Z Robertem Stobińskim, członkiem zarządu ds. transformacji cyfrowej i Chief Digital Officer w Grupie Amica, rozmawiamy o cyfrowej transformacji realizowanej w ramach projektu Amica 4.0; najważniejszych jej elementach; wykorzystaniu Digital Maturity Index do określenia kluczowych kroków na drodze do budowy inteligentnego przedsiębiorstwa; koncepcji Data Driven Enterprise; a także celach wdrożenia najnowszej wersji rozwiązań SAP – S/4 HANA.
Na czym polega projekt transformacyjny Amica 4.0? Jakie są jego główne założenia?
Projekt pod nazwą Amica 4.0 trwa od 2 lat, jednak cały proces transformacji w Grupie Amica zaczął się znacznie wcześniej i jest nastawiony na wdrożenie rozwiązań zmierzających do automatyzacji przemysłu i wdrożenia idei Industry 4.0. Przykładem zrealizowanych tego typu projektów są roboty pracujące w naszej fabryce we Wronkach, ale też – otwarty w 2017 roku – w pełni bezobsługowy i zautomatyzowany magazyn wysokiego składowania, w którym system sterowania pozwala układać ok. 1600 artykułów na godzinę. Od wielu lat zatem usprawniamy procesy produkcyjne.
Amica 4.0 jest kolejnym krokiem w naszej transformacji. W 2019 roku, na początku nowej kadencji zarządu, prezes Jacek Rutkowski zauważył, że Amica potrzebuje cyfryzacji nie tylko produkcji, ale także procesów wewnętrznych oraz sposobów komunikacji z konsumentami i klientami biznesowymi. Cyfrowa transformacja miała objąć także procesy sprzedażowe i posprzedażowe, zwłaszcza serwis naszych urządzeń. Jednocześnie rozpoczęliśmy proces stworzenia nowoczesnego miejsca pracy – Digital Workplace, a także wykorzystania możliwości takich technologii jak Artificial Intelligence czy 5G. W ten sposób zrodziła się koncepcja powołania nowego członka zarządu na stanowisku Chief Digital Officer, które objąłem.
W kontekście cyfrowej transformacji mówi się dziś o tzw. Data Driven Enterprises…
My także chcemy znacznie szerzej wykorzystywać dane w prowadzeniu działalności. Tym bardziej, że posiadamy bardzo dużo informacji, na bazie których tworzymy od lat raporty. Dotąd ich potencjał nie był w pełni wykorzystywany, a na pewno nie analizowano na ich podstawie informacji dotyczących zdarzeń w konkretnym, zakładanym przez nas scenariuszu rozwoju rynku i sytuacji w gospodarce. Posiadaliśmy oczywiście prognozy wskazujące, że sprzedaż, koszty prowadzenia działalności czy oprocentowanie kredytów zmieni się w jakimś przewidywanym przez nas zakresie. Teraz jednak mówimy o analizie 10-15 wektorów zmian, zarówno w gospodarce polskiej, jak i światowej.
Celem projektu Amica 4.0 jest zbudowanie tzw. inteligentnego przedsiębiorstwa. Zanim jednak zabierzemy się za jego realizację, ważne jest, abyśmy wewnętrznie określili, co ten termin dla nas oznacza. Wymaga to zastanowienia się nad tym, jak – w perspektywie 5-10 lat – będziemy rozumieli kwestie: komunikacji z konsumentem i partnerem biznesowym, budowy ich pozytywnego doświadczenia oraz poprawy wewnętrznych procesów.
W zależności od tego, jak zmieniają się analizowane przez nas czynniki, pojawiają się różne prognozy rozwoju, w tym zwiększenia lub zmniejszenia kosztów czy wielkości produkcji i sprzedaży. Musimy przewidywać takie scenariusze i wiedzieć, co się stanie, gdy np. wejdziemy w nową inwestycję w czasie spowolnienia gospodarczego. Przechodzimy właśnie na dynamiczną analizę posiadanych przez nas danych. Dzięki temu łatwiej jest nam – w miarę obiektywnie – prognozować sprzedaż i koszty na podstawie statystycznych danych historycznych i prognoz, a tym samym podejmować właściwe decyzje biznesowe.
