Przez lata sektor IT uchodził za zawodowe eldorado – wysokie pensje, elastyczny czas pracy i wachlarz benefitów pozapłacowych. Dziś jednak przechodzi głęboką transformację, wymuszoną nowymi realiami biznesowymi i technologicznymi. Choć większość specjalistów IT deklaruje satysfakcję z pracy i zarobków, aż 73% z nich przyznaje, że doświadczyło objawów wypalenia zawodowego. Paradoksalnie, sztuczna inteligencja może zarówno pogłębiać ten problem, jak i stać się częścią jego rozwiązania.
Wypalenie zawodowe kojarzy się zwykle z monotonią i brakiem perspektyw, tymczasem coraz częściej dotyka branży IT – środowiska pozornie pełnego wyzwań.
Wypalenie to reakcja na przewlekły stres wywoływany przez nadmiar bodźców. Jesteśmy ciągle w trybie gotowości, sprawdzamy powiadomienia z maila, Slacka, Teamsów, GitHuba, mediów społecznościowych… Chcemy być aktywni, udzielać się na różnych polach. W takich okolicznościach gdzieś musi nastąpić kompensacja i właśnie to sprawia, że wiele osób łatwo wpada w pułapkę – prokrastynują, czują się z tego powodu winni, to generuje dodatkowy stres i koło się zamyka” – mówi Paula Rejmer, People Lead w SoftServe Poland. „To reakcja na nieuregulowany rytm pracy, ale też na brak bodźców, których oczekujemy w organizacji” – dodaje.
Transformacja branży i nowe napięcia
Od ponad dwóch lat sektor IT przechodzi intensywne zmiany. Dynamiczny rozwój AI i automatyzacji zwiększył presję na specjalistów – zarówno młodszych, jak i doświadczonych.
„Juniorzy i midzi słyszą dziś: „musisz to już umieć”, mimo że ani edukacja, ani wcześniejsze doświadczenia nie przygotowały ich na ciągłe samodoskonalenie w prywatnym czasie. Z kolei seniorzy próbują maksymalnie wykorzystać koniunkturę – często kosztem zdrowia i równowagi” – tłumaczy Łukasz Niedźwiedzki, DevOps & Cloud Practice Director EU & LATAM w SoftServe Poland.
Jak podkreślają specjaliści, kluczową rolę w przeciwdziałaniu wypaleniu odgrywają liderzy. Dobry lider potrafi bowiem otwarcie rozmawiać z zespołem o wyzwaniach, rozpoznać symptomy przeciążenia i w razie potrzeby skierować pracownika po specjalistyczną pomoc. Obecnie jest to jedna z najważniejszych kompetencji menedżerskich.
AI – sprzymierzeniec czy źródło presji?
Sztuczna inteligencja miała odciążyć pracowników, przejmując żmudne zadania i dając przestrzeń na kreatywność. Według Stack Overflow Developer Survey 2025, aż 78,5% programistów używa narzędzi AI, a 47% – codziennie. W Microsoft już 30% kodu generuje sztuczna inteligencja.
„AI oznacza zmianę reguł gry, ale nie jest ani dobra, ani zła sama w sobie – to narzędzie. Kluczowe jest, jak z niego korzystamy. Może zredukować monotonię i pomóc uniknąć wypalenia, ale jeśli praca staje się dzięki niej bardziej kreatywna, wymaga też większego skupienia. Zbyt wiele takich zadań również prowadzi do wyczerpania” – zauważa Łukasz Niedźwiedzki.
Z raportu World Economic Forum „Future of Jobs 2025” wynika, że AI i inne technologie wyeliminują ok. 92 mln miejsc pracy, ale stworzą 170 mln nowych. Oznacza to, że zbliżamy się do punktu zwrotnego. Najlepsi specjaliści sami wybiorą, gdzie chcą być w tym nowym ekosystemie. Pozostali będą musieli się uczyć szybciej niż kiedykolwiek, bo poniżej pewnego progu technologicznego po prostu zabraknie miejsca, wskazują eksperci.
Nie wystarczy jednak biegłość techniczna. W cenie będą kompetencje miękkie – krytyczne myślenie, analiza, aktywne słuchanie i wrażliwość międzykulturowa. „Rynek potrzebuje specjalistów, którzy łączą wiedzę technologiczną z rozumieniem biznesu i potrafią odpowiadać na realne potrzeby klienta” – zaznacza Paula Rejmer.
