Na naszych oczach dokonuje się demokratyzacja dostępu do analityki
EVP

Executive ViewPoint
Z Iwoną Szylar-Grząka, odpowiadającą za sektor Telekomunikacji, Mediów i Energetyki w SAS Institute Polska, rozmawiamy o nowym nurcie w analityce – eksploracji danych, w celu poszukiwania nieznanych zjawisk; demokratyzacji analityki, czyli bardziej powszechnym dostępie do danych analitycznych, oraz Insight Platforms.

Tegoroczna konferencja SAS Forum odbyła się pod hasłem „Z analityką jutro zaczyna się dziś”. Chwytliwy slogan czy diagnoza rzeczywistej sytuacji?

Jeszcze do niedawna w analitykę inwestowały przeważnie duże firmy, które było stać na gromadzenie dużych wolumenów danych i budowanie zespołów analitycznych. Projekty analityczne najczęściej dotyczyły znanych zjawisk, do wyjaśnienia których wykorzystywano metody statystyczne i uczenie maszynowe. Na przykład za pomocą modeli predykcyjnych szacowano prawdopodobieństwo rezygnacji klienta z usług. Modele były opracowywane na podstawie danych historycznych z kilku miesięcy, następnie wykonywano scoring i na podstawie uzyskanych wyników przygotowywano kampanię lojalnościową. Te mechanizmy są oczywiście w dalszym ciągu wykorzystywane. Jednak obecnie obserwujemy formowanie się nowego nurtu analityki, który opiera się na innych założeniach.

Pod względem koncepcyjnym większą rolę odgrywa teraz eksploracja danych, a jej celem jest identyfikacja nieznanych zjawisk. Natomiast w wymiarze organizacyjnym mamy do czynienia z tzw. demokratyzacją, czyli uproszczeniem dostępu do metod analitycznych i bardziej powszechnym wykorzystaniem narzędzi w ramach organizacji. Aspekt technologiczny to zbliżenie się do czasu rzeczywistego, większa autonomia uczenia maszynowego i rozwiązania platformowe.

Proszę w kilku słowach nam je przybliżyć.

Rewolucja cyfrowa zmieniła dotychczasowe reguły konkurowania. Liczą się innowacyjność, personalizacja i wygoda konsumenta. Umiejętna eksploracja danych, tzw. Big Data, jest kluczem do dogłębnego zrozumienia działania produktu czy sposobu korzystania z usługi, a co za tym idzie – projektowania lepszych rozwiązań. W tym nowym wyścigu zbrojeń uczestniczą nie tylko uznani gracze, lecz także start-upy oraz firmy, które dostrzegły szanse rozszerzenia swojej działalności na inne rynki. Demokratyzacja analityki oznacza też szerszy i łatwiejszy dostęp do narzędzi analitycznych wewnątrz organizacji. Wielu naszych klientów udostępnia i zachęca pracowników do eksploracji danych, a innowacyjne pomysły są premiowane np. poprzez możliwość objęcia funkcji szefa innowacyjnego projektu. W warstwie technologicznej obserwujemy rosnącą rolę tzw. Artificial Intelligence, która jako koncepcja znana jest od dziesięcioleci jednak dopiero teraz znajduje zastosowanie, dzięki większej mocy obliczeniowej współczesnych komputerów i większym wolumenom dostępnych danych. Autonomiczne algorytmy przyspieszają podejmowanie decyzji, niejednokrotnie w tym samym oknie czasowym co samo zjawisko. Rośnie również znaczenie rozwiązań platformowych. Z punktu widzenia analityki najważniejsze są tzw. Insight Platforms, które adresują jednocześnie trzy grupy funkcjonalności: integrację danych, w tym Big Data, interfejsy analityczne dostosowane do różnych poziomów umiejętności użytkowników oraz zautomatyzowaną operacjonalizację wyników analiz.

Jakie główne wyzwania stają przed działami IT?

Jednym z największych wyzwań u naszych klientów, którzy nie działają w 100% w wymiarze cyfrowym, to znaczy prowadzą również działalność w sferze fizycznej (np. mają sieć dystrybucyjną, punkty obsługi klienta, instalacje produkcyjne), jest elastyczność i wsparcie przez IT nowych przedsięwzięć. W tradycyjnym podejściu wszystkie projekty angażujące IT, infrastrukturalne, wieloletnie systemowe i rozwojowe, wpadają do tego samego lejka inwestycyjnego. Cyfrowa rewolucja wymusiła zmianę w kierunku tzw. IT bimodalnego, IT dwóch prędkości. Zbudowanie nowych struktur IT, dedykowanych do ścisłej współpracy z innowacyjnym biznesem, jest dużym wyzwaniem. Wymaga to od szefa IT odwagi i wizji, umiejętnego łączenia bieżących priorytetów i koniecznych inwestycji w budowanie firmy jutra. Analityka jest jednym z kluczowych elementów konstrukcyjnych bimodalnego IT i innowacyjnego biznesu.