Czy analiza tak wielu zmiennych pozwoliła Państwu łatwiej dostosować się do tego, co zdarzyło się w marcu 2020 roku i przez kolejne 12 miesięcy? Czy można było przewidzieć tak duży, następujący teraz boom w sektorze przemysłowym w Polsce, m.in. właśnie w produkcji sprzętu AGD?
Pełne wdrożenie projektu wykorzystania zaawanasowanej analityki i sztucznej inteligencji zakończy się w połowie 2022 roku. Natomiast, aby zdefiniować, a następnie przeanalizować różne scenariusze związane z pandemią, powołaliśmy specjalny zespół o nazwie Day After, który skupiał się właśnie na analizie dostępnych raportów i obserwacji zmian zachodzących w zachowaniu użytkowników sprzętu AGD, sytuacji makroekonomicznej i jej wpływu na te zmiany, oraz wielu innych pozornie niepowiązanych ze sobą wskaźników. Celem zespołu było przygotowanie rekomendacji do przeprowadzenia konkretnych zmian. Przykładem może być wdrożenie pracy zdalnej już w kwietniu 2020 oraz zmiana formuły spotkań biznesowych na cyfrowe. Zespół przewidział też, że w związku z wprowadzonymi obostrzeniami, istotnie może wzrosnąć popyt na remontowanie mieszkań i domów, w tym sprzęt AGD. Było to podstawą do zwiększenia zakupów materiałów i zwiększenia produkcji.
W jakim kierunku są rozwijane narzędzia analityczne w Grupie Amica?
Wdrażamy narzędzia pracujące w oparciu o metodę wskazywania zdefiniowanych wcześniej alertów. Dzięki temu nie musimy analizować wszystkich raportów i wskaźników, a jedynie zwracać uwagę na te, których wartości wymagają naszej uwagi lub reakcji i decyzji. Chodzi o połączenie zaawansowanej analityki i algorytmów Artificial Intelligence oraz automatów RPA (Robotic Process Automation – przyp. red.), które przetestowaliśmy już wcześniej, i w coraz większym stopniu zastępujemy żmudną i powtarzalną pracę manualną, pozwalając osobom wykonującym te zadania na skupienie się na analityce i dodawaniu wartości. Celem jest takie przyspieszenie procesu podejmowania decyzji, aby było to możliwe niemalże w czasie rzeczywistym, np. jeszcze w czasie w czasie spotkania zarządu.
Czy zmiany obejmują także systemy wspierające działalność Państwa przedsiębiorstwa?
Inicjatyw związanych z cyfryzacją jest ogromnie dużo, a nasze zasoby ograniczone. Zdecydowaliśmy jednak, że jednym z elementów naszej transformacji będzie także wymiana dotychczasowej wersji naszego systemu ERP – SAP SCC na SAP S4/HANA we wszystkich kilkunastu spółkach Grupy Amica. Wdrożenie, które zajmie co najmniej 6-7 lat, nie jest jednak traktowane przez nas jako element cyfrowej transformacji, lecz konieczne uaktualnienie systemu. Podsumowując, można powiedzieć, że bierzemy udział co najmniej w półmaratonie (śmiech). Natomiast zmianę jakościową dla działania przedsiębiorstwa przyniosą inicjatywy, których wdrożenie zamierzamy zakończyć w ciągu najbliższych 2 lat, a zwłaszcza cyfryzacja procesu Sales & Operations Planning, harmonogramowania i rozliczania produkcji czy wiele inicjatyw z obszaru e-commerce.
Dlaczego wdrożenie SAP S4/HANA jest koniecznym do przeprowadzenia projektem?
Zmiana techniczna, czyli migracja do nowoczesnej architektury i możliwość skorzystania z najnowszych funkcjonalności S/4 HANA, jest oczywiście ważna. Dla nas jednak ważniejsza jest idąca za tym zmiana kulturowa. Co ważne, nasi pracownicy też muszą mieć zaufanie do narzędzi informatycznych, których mają używać. Z tego też powodu podjęliśmy decyzję, aby wdrażać je wokół środowiska pracy, które dobrze znają, czyli systemu ERP firmy SAP.
