Wstępniak
Wstępniak. AI czy Mechaniczny Turek?
Wolfgang Von Kempelen był w ostatniej ćwierci wieku XVIII na dworze austriackim postacią cenioną, cieszył się sławą inżyniera, wynalazcy i konstruktora maszyn, jak np. syntezatora mowy czy systemu fontann pałacu Schönbrunn. Najlepiej zapamiętanym jego dokonaniem pozostaje jednak Mechaniczny Turek, urządzenie do gry w szachy, z charakterystyczną postacią „Turka” z fajką i w orientalnym stroju, który sam przesuwał na planszy figury. Turek był szalenie skutecznym szachistą, z ok. 300 partii przegrał raptem kilka, wzbudzał sensację od 1769 roku do początku lat 20. XIX w. Prawdopodobnie tajemnica dość szybko się wydała – grą sterował ukryty we wnętrzu ludzki szachista, co samo w sobie nie przerwało kariery Van Kempelena, kładącego monarchii habsburskiej liczne zasługi, ani nawet samego Turka, który zdążył jeszcze w 1809 roku zamatować Napoleona (autorstwo tego sukcesu przypisuje się szachiście Janowi Chrzcicielowi Allgaierowi, który należał do licznej grupy wynajmujących się do obsługi Turka wybitnych szachistów tamtych czasów).
Kariera Mechanicznego Turka przypomina jako żywo celebrity świata AI – robota Sophię. To chatbot ulokowany w manekinie odtwarzającym rysy i elementy mimiki Audrey Hepburn. Masowej publiczności, ale i decydentom-politykom przybliżający sztuczną inteligencją, prawdziwy pop-AI. Snuje Sophia więc rozważania o przyjaźni ludzi z robotami, posiadaniu dzieci i pokoju na świecie, przyjmuje obywatelstwo Arabii Saudyjskiej, udziela mniej lub bardziej składnych wypowiedzi podczas konferencji i telewizyjnych show. Taki powierzchowny obraz AI jest akurat w cenie i w modzie.
My w raporcie poświęconym sztucznej inteligencji przedstawiamy rzeczywiste tematy związane z AI, kaloryczne – te, które nie mają służyć marketingowi i PR, ale rzeczywiście zmieniać, doskonalić działanie firm. Takich możliwości szukaliśmy przede wszystkim na wszelkich pograniczach, w kontekście relacji AI z innymi domenami lub technologiami. O hiperautomatyzacji, a więc nurcie wspierania RPA uczeniem maszynowym pisze prof. Sobczak, związki AI z cyberbezpieczeństwem (słabe), ale i chmurą (silne!) komentują na naszych łamach znakomici eksperci i praktycy. Prof. Sawicki opisuje potencjał powiązania AI z komputerem kwantowym, a prof. Garbacz mówi o fuzji, która może przynieść najwięcej korzyści na polu wdrożeń – powiązaniu rozwiązań opartych na symbolicznej i podsymbolicznej AI. A skoro o wdrożeniach – to poznajemy perspektywę adaptacji komputerów kwantowych w Banku BNP Paribas i długofalowe, angażujące Akademię podejście do wdrożeń AI firmy MakoLab. Obszernie o perspektywach i planach zastosowania AI w medycynie pisze także Mikołaj Marszycki. Warto dodać, że o takim – wyzbytym z hype’u – efektywnym i racjonalnym podejściu do sztucznej inteligencji dyskutowaliśmy na majowym CXO HUB, z czego również publikujemy solenną relację. Maciej Chojnowski z Centrum Etyki Technologii pisze natomiast o niezbędnej i możliwej do zastosowania perspektywie etyki w rozwoju technologii, w szczególności AI. Budowa Trustworthy AI to pomysł Europy na przełamanie kryzysu zaufania i zarazem odnalezienie sobie miejsca na globalnym rynku; pomysł ambitny, obiecujący też wiele. I z pewnością – bliższy prawdzie o możliwościach, ograniczeniach AI niż Sophia, ten Mechaniczny Turek XXI wieku.
Bohaterem z okładki wydania ITwiz 5-6/2021 jest Michał Paprocki, CTO w Euroclear, depozycie papierów wartościowych obsługującym 2/3 rynku europejskiego. Polski top menedżer po sukcesach w ING Tech prowadzi od strony technologicznej transformację cyfrową czołowej instytucji europejskiego rynku kapitałowego. „Moja misja – to transformacja mojego obszaru, domeny CTO, 600 osób w trudnym reżimie utrzymania wymogów regulacji i reputacji, jaką się cieszymy, a więc pełnego bezpieczeństwa i stałej dostępności. A przy tym zacząć się bardzo szybko zmieniać w organizację zwinną, która wspólnie z biznesem będzie w stanie dostarczać nowe produkty klientom. Mamy stać się – od strony technologicznej – jakby Facebookiem rynków kapitałowych” – mówi Michał Paprocki.
Zapraszam serdecznie do lektury!
Szymon Augustyniak
zastępca redaktora naczelnego ITwiz
