
Na tym nie koniec. Bardzo doceniamy też kierunki oraz dynamikę rozwoju polskiego rynku. Trudno nie zauważyć bowiem jak odważne działania transformacyjne podejmują polskie przedsiębiorstwa. Dla nas szczególne znaczenie ma skala innowacji sektora przemysłowego w Polsce. Dostarczamy bowiem rozwiązania, które świetnie wpisują się w potrzeby tej branży. Podobnie wysokie tempo zmian cyfrowych widać także w innych obszarach polskiej gospodarki – także w kontekście rozwoju infrastruktury krytycznej i smart city.
Co ważne, takie projekty nie mają silnego obciążenia przestarzałymi technologiami, jak ma to miejsce na zachodzie Europy. Oznacza to możliwość relatywnie łatwego sięgania po najnowsze rozwiązania technologiczne i wdrażania innowacyjnych przedsięwzięć, które później będą mogły zostać przeniesione na inne rynki znajdujące się na podobnym etapie rozwoju. Wdrożenia w Polsce mogą być benchmarkiem dla kolejnych w Rumunii, Węgrzech czy Bałkanach.
Widać to już w branży produkcyjnej, której rozwój dodatkowo napędzają działania reshoringowe, zmierzające do budowy ogromnych centrów przemysłowych wytwarzających dobra na lokalne potrzeby europejskie. W takich projektach również upatrujemy szansy dla siebie, a region Europy Środkowo – Wschodniej odgrywa tu szczególną rolę.
Wróćmy do koncepcji Przemysłowego Internetu Rzeczy. Jaka jest charakterystyka realizowanych dziś projektów opartych na tej idei?
Projekty zakładające wykorzystanie IIoT są dziś realizowane na coraz większą skalę. Przemysłowy Internet Rzeczy zdecydowanie przestał być jedynie koncepcją, a stał się realnym fundamentem działania wielu przedsiębiorstw produkcyjnych. Korzyści w zakresie przejrzystości procesów, a więc możliwości ich monitorowania i optymalizacji są oczywiste. W rezultacie, coraz bardziej potrzebni są integratorzy i dostawcy technologii z dziedziny IIoT. Z naszej perspektywy oznacza to rozwój w lokalne sieci partnerskie. Model biznesowy firmy Advantech zakłada bowiem, że nasze rozwiązania na poszczególnych rynkach oferujemy za pośrednictwem lokalnych partnerów. Rozwój ekosystemu naszej spółki stanowi zresztą istotny element jej strategii. Co więcej, postępująca globalizacja powoduje, że branże, takie jak przemysł, energetyka czy transport poszukują globalnych usług wsparcia – zarówno, jeśli chodzi o ocenę możliwości wykorzystania technologii, jak i jej wdrożenie oraz dalsze utrzymanie. Advantech, jako globalna firma z wieloletnią tradycją, jest gotowa, aby takie wsparcie zapewnić.
W kontekście Europy globalizacja ma także dodatkowy wymiar. Wiele globalnych organizacji lokuje swoje działy badawczo-rozwojowe w naszym regionie. To zaś oznacza, że pionierskie projekty – realizowane tutaj – będą następnie przenoszone do innych części świata. Nasza strategia zakłada więc także globalizację zespołów wsparcia klientów, co pozwoli nam zbudować uniwersalne kompetencje wykorzystywane w projektach prowadzonych na całym świecie.
W jaki sposób strategia firmy Advantech odpowiada na wyzwania związane z zrównoważonym rozwojem?
Już kilka lat temu stworzyliśmy dedykowany zespół wdrażający standardy ESG jako kluczowy element naszego rozwoju. Prowadzimy działania zmierzające do stopniowego ograniczenia śladu węglowego związanego z naszą działalnością – tak, aby w perspektywie 10 – 15 lat firma Advantech mogła pochwalić się pełną neutralnością środowiskową. Zmieniamy też nasze procesy produkcyjne w oparciu o tzw. zielone strategie produktowe.
Wierzę, że IIoT pomoże w rozwiązaniu dzisiejszych problemów klimatycznych. Dzięki opomiarowaniu i możliwości zrozumienia istoty wielu procesów biznesowych, w tym w przemyśle, będziemy w stanie lepiej adresować potrzeby w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz ekologii.
