Centra danych to fundament transformującego się świata

Z Adamem Ponichterą, dyrektorem polskiego oddziału firmy Data4, rozmawiamy o znaczeniu sztucznej inteligencji dla konkurencyjności gospodarek i potrzeb względem infrastruktury data center, perspektywach oraz wyzwaniach branży, a także o inwestycjach Data4 w Polsce i Europie.

W ostatnim czasie coraz więcej mówi się o tym, że infrastruktura cyfrowa musi być przystosowana do wymagań technologii opartych na sztucznej inteligencji. Dlaczego?

Bez wątpienia sztuczna inteligencja odgrywa – i w najbliższej przyszłości będzie odgrywać – ogromną rolę w branży technologicznej. Centra danych nie są tu wyjątkiem. Wraz z rosnącą skalą wykorzystania AI rośnie zapotrzebowanie na moc obliczeniową, a tym samym na bardziej wydajną i energooszczędną infrastrukturę. Poza tym, sztuczna inteligencja już teraz zmienia sposób tworzenia, a także dostarczania wielu produktów i usług – dotyczy to również branży centrów danych. Nic nie wskazuje na zmianę tego trendu w niedalekiej przyszłości. Przykładowo, z ostatniego raportu technologicznego Bain & Company wynika, że rynek produktów i usług opartych na sztucznej inteligencji może osiągnąć do 2027 roku wartość nawet 990 miliardów dolarów, a firmy, które chcą zachować pozycję rynkową, będą wdrażać i utrzymywać rozwiązania bazujące na AI we wszystkich obszarach operacyjnych. Wszystko to ma bardzo konkretne implikacje dla infrastruktury IT, także na rynku polskim. Prognozy PMR wskazują na potrojenie mocy polskiego rynku, a więc przekroczenie granicy 500 MW w naszym kraju już w 2030 roku. Z kolei z naszych szacunków wynika, że niemal połowa tej mocy będzie przeznaczona do rozwoju usług opartych na sztucznej inteligencji.

W jaki sposób usługi Data4 odpowiadają na te potrzeby?

Jako Grupa Data4 zmieniamy właśnie projekt trzeciego centrum danych w naszym kampusie w podwarszawskich Jawczycach, tak aby spełniał wymagania związane z AI. Będzie to pierwsze w Polsce tego typu centrum danych, które od fazy planowania jest projektowane na potrzeby technologii opartych na sztucznej inteligencji. Pierwszy taki ośrodek w Europie budujemy właśnie we Włoszech.

Przełomowe znaczenie ma fakt, że liczba wielkoskalowych centrów danych na całym świecie zbliża się do tysiąca. To dwukrotnie więcej niż w 2019 roku. Tymczasem, w ciągu około pół dekady pojemność nowo otwieranych obiektów ma się podwoić, a zużycie energii przez generatywną sztuczną inteligencję szacuje się na kilkakrotnie wyższe niż w przypadku tradycyjnych obciążeń. Biorąc pod uwagę, że już teraz szacuje się, że takie obiekty zużywają od dwóch do trzech procent energii produkowanej na całym świecie, kluczowego znaczenia nabiera efektywność wykorzystania energii w ośrodkach data center. Pytanie brzmi, jak zaspokoić potrzeby w zakresie wydajności i przestrzeni data center, dbając jednocześnie o lokalne otoczenie.

Jakie działania podejmują operatorzy centrów danych z myślą o poprawie energooszczędności takich ośrodków?

Jednym ze sposobów na osiągnięcie tego celu jest budowanie ogromnych obiektów tak gęsto, jak to tylko możliwe, w miarę postępu technologicznego i technicznego. Dzięki temu łatwiejsze jest maksymalne wykorzystanie przestrzeni, a więc uruchomienie jak największej liczby serwerów, przy jednoczesnej optymalizacji ich wydajności i zapewnieniu,  że są one odpowiednio przygotowane do obsługi większych obciążeń związanych ze sztuczną inteligencją. Takie projekty wymagają jednak zdolności przewidywania trendów i potrzeb rynku, aby zapewnić, że nowo budowane centra danych będą w pełni przygotowane na wszelkie wzrosty popytu.

Jednocześnie, wraz z radykalnie rosnącymi potrzebami względem dostępności mocy obliczeniowej,  wzrasta zapotrzebowanie na energię. Wykorzystanie innowacji technologicznych, o których rozmawiamy, może pochłaniać nawet dziesięciokrotnie więcej energii niż standardowe usługi. Tego typu wyzwania zmuszają branżę data center do poszukiwania innowacyjnych sposobów zasilania swojej infrastruktury, przy jednoczesnym zminimalizowaniu śladu węglowego.