Równowaga jako klucz do przyszłości
Przyszłość kariery w IT zależy nie tylko od umiejętności technicznych, ale też od zdolności zachowania równowagi między ambicją a zdrowiem psychicznym. Coraz więcej firm stawia więc na programy wellbeingowe, badanie satysfakcji pracowników i indywidualne ścieżki rozwoju.
„Chodzi o to, aby rozwój nie stał się kolejnym źródłem presji. Trzeba dać pracownikom elastyczność i poczucie wpływu. Ogromną wartość ma też angażowanie się w inicjatywy edukacyjne, społeczne czy ekologiczne – daje to poczucie sensu i sprawczości, które chronią przed wypaleniem” – podsumowuje Paula Rejmer.
Jak nie wypalić się zawodowo, pracując w branży IT w erze AI?
- Wykorzystuj AI do automatyzacji rutynowych zadań: Zamiast bać się sztucznej inteligencji, naucz się jej używać do eliminowania tych aspektów pracy, które są najbardziej monotonne. Na początek stwórz swoich AI asystentów, którzy będą Cię wspomagać w powtarzalnych zadaniach.
- Współpracuj z AI zamiast z nią konkurować: Wykorzystaj nowe możliwości rozwoju kariery, jakie się w związku z tym wyłaniają. Agenci AI radzą sobie z kodem, ale mają problemy z systemami o dużej skali, niejasnymi wymaganiami i zmiennym kontekstem – przenieś więc swój fokus na architekturę, wydajność, przypadki brzegowe i decyzje biznesowe. Niektórzy inżynierowie koncentrują się na obsłudze agentów – uczą się, jak delegować zadania, weryfikować wyniki i współpracować. Inni idą dalej, budując samych agentów, pracując nad podstawową logiką, strukturą i systemami planowania.
- Wykorzystuj AI do eliminacji „czystej tablicy”: Jeden z największych stresorów w programowaniu to moment rozpoczynania projektu od zera. Sztuczna inteligencja może pomóc Ci wygenerować wstępną strukturę backendu, UI czy konfigurację CI/CD. Dzięki temu omijasz paraliżujący dla wielu osób etap pustego ekranu.
- Rozwijaj umiejętności prompt engineeringu i myślenia systemowego: Przyszłość to nie tylko pisanie dobrych promptów, ale też koordynowanie pracy wielu agentów, narzędzi i zadań. Im lepiej zaprojektujesz taki system, tym sprawniej będziesz działać i tym mniej stresu będziesz mieć z nieprzewidywalnymi rezultatami.
- Ustal zdrowe granice cyfrowe: Świadomie zarządzaj swoją dostępnością. Wyznacz sobie konkretne godziny, w których sprawdzasz maile i komunikatory. Wyłącz powiadomienia po godzinach pracy. Wprowadź dni bez spotkań lub przynajmniej bloki czasu przeznaczone wyłącznie na deep work.
- Inwestuj w swój rozwój (ale mądrze!): Nie próbuj nadążyć za wszystkimi nowościami. Wybierz dwa-trzy obszary, które są kluczowe dla Twojej ścieżki kariery i skup się na nich. Wykorzystaj przy tym AI do szybszego uczenia się – przykładowo chatboty mogą być doskonałymi tutorami.
- Wzmacniaj soft skills: W świecie, w którym sztuczna inteligencja przejmuje zadania techniczne, Twoja wartość będzie zależała w dużym stopniu od umiejętności, których nowe technologie nie potrafią zastąpić – m.in. krytycznego myślenia, zdolności w zakresie analizy i syntezy czy aktywnego słuchania.
- Rozmawiaj otwarcie o swoim stanie z przełożonym: Jeśli czujesz nadmierną presję lub masz za dużo na głowie, powiedz o tym wprost podczas spotkania 1:1. Dobry lider pomoże znaleźć rozwiązanie.
- Korzystaj z wsparcia, jakie daje Ci Twoja firma: Większość firm IT dziś oferuje rozbudowane programy wellbeingowe – od konsultacji z psychologami, coachami, psychodietetykami, po AI-powered asystentów HR, którzy pomogą Ci znaleźć odpowiednie wsparcie.
- Regularnie bierz urlopy i dbaj o work-life balance: Może brzmi to banalnie, ale Twój mózg i ciało potrzebują czasu na regenerację.