W 2019 roku, na początku nowej kadencji zarządu, prezes Jacek Rutkowski zauważył, że Amica potrzebuje cyfryzacji nie tylko produkcji, ale także procesów wewnętrznych oraz sposobów komunikacji z konsumentami i klientami biznesowymi. Cyfrowa transformacja miała objąć także procesy sprzedażowe i posprzedażowe, zwłaszcza serwis naszych urządzeń. Rozpoczęliśmy też proces stworzenia nowoczesnego miejsca pracy – Digital Workplace, a także wykorzystania możliwości takich technologii jak AI czy 5G. W ten sposób zrodziła się koncepcja powołania nowego członka zarządu – Chief Digital Officer, które objąłem.
W czasie tego projektu postanowiliśmy w każdym z obszarów naszej organizacji zakwestionować obecny status quo. Stawiamy sobie pytanie, czy to, co dziś robimy, będzie wciąż wyglądało tak samo za 5-10 lat, a jeśli nie, to jakich zmian będzie od nas wymagało. Nasze systemy – a więc i nasze procesy – zostały wdrożone 20 lat temu i nadal się sprawdzają, ale czy podobnie będzie w kolejnej kilkuletniej perspektywie? Na pewno nie możemy być tego pewni! Nawet dziś możemy wskazać obszary działalności, których 20 lat temu nie było.
Dlatego też chcemy uniknąć „prostej” migracji ze starego do nowego systemu. Wdrażamy S4/HANA od zera, tak jakbyśmy poprzedniej wersji systemu SAP w ogóle w firmie nie mieli. Dotychczasowe posiadane przez nas rozwiązanie, z którego – co warto pokreślić – jesteśmy zadowoleni, zastąpimy korzystając z najnowszych, dostępnych obecnie funkcjonalności. Wybierzemy jednak te elementy, które chcemy posiadać i dostosujemy je do potrzeb spółek Grupy Amica.
Wracając do cyfrowej transformacji. Jakie obszary działania obejmie projekt Amica 4.0?
Jego celem jest zbudowanie tzw. inteligentnego przedsiębiorstwa. Zanim jednak zabierzemy się za jego realizację, ważne jest, abyśmy wewnętrznie określili, co ten termin dla nas oznacza. Wymaga to zastanowienia się nad tym, jak – w perspektywie 5-10 lat – będziemy rozumieli kwestie: komunikacji z konsumentem i partnerem biznesowym, budowy ich pozytywnego doświadczenia oraz poprawy wewnętrznych procesów. Wymagać będzie to m.in. zastosowania rozwiązań zaawansowanej analityki i algorytmów Artificial Intelligence w procesie podejmowania przez nas decyzji.
Aby sprostać temu wyzwaniu zaproponowałem wykorzystanie tzw. Digital Maturity Index, dzięki któremu będziemy mogli określić kluczowe kroki, kamienie milowe na naszej drodze do inteligentnego przedsiębiorstwa. Na tej podstawie będziemy także mierzyć to, jak się zmieniamy.
[highlipght]Digital Maturity Index[/highlipght] obejmuje sześć, podstawowych obszarów. Są to:- Consumer Centricity,
- Time to Market,
- Analytics,
- Digital Workplace,
- Supply Chain Excellence
- Operational Excelence
W każdym z tych obszarów mamy do dyspozycji trzy dźwignie zmian i pięć wymiarów ich zastosowania, które określają naszą pozycję na osi od najmniej do najbardziej zdigitalizowanego przedsiębiorstwa. Na tej podstawie oceniliśmy, gdzie jesteśmy i gdzie chcemy być za 5 lat. W efekcie mamy rozpisany harmonogram zadań dotyczących tego co i kiedy chcemy wdrażać do roku 2026.
Sama koncepcja Digital Maturity Index ma już wiele zastosowań praktycznych i tzw. Best Practice. Natomiast wspomniane dźwignie zmian i ich wymiary są dopasowane do naszej firmy i zostały zdefiniowane przeze mnie na podstawie licznych wywiadów z głównymi interesariuszami i właścicielami procesów biznesowych.
Które z pytań – na które muszą Państwo odpowiedzieć – są najważniejsze?
Jest ich wiele. Bardzo trudno ustalić np. przyszły cykl życia produktu, jeśli nie odpowiemy sobie na pytania: co to sformułowanie znaczy dla konsumenta, jak często wymienia on sprzęt, dlaczego to robi i czy np. za kilka lat nie upowszechni się model wynajmowania sprzętu AGD przez producentów.
