Renesans chmury. Jakie strategie chmurowe wybiorą polskie firmy?

Sformułowanie „cloud computing” zostało pierwszy raz zdefiniowane przez profesora Ramnath Chellappa (University of South California) w trakcie wykładu w 1997 roku jako „paradygmat, w którym granice mocy obliczeniowej będą określane przez parametry ekonomiczne, a nie ograniczenia technologiczne”. Tak naprawdę jednak chmura obliczeniowa przybrała na znaczeniu dopiero w latach 2006 i 2007.

 W roku 2006 Amazon uruchomił serwis AWS oferujący usługi IaaS. Pierwszeństwo dało przewagę konkurencyjną AWS, która trwa do dzisiaj. W roku 2007 IBM, Microsoft i Google również zaczęły inwestować w chmurę obliczeniową. W roku 2012 wartość rynku chmury publicznej przekroczyła 100 mld USD i od tego czasu rośnie w tempie dwucyfrowym. W głównej mierze do tego wzrostu przyczyniły się gospodarki zachodnie. Obecnie nasycenie usługami chmurowymi w Stanach Zjednoczonych wynosi ok. 90%, a w Europie Zachodniej od 40% do 60%. Niestety, Polska nie załapała się na tę pogoń za nowoczesnymi technologiami. W dawnym bloku sowieckim adaptacja chmury wynosi wciąż 10-20% i jest ściśle skorelowana z cyfryzacją społeczeństwa.

Nowe inicjatywy zwiększą popularność chmury w Polsce

Czy to oznacza, że pociąg o nazwie „cyfrowa transformacja” odjechał? Niekoniecznie. Chmura ponownie zyskuje na popularności w Polsce. Coraz więcej firm decyduje się na umieszczanie aplikacji w chmurze. Wyłaniają się też pierwsze organizacje, które traktują chmurę obliczeniową jako strategię, a nie tymczasowe rozwiązanie problemów operacyjnych. Firmy otrzymały również bardzo mocne wsparcie z rynku. Z jednej strony pojawiły się inicjatywy, takie jak Operator Chmury Krajowej, który ma pomóc przedsiębiorstwom w szybszej adaptacji nowoczesnych rozwiązań chmurowych m.in. poprzez oferowanie najnowocześniejszych technologii oraz minimalizację ograniczeń prawno-regulacyjnych. Z drugiej – globalni dostawcy chmury publicznej, tacy jak Google, decydują się na inwestycje w Polsce, co zniesie ograniczenie dotyczące lokalizacji danych.

Zwiększa się także świadomość korzyści związanych z chmurą. Coraz częściej zarządzający dostrzegają korzyści z warstw PaaS i SaaS, a nie tylko IaaS – np. szybsze wydawanie oprogramowania, nowe funkcjonalności biznesowe, automatyzacja, skalowalność i niezawodność infrastruktury. MAAG (Microsoft, Amazon, Alibaba, Google) inwestują miesięcznie ok. 2 mld USD w nową infrastrukturę, więc trudno z nimi konkurować samemu. Czy jednak polskie firmy zupełnie zrezygnują z infrastruktury on-premise? Okazuje się, że nie.

Europa – w odróżnieniu od USA – najprawdopodobniej pójdzie w scenariusz chmury hybrydowej w najbliższych latach. Ze względu na wysoki dług technologiczny, regulacje i większą niechęć do migracji danych do chmury polskie firmy również będą podążać w kierunku chmury hybrydowej. Chmura hybrydowa to połączenie chmury prywatnej (w lokalizacji firmy) z chmurą publiczną. Ważne jest, że chmura prywatna musi technologicznie odpowiadać zaawansowaniem chmurze publicznej tak, aby środowiska IT mogły być w łatwy sposób przenaszalne z jednej platformy na drugą. De facto, chmura prywatna wymaga czasami większych nakładów inwestycyjnych niż chmura publiczna. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie zaplanowanie działań związanych z transformacją chmurową, zaczynając od zdefiniowania strategii chmurowej, która powinna być pierwszym krokiem dla zarządu firmy przed podjęciem decyzji o inwestycji.

Strategia chmurowa powinna opisywać następujące obszary: wartość, korzyści biznesowe, finanse, strategia usług, strategia i architektura aplikacji, cyberbezpieczeństwo, strategia infrastruktury IT, strategia zarządzania danymi, model realizacji migracji, strategia DevOps, zarządzanie zmianą. Jednak ogólna strategia wejścia do chmury nie wystarczy, ponieważ każda branża charakteryzuje się innymi ograniczeniami i korzyściami płynącymi z rozwiązań opartych na chmurze obliczeniowej. Spójrzmy na niektóre z nich.

