Chciałbym wskazać na trzy trendy, które są gorące z perspektywy zaangażowania państwa w adaptację AI i doświadczenia osoby odpowiedzialnej za duże systemy administracji publicznej – pisze Dariusz Gawryś.
Wszyscy mamy świadomość, że nie było dotąd dużego wdrożenia AI w administracji. To wynika z pytania: czy my ufamy dostępnym narzędziom AI. Obecnie jest to szczególnie trudny temat. Pewnie wszyscy by chętnie przystali na algorytm weryfikujący formalną poprawność dołączonego zdjęcia do e-usługi wniosek o wydanie dowodu osobistego albo pozwalający identyfikować w Centralnej Ewidencji Pojazdów oszustwa dotyczące np. stanu licznika. Ale czy zgodziliby się państwo, aby algorytm AI poruszał się w bazie PESEL? Zaufanie to klucz.
HOT
AI dla centralnych rejestrów Państwa
Gorącym tematem jest i będzie strategiczne wsparcie narzędzi AI dla centralnych rejestrów, ewidencji, systemów, które za nimi stoją oraz ich obsługi. Rejestry nieustannie wymagają rozwoju aby utrzymywać je w zgodności wymaganej przez prawo, urzędników i obywateli. Wielkim wysiłkiem są na przykład migracje do nowych wersji kluczowych systemów. Odpowiednim wsparciem byłoby więc wytworzenie algorytmów, które automatyzują i upraszają takie migracje.
Mini-katalizatory procesów i e-usług w administracji
AI i ML będą wchodzić i powinny wchodzić do administracji także od innej strony. Chodzi o ich obecność i wsparcie podstawowych procesów administracyjnych realizujących usługi dla obywateli. Jest to bardzo szerokie pole do ich zastosowania, które przełoży się na jakość obsługi obywateli. Bardzo prosty przykład to algorytm, który weryfikowałby zdjęcia przesyłane wraz z podaniami o wydanie takich dokumentów, jak paszport czy dowód osobisty. Rzeczywistość administracyjna jest taka, że wiele podań uzupełnia się przypadkowym zdjęciem z wakacji albo rodzinnej imprezy „pod krawatem”. Przy ok. 10 tys. dziennie takich podań szybka, obiektywna i automatyczna weryfikacja wsparta AI po prostu powinna się pojawić. Bardzo przydatne będzie wytworzenie tego interfejsu, który będzie w stanie poprowadzić użytkownika e-administracji przez gąszcz przepisów i procedur. Kiedy wpisanie na stronie e-gov.pl np. frazy „zezwolenie na budowę” wygeneruje stosowny scenariusz. Są to tylko przykłady, które można by mnożyć, gdzie administracja chętnie uzyska wsparcie nawet niedużych, polskich firm, które będą w stanie dostarczyć narzędzia optymalizujące procesy, wspierające e-usługi.
Oba te poziomy zaangażowania AI w administracji – na poziomie systemów centralnych i na poziomie e-usług i wspierania procesów – wymagają budowy zaufania do algorytmów. To praca o charakterze ramowym, planowym. Zaufanie musi być podparte podejściem opartym na wytwarzaniu wyjaśnianym, odpowiedzialnym. To osobny „gorący trend” jeśli chodzi o zagadnienie AI w administracji.
Prawne ramy dla AI
To wielka odpowiedzialność Państwa, jego ekspertów i prawodawców. W oparciu o ramy – mamy od września 2020, po 5 latach pracy w Ministerstwie Cyfryzacji, takie ramy odnośnie standardów i zasad oraz kierunku rozwoju AI dla państwa – powstawać będą polityki wspierające wykorzystanie tych narzędzi. Prawna konstytucja dla AI jest fundamentem zaufania i warunkuje wykorzystanie w przytoczonych powyżej „gorących” obszarach zastosowań.
Kwestia zaufania do AI jest kluczowa. Wymaga to współpracy administracji państwowej z biznesem przy różnych inicjatywach, kiedy wspólnie wypełni się te ramy i standardy treścią, tj. rozwiązaniami. Podstawowe obszary wymieniłem, warto może zaznaczyć, że dziś oczywiście „hot of hots” dla administracji jest znalezienie zastosowań AI w walce z pandemią, a więc
Wsparcie sektora ochrony zdrowia.
Próby są podejmowane, jak w przypadku wsparcia obsługi komunikacji ws. dotyczących podejrzenia kontaktu z chorym na COVID-19. Nawet wstępne doświadczenia z tego są cenne a potencjał optymalizacji procesów pozwalających na walkę z pandemią – jest ogromny, potrzeby są palące.
