Przyjęta przez Parlament Europejski dyrektywa “Kobiety w zarządach” stanowi, że do 2026 roku powinny one zajmować 40% miejsc w zarządach dużych spółek. Niestety, z obecnym wynikiem nieco ponad 17% Polska nawet nie zbliża się do tego wymogu – na 140 spółek giełdowych mamy tylko trzy prezeski. Dodatkowo sytuacja zmienia się bardzo wolno, roczny przyrost nie przekracza 2%. Jeszcze większym wyzwaniem jest dla kobiet kariera w firmach technologicznych i IT – tam musiały wybić się ponad stereotypy, udowadniając nie tylko swoje predyspozycje przywódcze, ale także te dotyczące umiejętności technicznych.
O ile IT niejako z przymusu powoli otwiera się na kobiety i ich odsetek w branży – choć jest on w Polsce niższy od średniej unijnej, wyraźnie jednak przyrasta – to na stanowiskach przywódczych wciąż są one rzadkością. Kim zatem są te, którym się udało i jakie jest ich spojrzenie na branżę? W czym upatrują źródeł swojego sukcesu? Co mają do powiedzenia kobietom, które dopiero rozpoczynają karierę? Na to pytanie już po raz trzeci stara się odpowiedzieć międzynarodowy raport Strong Women in IT 2023 – Global Edition.
Siostrzeństwo w IT
Poprzednie edycje raportu powstawały w cieniu pandemii i rzeczywistości post pandemicznej, która choć już całkowicie chyba wybrzmiała, odcisnęła swoje piętno. Praca stacjonarna zdaje się odchodzić do lamusa, pracuje tak bowiem poniżej 3% respondentek. Jednocześnie widoczna jest tendencja stopniowego odchodzenia od pracy całkowicie zdalnej, na rzecz modelu hybrydowego. O ile zdalnie pracuje wciąż niemal ¾ respondentek zatrudnionych w korporacjach, to w startupach jest ich około połowy (52%), a niewiele mniej (45%) mniejszych organizacji postawiło już na model hybrydowy.
90% respondentek uważa, że wykorzystuje w pracy cały lub niemal cały swój potencjał. Jednocześnie 96% ankietowanych zarządzających w korporacjach i 87% w startupach twierdzi, że dąży do zachowania równowagi między pracą a życiem prywatnym. Jednocześnie zapytane o to, czego najbardziej potrzebują, aby móc dalej się rozwijać, na pierwszym miejscu wskazują po prostu… więcej wolnego czasu, a na drugim… więcej przestrzeni dla samorozwoju, co zdaje się wiele mówić o codziennej pracy na wysokim stanowisku w IT.
Strong Women wykazują również niezwykłą zgodność, co do wzajemnego wspierania się kobiet w IT, prawie wszystkie – bo w korporacjach aż 99% respondentek (97% przedstawicielek startupów) deklaruje takie wsparcie. Badania z lat ubiegłych wskazują wyraźną tendencję wzrostową, w pierwszej edycji raportu, w roku 2019 takie wsparcie deklarowało jedynie nieco ponad trzy czwarte reprezentantek startupów i około połowa przedstawicielek korporacji. W połączeniu z danymi dotyczącymi otrzymywania wsparcia (około 85% czuje wsparcie ze strony koleżanek) uzyskujemy obraz rosnącej solidarności między kobietami, a jej potrzebę dostrzega aż około 90% ankietowanych. Co ciekawe, duża część tego wsparcia zdaje się przybierać postać oddolnej inicjatywy, ponieważ zapytane o to, czy organizacja, w której pracują wspiera kobiety, liczby są już wyraźnie niższe (w korporacjach twierdząco odpowiedziało ¾ kobiet, zaś spośród zarządzających startupami 63%), co oznacza, że na poziomie organizacji pozostało jeszcze wiele do zrobienia.
W jaką stronę zmierza branża IT?
Czy branża IT boi się kryzysu gospodarczego? Pomimo pojawiających się co jakiś czas doniesień medialnych o zwolnieniach w IT, badania na ten moment nie wykazują panicznych nastrojów. Zapytane o największe wyzwania, z jakimi mierzy się ich branża, kilkanaście procent spośród Strong Women wskazało właśnie na recesję czy kryzys gospodarczy. Zdecydowanie najczęściej wskazują one natomiast na szybkie tempo postępu technologicznego oraz wyzwania związane z personelem. Spośród tych ostatnich w wypowiedziach przewijają się trudności nie tylko z pozyskaniem wysoko wykwalifikowanych specjalistów IT, ale także z utrzymaniem ich w organizacji i motywowaniem oraz zarządzaniem zespołami pracującymi poza biurem. Kobiety zarządzające firmami IT coraz częściej wspominają także o wyzwaniach z zakresu cyberbezpieczeństwa.
W jaką natomiast stronę zmierza branża IT? Zdaniem Strong Women dominującym trendem w IT jest rozwój sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego, które zdeklasowało inne wskazania, osiągając poziom około 90%. Na drugim miejscu, jednak znacznie niżej (ok. 30%) znalazło się cyberbezpieczeństwo, ale przewijają się także trendy takie jak: cloud computing, data management, internet rzeczy, ale także kolejne rozwiązania dotyczące pracy zdalnej.
Jeśli chodzi o samą organizację pracy, kobiety w IT widzą przyszłość branży opartą na większej automatyzacji pracy i większym udziale sztucznej inteligencji. Zdecydowanie odchodzi natomiast do lamusa tradycyjny model pracy – modele pracy zdalnej i hybrydowej mają według respondentek całkowicie wyprzeć pracę stacjonarną. Według Strong Women in IT przyszłość pracy w branży to także elastyczne godziny pracy i formy zatrudnienia oraz kultura organizacyjna oparta na wynikach, nie zaś rozliczeniu godzinowym. Według badania organizacje IT już zaczynają wdrażać stopniowo nowe, elastyczne rozwiązania – 48% korporacji i 39% startupów ma rozważać wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy, a około ⅓ wprowadzenie elastycznych godzin pracy.
Jako rosnący trend kilkanaście procent wymienia także ESG. Aż 70% kobiet z kręgów korporacyjnych i 50% ze startupów twierdzi, że ich organizacja wdraża strategię ESG. Co zwraca uwagę, kilkanaście procent kobiet na wysokich stanowiskach w korporacjach nie zna odpowiedzi na to pytanie.
Czy kobiety współtworzące świat nowych technologii są świadome zagrożeń wynikających z ich rozwoju? Zdecydowanie tak – prawie połowa upatruje niebezpieczeństwa w rosnącej liczbie uzależnień od technologii, w FOMO (lęk przed wypadnięciem z obiegu podczas odłączeniu od internetu), przebodźcowaniu, ale obawiają się także zjawisk takich jak negatywny wpływ na zdrowie i kondycję fizyczną, negatywny wpływ na młodzież oraz relacje offline, a także fake newsy i hejt w internecie. Prawie połowa respondentek symptomy przebodźcowania i zmęczenia technologiami zauważa u samych siebie.
Jednak pomimo wszelkich przeciwności, na które kobiety zwracają uwagę w raporcie, prawie wszystkie (96%) wybrałyby ponownie tę samą ścieżkę kariery.
Pełna wersja bezpłatnego raportu znajduje się pod poniższym linkiem.
