Sztuczna inteligencja w Polsce – jak firmy zwiększają efektywność i ROI

Z najnowszego raportu IBM „The Race for ROI”, opracowanego we współpracy z Censuswide, wynika, że przedsiębiorstwa w regionie EMEA coraz częściej osiągają wymierne korzyści z wykorzystania sztucznej inteligencji. 66% badanych firm deklaruje wzrost produktywności operacyjnej dzięki AI, a niemal połowa spodziewa się zwrotu z inwestycji (ROI) w ciągu najbliższego roku. W Polsce pozytywne efekty wdrożeń AI potwierdza 57% przedstawicieli wyższej kadry kierowniczej.

Według raportu, kluczową korzyścią z wdrożeń AI jest automatyzacja powtarzalnych zadań, która pozwala pracownikom skupić się na działaniach kreatywnych i strategicznych. W Polsce 45% menedżerów wskazuje, że technologia wspiera ich zespoły w ten sposób. Już co piąta firma w regionie EMEA odnotowała zwrot z inwestycji w AI, a 42% spodziewa się go w ciągu 12 miesięcy – głównie w obszarach redukcji kosztów (42%), oszczędności czasu (45%) i wzrostu przychodów (36%).

Największe efekty produktywności obserwowane są w obsłudze klienta (34%), projektowaniu (29%) i zarządzaniu (27%). Firmy wskazują też trzy główne rezultaty transformacji opartej na AI: lepsze podejmowanie decyzji (46%), wsparcie pracowników przez automatyzację (45%) oraz poprawę efektywności operacyjnej (40%).

AI pogłębia różnice między dużymi firmami a sektorem MŚP

Wyniki badania ujawniają rosnącą przepaść pomiędzy dużymi przedsiębiorstwami a sektorem MŚP. W Polsce 70% firm zatrudniających powyżej tysiąca osób odnotowało wzrost produktywności dzięki AI, podczas gdy wśród małych i średnich firm ten odsetek wynosi 50%. Różnice te wynikają głównie z poziomu inwestycji w infrastrukturę, kompetencje i integrację AI z procesami biznesowymi.

Dla rosnącej liczby organizacji sztuczna inteligencja staje się nie tylko narzędziem operacyjnym, ale takżee impulsem do zmiany modeli biznesowych. Wśród firm, które już odnotowały wzrost produktywności, 24% wskazuje AI jako kluczowy czynnik transformacji. Ponad jedna trzecia respondentów wykorzystuje sztuczną inteligencję do przyspieszania innowacji (36%), przechodzenia na ciągłe podejmowanie decyzji opartych na danych (32%) czy projektowania łańcuchów wartości wokół AI (32%).

AI wspiera również rozwój kompetencji pracowników – 48% liderów potwierdza, że technologia pozwala im częściej angażować zespoły w działania twórcze, strategiczne i innowacyjne.

Agentowa AI napędza wzrost, ale firmy stawiają na kontrolę i przejrzystość

Aż 93% ankietowanych w Polsce wierzy, że tzw. agentowa AI – zdolna do samodzielnego realizowania zadań i podejmowania decyzji – przyniesie wymierny zwrot z inwestycji w ciągu dwóch lat. Dla 89% liderów kluczowa pozostaje jednak możliwość zachowania pełnej kontroli nad systemami AI i przetwarzanymi przez nie danymi.

„Nasze badania pokazują, że choć wciąż AI znajduje się na wczesnym etapie wdrażania, firmy w regionie EMEA, w tym również w Polsce, już teraz odnotowują znaczący wzrost produktywności dzięki włączeniu sztucznej inteligencji do swoich procesów operacyjnych. Wiele organizacji idzie o krok dalej, gruntownie przebudowując swoje modele biznesowe. Jeśli chodzi o technologiczną niezależność, przekaz jest jednoznaczny: firmy chcą korzystać z technologii na własnych warunkach, z naciskiem na przejrzystość, elastyczność i wolność wyboru” – podkreśla Marcin Gajdziński, dyrektor generalny IBM na Polskę, Kraje Bałtyckie i Ukrainę.

Respondenci zwracają uwagę, że dalszy rozwój AI wymaga otwartości i interoperacyjności systemów. 85% z nich wskazuje na potrzebę przejrzystości modeli i danych, co ma zapewnić etyczne oraz odpowiedzialne wykorzystanie technologii. Podobny odsetek (84%) uznaje interoperacyjność za kluczowy warunek efektywnej integracji rozwiązań AI z istniejącą infrastrukturą IT.

Dla 85% liderów równie istotna jest możliwość swobodnego wyboru i dostosowywania narzędzi lub dostawców AI w miarę zmieniających się potrzeb – co podkreśla rosnącą wagę autonomii technologicznej w strategiach firm.

Pomimo rosnących korzyści, organizacje wciąż zmagają się z wyzwaniami związanymi z bezpieczeństwem danych, etyką i skalowaniem rozwiązań AI. 66% respondentów wskazuje obawy dotyczące prywatności i wiarygodności systemów, a 65% – trudności w integracji nowych rozwiązań z istniejącą infrastrukturą IT.

Jak przyspieszyć zwrot z inwestycji w AI?

Raport IBM wskazuje pięć kluczowych obszarów, które mogą pomóc liderom w zwiększaniu ROI z wdrożeń sztucznej inteligencji:

• Spójny model operacyjny dla AI – wdrożenie federacyjnego lub centralnego podejścia do zarządzania AI z jasno określonymi kompetencjami.
• Rozwój kompetencji i kultury innowacji – edukacja pracowników na wszystkich szczeblach, aby lepiej rozumieli rolę AI w codziennych procesach.
• Adaptacja do zmian i niepewności – budowanie elastycznej kultury organizacyjnej sprzyjającej szybkim innowacjom.
• Świadome zarządzanie ryzykiem – stosowanie narzędzi nadzoru nad AI w celu ograniczania zagrożeń regulacyjnych, reputacyjnych i operacyjnych.
• Powołanie rady ds. AI – międzydziałowe ciało odpowiedzialne za etykę, bezpieczeństwo i nadzór nad zastosowaniami AI w organizacji.

IBM podkreśla, że sztuczna inteligencja staje się kluczowym czynnikiem przewagi konkurencyjnej, ale jej pełny potencjał można wykorzystać tylko wtedy, gdy firmy połączą innowacje technologiczne z przejrzystością, odpowiedzialnością i kulturą otwartości.