Finanse i bankowość

Analizując sektor finansowy, warto odnieść się do przykładów firm, które już dzisiaj czerpią korzyści z chmury obliczeniowej. Najbliższym dla rodzimego rynku jest Santander Bank, który już dawno zdefiniował strategię chmurową. W pierwszej kolejności Santander Bank zbudował chmurę prywatną, do której zmigrowany został bank macierzysty w Hiszpanii, kraje Europy Zachodniej oraz Ameryki Łacińskiej. Następnie Zarząd Santandera zdecydował się na utworzenie Cloud Center of Excellence po to, aby zmigrować wybrane środowiska do chmury Microsoft Azure. Z kolei Barclays – jeden z głównych graczy na rynku finansowym w Wielkiej Brytanii – zdecydował się zamknąć centra przetwarzania danych i zmigrować systemy IT do chmury AWS. Natomiast HSBC podpisał kontrakt z Google na migrację wybranych środowisk do Google Cloud Platform.

Polski sektor finansowy zmaga się z dużą niepewnością związaną z regulacjami Unii Europejskiej i Komisji Nadzoru Finansowego. Pomimo to, największe banki w Polsce coraz poważniej myślą o korzystaniu z chmury. Część banków już dzisiaj przechowuje niekrytyczne aplikacje w chmurze. Stanowią one jeszcze ułamek całej architektury, ale jest to dobry początek. Prawdopodobnie docelowym scenariuszem dla polskich banków będzie chmura hybrydowa, tj. elastyczne środowiska wymagające łatwej skalowalności, szybkości wdrażania nowych funkcjonalności oraz zmiennej konsumpcji zostaną zmigrowane do chmury publicznej. Natomiast aplikacje przetwarzające dane krytyczne (np. core-banking) będą używać chmury prywatnej. Kluczowym elementem będzie połączenie aplikacji przetwarzanych w chmurach publicznych i prywatnej w jedną platformę hybrydową, w celu optymalizacji kosztów, ułatwienia zarządzania, a także odpowiedzi na wymagania biznesu i konsolidującego się rynku.

Energetyka, przemysł paliwowy i wydobywczy

Sektor energetyczny jest również sektorem regulowanym, ze znaczącym udziałem kapitału państwowego. Oznacza to sytuację podobną do branży finansowej, gdzie uczestnicy rynku bardzo uważnie będą wybierać aplikacje i dane, które można zmigrować do chmury publicznej. Ponieważ przetwarzanie danych na terenie kraju jest tutaj nie bez znaczenia, lokalizacja danych będzie jednym z najważniejszych czynników sukcesu.

Ciekawym przykładem transformacji chmurowej jest firma ENEL, druga największa firma energetyczna na świecie, która zdecydowała się na migrację wszystkich aplikacji (w tym wyłączenie własnych centrów przetwarzania danych) do chmury publicznej (głównie na bazie AWS). Była to do tej pory największa migracja do chmury publicznej na świecie. Przykład ten pokazuje, że nawet w sektorach regulowanych chmura nie powinna być traktowana jak ograniczenie, ale jak szansa na dalszy rozwój.

FMCG i handel detaliczny

Przykładem dużej transformacji chmurowej w branży FMCG jest migracja systemu SAP i towarzyszących aplikacji firmy Carlsberg do chmury Microsoft Azure. Podstawowym wyzwaniem była rozproszona charakterystyka biznesu, ponieważ Carlsberg jest obecny w ponad 150 krajach i zarządza 140 różnymi markami. Migracji do chmury towarzyszyła transformacja infrastruktury, która została zredukowana dwukrotnie. Należy zauważyć, że branże FMCG i retail mają najłatwiejszą sytuację, gdyż nie obowiązują ich twarde regulacje, jak w przypadku sektorów finansowego i energetycznego. Z drugiej strony, sektor ten jest pod ciągłą presją kosztową ze względu na niskie marże i dużą konkurencję. Firmy z tej branży muszą się konsolidować i optymalizować operacje, aby osiągnąć efekt skali. Dlatego najlepszym rozwiązaniem wydaje się chmura publiczna.

Chmura przeżywa renesans w Polsce ze względu na coraz lepsze uwarunkowania rynkowe i gotowość firm do śmiałych inwestycji w nowe technologie. Jak pokazują przykłady największych transformacji chmurowych, organizacje decydują się na migrację do chmury publicznej z uwagi na presję kosztową i chęć wdrażania innowacji, bez których konkurencja na globalnym rynku nie jest możliwa. Ponieważ rynek sprzyja takim decyzjom, możemy spodziewać się szybkiego wzrostu wykorzystania chmury w najbliższych latach.

Mariusz Chudy, dyrektor zarządzający, Accenture