Najczęstsze bariery stojące na drodze do sukcesu ukraińskich startupów to trudny dostęp do finansowania zewnętrznego (39,2%) oraz brak środków na rozbudowę zespołu (48,1%) – wynika z przygotowanego przez Polish-Ukrainian Startup Bridge raportu, którego partnerami strategicznymi są Giełda Papierów Wartościowych (GPW) oraz Ukraiński Fundusz Startupów (USF). To pierwsze tego typu opracowanie poddające szczegółowej analizie m.in. problemy i wyzwania, z którymi się mierzą założyciele startupów zza wschodniej granicy.
Wśród badanych startupów trzy czwarte funkcjonuje na rynku nie dłużej niż 3 lata, zaś ponad 87% krócej niż 5 lat. Najwięcej, bo aż 53,2% młodych biznesów mieści się w Kijowie. To czyni stolicę państwa nie tylko największym ośrodkiem przemysłowym i kulturalno-naukowym, ale też miejscem centralnym ukraińskiego ekosystemu startupowego.
Z raportu wynika, że 19,6% projektów powstało z inicjatywy jednego założyciela. 24,7% to owoc współpracy trojga osób, jednak największa część – 37,3% została zainicjowana przez dwoje founderów. Wśród badanych podmiotów ten o najliczniejszym gronie założycieli, miał ich aż ośmioro. 60% startupów działa w modelu B2B tworząc swoje produkty i usługi z myślą o innych firmach. Natomiast wyłącznie w modelu B2C sprzedaje 29% badanych firm.
“Ukraińska scena startupowa jest stosunkowo młoda i wciąż bardzo dynamicznie się rozwija. Potwierdzeniem tego jest między innymi uruchomienie w 2019 roku Ukraińskiego Funduszu Startupów, rozwój inkubatorów biznesu w ramach dużych firm IT, jak na przykład Sigma Software Labs czy też rosnąca z roku na rok liczba startupów” – komentuje Łukasz Wawak, menadżer projektu Polish-Ukrainian Startup Bridge.
Sposoby finansowania
Dla 84,2% badanych przedsiębiorstw środki własne są jednym ze źródeł finansowania, a dla 39,2% źródłem jedynym. Jedna na trzy jednostki (31%) w momencie badania korzystała również ze wsparcia Ukraińskiego Funduszu Startupów. Kolejne 18,4% z innych grantów publicznych.
“Warto także zaznaczyć, że ponad połowa startupów nie generuje jeszcze żadnego dochodu. To sprawia, że są one dość mocno zależne od finansowania zewnętrznego i wyjątkowo podatne na bariery rozwojowe. Może to skutkować pozostaniem w tyle za konkurencją oraz koniecznością odejścia od spełniania celów strategicznych na rzecz pobocznych, ale przynoszących doraźny zysk” – mówi Witold Wiliński, CEO GPW Tech S.A.
Wyzwania i oczekiwane formy wsparcia
Trudny dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania (39,2%), problem ze znalezieniem klientów (18,4%) i partnerów biznesowych (15,8%) oraz nadmiar biurokracji i formalności (19%) – to główne problemy o charakterze zewnętrznym postrzegane przez ukraińskie startupy jako bardzo istotne. Z kolei nieco ponad 48% badanych jako swoją najczęstszą wewnętrzną barierę rozwoju wskazało wspomniany brak środków na rozbudowę zespołu. Trudności ze sfinansowaniem rozwoju już zatrudnionych pracowników ma natomiast 25,9% respondentów.
Jako najbardziej przydatne oceniane są te praktyczne formy rozwoju: studia przypadków (39,9%), coaching (33,5%) i symulacje biznesowe (30,4%). Formy o bardziej akademickim charakterze – wykłady, studia, konferencje – oceniane są przez założycieli jako najmniej przydatne. Oczekiwaną formą wsparcia są również wszelkie działania ułatwiające przedsiębiorstwom realizację ich planów związanych z ekspansją na rynki zagraniczne.
Raport pt. “UKRAINIAN STARTUP ECOSYSTEM: Facing the challenges, seizing the opportunities” stworzono na podstawie badań przeprowadzonych w listopadzie i grudniu 2021 roku metodą ankiety CAWI. W trakcie realizacji pozyskano opinie 158 przedstawicieli ukraińskich startupów.