Chcemy znacznie szerzej wykorzystywać dane w działalności. Posiadaliśmy oczywiście prognozy wskazujące, że sprzedaż, koszty prowadzenia działalności czy oprocentowanie kredytów zmieni się w jakimś przewidywanym przez nas zakresie. Teraz jednak mówimy o analizie 10-15 wektorów zmian, zarówno w gospodarce polskiej, jak i światowej. Przechodzimy na dynamiczną analizę posiadanych przez nas danych. Dzięki temu łatwiej jest nam – w miarę obiektywnie – prognozować sprzedaż i koszty na podstawie statystycznych danych historycznych i prognoz, a tym samym podejmować właściwe decyzje biznesowe.
Wracając jednak do programu Amica 4.0, najistotniejszą kwestią było zoptymalizowanie kolejności poszczególnych inicjatyw w taki sposób, aby z jednej strony efektywnie wykorzystywać zasoby przedsiębiorstwa, a z drugiej osiągać maksymalne korzyści biznesowe.
Czy projekt Amica 4.0 już się rozpoczął?
Tak, w 2021 roku zaczęliśmy od wdrożenia narzędzi zaawansowanej analityki. Jak wspomniałem wcześniej, dzięki temu chcemy znać odpowiedź nie tylko na pytanie, co się stało w przeszłości i dlaczego, ale też chcemy móc symulować to, co się stanie w efekcie podjętej przez nas jakiejś decyzji.
Pierwsze raporty mają dotyczyć prognozowania sprzedaży i zarządzania łańcuchem dostaw. Ostatnie 18 miesięcy pokazały wyraźnie, że wygrywają te firmy, które mają łatwo dostępne produkty do sprzedaży. Tymczasem to, co dzieje się w różnych branżach, wpływa na dostępność komponentów i produktów w naszych magazynach. Co z tego, że mamy najbardziej doskonały produkt, jeśli nie będziemy mogli go dostarczyć z powodu braku najprostszego komponentu?
Dotychczas powszechny był trend przenoszenia produkcji do krajów, gdzie dostępna jest tańsza siła robocza. Dziś wiele firm zastanawia się, czy rzeczywiście wszystkie komponenty muszą kupować i czy nie warto może produkować ich samemu, na miejscu. Takie rozwiązanie pozwala skrócić czas dostawy z kilku miesięcy do kilku dni, obniżyć koszty produkcji, a także szybciej reagować na zmieniający się popyt. Wiele firm – jeszcze przed pandemią – optymalizowało w ten sposób łańcuchy dostaw. My również już tak działamy.
Jednocześnie chcemy bardziej zdywersyfikować dostawców, znaleźć więcej partnerów z różnych rynków, którzy mogą dostarczyć potrzebne nam półprodukty, aby tym samym ograniczyć ryzyko zawirowań w jednym z krajów. Dlatego firmy, z którymi współpracujemy znajdują się zarówno w Azji, na Bliskim Wschodzie – w tym w Turcji – jak i w Północnej Afryce.
Innym ważnym projektem rozpoczętym w tym roku jest wdrożenie kontrolingu finansowego w oparciu o rozwiązanie SAP Analytic Cloud.
Wspomniał Pan o wykorzystaniu rozwiązań sztucznej inteligencji…
Algorytmy Artificial Intelligence będziemy chcieli zastosować, ale dopiero wówczas, gdy zbierzemy dane ze wszystkich raportów, które generujemy w Grupie Amica. Do końca 2021 roku prowadzona będzie ich ewidencja i przegląd. Natomiast w 2022 roku będziemy zastanawiać się nad tym, w jaki sposób te dane analizować i jakie informacje chcemy z nich pozyskiwać.
Na osiągnięciu jakich celów projektu Amica 4.0 Państwu zależy?
To trudne i ciekawe pytanie. W Grupie Amica mamy skłonność do oceniania projektów pod kątem wpływu na wyniki finansowe. Tymczasem nie do końca jesteśmy w stanie skwantyfikować, jakie korzyści – po stronie kosztowej i przychodowej – będą efektem cyfrowej transformacji. Nie zakładamy więc np., że dzięki projektowi Amica 4.0 co roku nasze wydatki będą obniżać się o 1 pkt. proc.
