Firmy zrzeszone w Organizacji Pracodawców Usług IT – SoDA oceniły minione dwa kwartały 2024 roku. Mimo trudnego wejścia w nowy rok, ankietowane organizacje patrzą na jego drugą połowę z umiarkowanym optymizmem. Co najbardziej wpłynęło na ich kondycję? Jakie prognozy jawią się na kolejne miesiące? Co będzie priorytetem dla przedstawicieli branży? Odpowiedzi na te i kilka innych pytań przynosi najnowszy “Barometr Nastrojów w Branży IT”, przygotowany przez SoDA, przy współpracy z Future Processing.
Nieco ponad połowa respondentów (54%) negatywnie oceniła sytuację w firmach IT w ostatnich 4 kwartałach. Wynik ten jest jednak nieco lepszy od deklaracji uzyskanych w badaniu pod koniec 2023 roku. Wówczas 61% ankietowanych przyznało, że ostatnie 12 miesięcy niekorzystnie odbiło się na ich biznesie.
Optymizmem napawają również prognozy dotyczące przyszłości w branży IT. Blisko 60% firm spodziewa się pozytywnych zmian w nadchodzących miesiącach. To znaczna odmiana względem deklaracji z poprzednich edycji barometru nastrojów. Wtedy nastroje pozytywne przejawiała mniej niż połowa respondentów. Czy jest to jednak zwiastun długo wyczekiwanego odbicia?
Najpoważniejsze obawy to koniunktura i zmiana kursów walut
Jak się okazuje, koniunktura w branży IT i zmiana kursów walutowych to dwa największe zagrożenia dla polskich software house’ów. W tej edycji aż 71% respondentów spodziewa się negatywnego wpływu na swoje firmy w nadchodzących kwartałach. Tylko 11% ocenia koniunkturę pozytywnie. Sugeruje to, że firmy obawiają się spowolnienia wzrostu lub dalszych trudności rynkowych, z którymi część boryka się już dłuższego czasu.
Z kolei zmiany kursów walutowych są źródłem obaw dla 57% firm. Mocna złotówka utrzymuje się od wielu miesięcy i dla większości firm członkowskich SoDA jawi się to jako problem. Tylko 7% respondentów ocenia ten czynnik pozytywnie. Pokazuje to, że większość firm jest narażona na ryzyko walutowe i potrzebuje strategii zabezpieczających.
Wpływ zmian kursów walutowych na działania firm jest dla polowy z nich istotny i ma przełożenie na wyniki. Dla pozostałej połowy jest neutralny bądź słaby. Może to świadczyć o korzystnych warunkach wymiany dla przedsiębiorstw działających na międzynarodowych rynkach.
Obciążenia podatkowe, presja wzrostu wynagrodzeń, pozyskiwanie leadów
Wśród największych zagrożeń znalazły się również obciążenia podatkowe. 39% firm ocenia je jako niekorzystne dla swojego rozwoju. Tylko 4% organizacji widzi pozytywny wpływ podatków, co podkreśla potrzebę dalszego wsparcia ze strony państwa.
Jako zagrożenie odbierana jest także presja związana ze wzrostem wynagrodzeń pracowników. 46% firm przewiduje jej negatywny wpływ. Podczas gdy tylko 11% widzi to pozytywnie. Wyższe koszty personalne mogą być wyzwaniem dla firm. Zwłaszcza tych, które operują na wąskich marginesach zysku. Analizując wyniki poprzedniego badania, nastroje poprawiły się w kierunku pozytywnych i neutralnych. Może to świadczyć, że wzrost wynagrodzeń nadal jest dużym wyzwaniem dla pracodawców. Jednak prognozy na przyszłość wydają się bardziej optymistyczne niż kilka miesięcy temu.
Nadal jedno z głównych wyzwań firm IT to pozyskiwanie leadów. Są one kluczowe dla rozwoju biznesu, ale 61% organizacji przewiduje negatywny wpływ tego czynnika na prowadzenie firmy w nadchodzących kwartałach. Mimo to, 29% jest optymistycznie nastawionych. Może to wskazywać na zróżnicowane strategie pozyskiwania klientów wśród firm i zmianę modelu biznesowego w poszczególnych organizacjach.
Mniej obaw związanych m.in. z rotacją pracowników
Z kolei zmiany w polskiej polityce, rotacja czy pozyskanie wykwalifikowanych pracowników, wzbudziły stosunkowo mało obaw. Pomimo zmienności politycznej, 39% respondentów widzi pozytywny wpływ polskiej koniunktury politycznej na swoją firmę w nadchodzących 4 kwartałach. To może sugerować, że sektor widzi, iż nowa władza będzie sprzyjać rozwojowi sektora IT.