W jaki sposób SAS wspiera innowacyjne przedsiębiorstwa? Jak rewolucja cyfrowa zmieniła waszą strategię?

Możemy powiedzieć, że aktualne trendy i koncepcje wspierające rozwój cyfrowego biznesu nie są dla nas niczym nowym. Do wielu z nich byliśmy przygotowani koncepcyjnie i technologicznie od dawna. Nie udawało ich się jednak realizować w praktyce, gdyż z reguły brakowało gotowości biznesowej i odpowiedniej infrastruktury po stronie naszych klientów.

Czy może Pani podać jakieś przykłady?

Jednym z głównych promowanych dziś trendów jest wielokanałowa komunikacja z klientami i analityczne podejmowanie decyzji w czasie rzeczywistym, to znaczy podczas trwania danej komunikacji. SAS od wielu lat ma w ofercie odpowiednie rozwiązania wspierające te działania, jednak dopiero od dwóch lat obserwujemy wzrost zainteresowania projektami w obszarach zarządzania relacjami z klientami, wykrywania i zapobiegania nadużyciom czy oceny ryzyka finansowego. Podobnie jest ze sztuczną inteligencją.

Algorytmy uczenia maszynowego dostępne są w rozwiązaniach SAS od lat 80. XX wieku. Do części z nich mamy prawa patentowe. Jednakże do niedawna do powszechnego ich wykorzystania brakowało niezbędnej mocy obliczeniowej komputerów oraz wystarczająco dużych zbiorów danych. Wreszcie, z bardziej technologicznej perspektywy, rosnąca popularność platformizacji IT, która ma mieć kluczowe znaczenie dla zwiększenia efektywności działania. Kompleksowa platforma analityczna SAS jest od wielu lat alternatywą dla mniej elastycznych rozwiązań, takich jak dedykowany system lub aplikacja. Nasze nowe produkty, platformy SAS Viya i Customer Intelligence 360, również adresują wspomniane wcześniej trendy. Oba produkty mają cechy Insight Platform, czyli umożliwiają łatwe zarządzanie tradycyjnymi danymi i Big Data, oferują interfejsy analityczne dopasowane do różnych grup odbiorców – od menedżerów do Data Scientists – oraz automatyzują proces wdrożenia i wykorzystania modeli analitycznych w biznesie. Platforma SAS Viya, dzięki szerokiej palecie algorytmów sztucznej inteligencji, otwartości na inne technologie i elastycznej architekturze opartej na mikroserwisach, jest idealnym środowiskiem do monitorowania złożonych ekosystemów na potrzeby na przykład cyberbezpieczeństwa.

W SAS Polska kieruje Pani Działem Telekomunikacji. Jakie są obecnie główne wyzwania w tym sektorze?

W sektorze telekomunikacyjnym trendem numer jeden jest obecnie wielokanałowe zarządzanie relacjami z klientami w czasie rzeczywistym. Większość firm jest na jednym z etapów wdrożenia takiego rozwiązania, inne testują różne podejścia lub przygotowują się do projektów. Obserwujemy także wzrost zainteresowania problematyką szeroko rozumianego cyberbezpieczeństwa. Specyficznym dla telekomunikacji trendem jest testowanie nowych usług opartych na sieciach nowej generacji SDN, czyli Software Defined Networks. Firmom telekomunikacyjnym kurczą się przychody z tradycyjnych usług, a rosnąca sprzedaż mobilnej transmisji danych rozwiązuje problem tylko chwilowo. Dlatego operatorzy muszą postawić na nowe usługi dla klienta masowego, zbliżone do tych oferowanych klientom biznesowym. Obecnie barierą jest cena i dostępność takich usług, ale sieci SDN rozwiązują ten problem m.in. dzięki wirtualizacji funkcji sprzętu klienckiego. Oznacza to, iż zamiast dedykowanych terminali do każdej usługi, klient końcowy będzie miał jeden uniwersalny, zdalnie programowalny terminal, a usługi będzie mógł świadczyć sam operator albo firmy wyspecjalizowane w poszczególnych usługach, kompatybilnych z SDN. Analityka będzie odgrywała kluczowe znaczenie nie tylko w zakresie dynamicznej optymalizacji alokacji zasobów sieciowych pod zamawiane usługi, ale także umożliwi operatorom telekomunikacyjnym szacowanie potencjału rynku i przygotowanie odpowiedniej polityki cenowej dla klienta końcowego i podmiotów korzystających z infrastruktury sieciowej do świadczenia własnych usług.