Niemniej do końca 2021 roku powstanie nowa strategia, której kluczowymi elementami będą: zmiana w sposobie komunikacji zarówno z klientami indywidualnymi, jak i partnerami biznesowymi. Efektem ma być pozytywny wpływ na sprzedaż naszych produktów. W projektach, które usprawnią naszą komunikację, wykorzystamy narzędzia pozwalające np. na bezpośredni i automatyczny kontakt z serwisem, a więc wirtualnych asystentów, narzędzia do wideo spotkań z osobami z działu technicznego, a także rozwiązania do prognozowania dostaw dla partnerów.
Zmiana techniczna, czyli migracja do nowoczesnej architektury i możliwość skorzystania z najnowszych funkcjonalności S/4 HANA, jest oczywiście ważna. Dla nas jednak ważniejsza jest idąca za tym zmiana kulturowa. W czasie tego projektu postanowiliśmy w każdym z obszarów naszej organizacji zakwestionować obecny status quo. Stawiamy sobie pytanie, czy to, co dziś robimy, będzie wciąż wyglądało tak samo za 5-10 lat, a jeśli nie, to jakich zmian będzie od nas wymagało. Nasze systemy – a więc i nasze procesy – zostały wdrożone 20 lat temu i nadal się sprawdzają, ale czy podobnie będzie w kolejnej kilkuletniej perspektywie?
Innym elementem nowej strategii będzie poprawa efektywności naszych procesów. Zrealizujemy to dzięki powszechniejszemu zastosowaniu narzędzi automatyki na produkcji oraz robotów RPA w biurach. Zależy nam na tym, aby techniczny koszt produktów rósł wolniej niż rosnące ceny surowców i materiałów niezbędnych do ich wyprodukowania.
W jednym z wywiadów wspomniał Pan o trendzie personalizacji produktów pod konkretnego klienta. Czy to jest jeden z celów projektu Amica 4.0? W jaki sposób i dzięki jakim rozwiązaniom technologicznym chcą Państwo go osiągnąć?
Rzeczywiście coraz częściej możemy zobaczyć produkty personalizowane pod konkretnego klienta. W branży AGD nie jest to jednak jeszcze powszechne zjawisko. Natomiast z pewnością klient ma coraz więcej możliwości tych funkcji, które najbardziej mu odpowiadają. Wykorzystanie technologii connectivity przybliża nas do indywidualnego korzystania ze sprzętu AGD. Pracujemy nad technologią, która taką personalizację umożliwi.
W zakładach przemysłowych mówi się – w kontekście inicjatyw Przemysłu 4.0 – o Predictive Maintenance. A czy jest to możliwe w sektorze B2C? Czy w przyszłości będzie np. można przewidywać, że piekarnik w mojej kuchni może się zepsuć?
To pytanie o zakres danych, jakie z urządzeń AGD mogą być przez nas pobierane i przechowywane. Trzeba też pamiętać, że wszystko musi odbywać się za zgodą użytkownika. W przyszłości pojawią się takie rozwiązania. Początkowo jednak będą one raczej nowinkami dla pasjonatów nowoczesnych technologii niż powszechnie dostępnymi produktami.
Na pewno będziemy mogli zbierać informacje o parametrach pracy sprzętu AGD, ale nie wiadomo jeszcze czy – jak w przypadku maszyn na linii produkcyjnej – będzie można na tej podstawie faktycznie określić, czy i kiedy dany element kuchenki lub piekarnika się zepsuje. Potrafimy już to robić, potrzebujemy jednak odpowiednich narzędzi, aby te dane analizować. Dopiero potem będziemy mogli określić, jak przekuć te dane na komunikację z użytkownikiem.
Jakie obecnie są najważniejsze trendy technologiczne w branży, w której działa Grupa Amica?
Jednym z ważnych trendów – choć znanym od lat – są aplikacje pozwalające na sterowanie różnego typu domowymi urządzeniami i zdalną kontrolę ich pracy. Podobnie jest z produktami Amica. Przyszłością jest aplikacja, która będzie umożliwiać „rozmowę” ze wszystkimi naszymi sprzętami AGD, a docelowo wszystkimi, inteligentnymi urządzeniami w domu. Blisko współpracujemy nad tym projektem z Politechniką Poznańską. Już dziś nasze najnowsze urządzenia, choć na razie znajdujące się w fazie testowej, można podłączyć do Amazon Echo i sterować nimi głosowo. Ze wspomnianą Politechniką Poznańską pracujemy także nad wykorzystaniem rozwiązań Augmented Reality / Virtual Reality zarówno w naszych sklepach, jak i na liniach produkcyjnych.