Statystyki pokazują też, że rotacja pracowników może być korzystna. 46% firm widzi pozytywny wpływ, co może sugerować świeżość i nowe pomysły w zespołach. Negatywnie ocenia ją tylko 18%. Wskazuje to na relatywnie stabilną sytuację kadrową.
Równocześnie pozytywne i negatywne oceny siły wpływu rotacji pracowników (po 39%) wskazują na zróżnicowane doświadczenia firm w zakresie zatrzymywania talentów. Dla jednej części firm oznacza to, że nadal istnieją problemy związane z utrzymywaniem pracowników, co może wpłynąć na stabilność i rozwój organizacji. Dla pozostałych aspekt ten nie stanowi wyzwania lub jest na neutralnym poziomie. Przez co nie stanowi powodu do zmartwień.
Jak powszechnie wiadomo, kluczowe w branży jest pozyskiwanie talentów. 54% firm ocenia to pozytywnie, co sugeruje optymizm w związku z dostępnością wykwalifikowanej kadry. Negatywny wpływ widzi 21% respondentów, co może wynikać z rosnącej konkurencji na rynku pracy.
Ankietowani przyznają też, że chociaż poziom cyberbezpieczeństwa nie jest obecnie dużym zagrożeniem, zmiana tego czynnika uderzy w branżę z wyjątkowo dużą siłą.
PMI w dla branży IT w Polsce = 50,77
Wynik PMI (z ang. Purchasing Managers Indeks) jest nieco wyższy niż pół roku temu (48,25 w Q4 2023) i wskazuje na lekką poprawę. Nie bez znaczenia jest tu natomiast moment badania. Obserwujemy bowiem lekką poprawę na rynku w ostatnich tygodniach, więc firmy z nieco większym optymizmem postrzegają przyszłość.
Wyniki powyżej 50 oznaczają, że sytuacja poprawiła się względem ubiegłego kwartału (siła nabywcza wzrasta).
Z kolei wyniki poniżej 50 wskazuje, że sytuacja uległa pogorszeniu (siła nabywcza maleje). Natomiast im bliżej skrajnych wartości (0 lub 100), tym mocniejsza zmiana w dobrym lub złym kierunku.
Na czym muszą skupić się firmy IT w najbliższych miesiącach?
Organizacje widzą wyraźnie, że dotychczasowe modele biznesowe wyczerpują się i trzeba szukać rozwiązania, aby pozostać konkurencyjnym na rynku. Rosnące koszty wynagrodzeń, umacniająca się złotówka oraz słabsza koniunktura sprawiają, że trzeba oferować większą wartość w swoich usługach. Prosty model outsourcingowy przestaje wystarczać.
Jak ocenia Katarzyna Ociepka-Miąsik, Senior Konsultantka Diversity Hub, wyniki badań pokrywają się z badaniami przeprowadzonymi na 322 executive leaders przez Worldatwork w 2023 roku. Wyraźnie pokazują niewielką świadomość strategicznego znaczenia DEI (z ang. diversity, equity and inclusion czyli różnorodność, równość i włączanie) dla biznesu IT wśród osób zarządzających.
“Przewagę konkurencyjną osiągną te firmy, których zarządzający z poziomu C-level widzą znaczenie DEI i będą podejmować odważne decyzje w tym obszarze. Przykładowo, przygotowanie pracowników do współpracy międzykulturowej z osobami z różnych pokoleń, dostosowanie polityk do unijnych regulacji związanych z równością płci oraz dostępnością dla osób z niepełnosprawnościami” – tłumaczy Katarzyna Ociepka-Miąsik.
Zdaniem ekspertki, rzetelne mierzenie postępów, skaning firmy pod kątem DEI, pozwoli monitorować rozwój kompetencji inkluzywnego przywództwa wśród menedżerów oraz menedżerek średniego szczebla. Niezbędnego, aby korzystać w pełni z potencjału tkwiącego w różnorodności pracowniczej.
Zdaniem Michała Śmiałowskiego, psychologa, psychoterapeuty, trenera biznesu z Mental Health Center & Mental Health Helpline, firmy coraz częściej dostrzegają lukę kompetencyjną swoich liderów, dotyczącą reagowania i wspierania pracowników w kryzysie. Często też sami menedżerowie, którzy mają w swoim doświadczeniu różne trudne sytuacje związane z kryzysami pracowników zaczynają dostrzegać własne ograniczenia.
Wyniki analizy pokazują, że liderzy najbardziej potrzebują wiedzy o tym jak działać w sytuacji kryzysu. Jednocześnie niezbędne jest również wsparcie przez zewnętrznych specjalistów. Pomagają oni przejść przez trudną sytuację, przygotować się do rozmowy czy też przejmują część działań.
Pełna treść raportu dostępna jest pod poniższym linkiem.