Czy wysoka gęstość zabudowy data center nie przysporzy dodatkowych problemów, np. w zakresie odprowadzania ciepła?

Chłodzenie pozostanie kluczowym czynnikiem warunkującym efektywność działania centrów danych, przy czym coraz większe znaczenie będą mieć takie systemy jak bezpośrednie chłodzenie cieczą (DLC). Technologia ta stanowi wyraz znaczącego postępu w branży centrów danych. Jest to także realne rozwiązanie dla rosnących wyzwań związanych z zarządzaniem ciepłem i zużyciem energii. Długoterminowe korzyści w zakresie efektywności energetycznej, gęstości mocy i zrównoważonego rozwoju sprawiają, że coraz większe grono operatorów stosuje ten typ chłodzenia w nowoczesnych obiektach data center.

Transformacja centrów danych z pewnością wymaga znaczących inwestycji…

Owszem, technologie, które zapewnią nam konkurencyjność to zaawansowane rozwiązania, które wymagają ogromnych inwestycji. Nakłady są jednak konieczne, aby sprostać zapotrzebowaniu oraz rosnącym wymaganiom naszych klientów w każdym obszarze – zarówno środowiskowym, jak i technologicznym.

Jakie środki firma Data4 planuje zainwestować w dalszy rozwój w Europie?

W ostatnim czasie zdobyliśmy finansowanie w wysokości 3,3 mld euro na wsparcie dalszego rozwoju, w tym 1,1 mld euro na nowe inwestycje oraz przejęcia. Jest to kolejny krok w rozwoju Grupy Data4. Naszym celem jest umacnianie pozycji na europejskim rynku oraz ekspansja w nowych regionach, także w Polsce, gdzie aktualnie rozbudowujemy wspomniany już kampus w podwarszawskich Jawczycach.

Inwestycje w centra danych planuje też firma Brookfield, która jest właścicielem Data4…

Rzeczywiście, Brookfield Infrastructure Partners ogłosiło pięcioletni plan inwestycji na poziomie 20 miliardów euro w infrastrukturę sztucznej inteligencji (AI) we Francji. Większość tych środków zostanie przeznaczona na rozwój centrów danych Data4. Dzięki tym środkom rozszerzyliśmy plany zwiększenia potencjału naszych francuskich data center z 375 MW do 1500 MW. Pozostała kwota będzie przeznaczona na rozwój infrastruktury przesyłu danych, zakup chipów AI oraz finansowanie projektów energetycznych, co ma kluczowe znaczenie dla zasilania rosnącej liczby centrów danych.

Jak zmienia się podejście firm i instytucji do usług data center?

Na rynku systematycznie rośnie świadomość korzyści płynących z profesjonalnych usług kolokacyjnych i chmurowych, co sprawia, że potrzebujemy dalszych inwestycji w infrastrukturę cyfrową w Polsce i regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Sądzę, że w najbliższych latach będziemy świadkami większej liczby inwestycji zmierzających do stworzenia wielkoskalowych kampusów centrów danych. Co ważne, tego typu infrastruktura, osiągająca moc nawet 1 GW, jest często zlokalizowana w pobliżu niskoemisyjnych, odnawialnych źródeł energii.

Spodziewam się też nowych możliwości w zakresie dostępu do tzw. zielonej energii. Operatorzy data center będą mogli wybierać spośród kilku strategii dostępu do własnych źródeł energii, w tym do wykorzystania małych modułowych reaktorów jądrowych (SMR) lub systemów magazynowania energii, które pomagają zarządzać wahaniami zużycia i zwiększyć odporność energetyczną.

Jaki region polski ma tu największy potencjał?

Moim zdaniem jest to m.in. Mazowsze. Aglomeracja warszawska dysponuje potencjałem rozwoju cyfrowego i stanowi strategiczny węzeł dla połączeń między Europą Zachodnią, Wschodnią oraz Skandynawią – blisko 60% biznesu jest zlokalizowane właśnie tutaj. To dla nas szansa na rozwój, tworzenie miejsc pracy i partnerstw z lokalnymi szkołami czy przedsiębiorstwami. Jest to tym istotniejsze, że rok 2025 zapowiada się jako okres, w którym rozwój branży data center i technologii AI będzie kluczowy dla konkurencyjności gospodarek oraz zapewnienia bezpieczeństwa w dobie cyfryzacji. W wyniku rewolucji technologicznej i energetycznej centra danych nie są już zwykłą infrastrukturą: stały się fundamentem transformującego się świata, w którym kluczem jest adaptacja.