Zostać czy wyjechać? To pytanie coraz częściej zadają sobie polscy specjaliści IT. Kandydatów ciągnie na Zachód, który nadal oferuje wyższe zarobki i lepsze warunki zatrudnienia. Jednocześnie, różnica wynagrodzenia maleje. Dzieje się tak ze względu na stabilizację płac u sąsiadów, stały wzrost pensji w Polsce oraz niższe koszty utrzymania. Te z kolei są na tyle atrakcyjne dla pracowników ze Wschodu i Południa Europy, że obserwujemy ich przypływ do Polski. Czy skala migracji pogłębi deficyt pracowników IT?
Intensywnie zmieniający się świat technologii przekłada się na coraz większe potrzeby specjalizacji wśród kandydatów i pogłębioną wiedzę o konkretnych językach programowania, czy nawet produktach. Obok firm stawiających na wszechstronność i umiejętność poprowadzenia procesu produkcji oprogramowania end-to-end, pojawia się więcej takich, które cenią specjalistyczne kompetencje w wąskim obszarze. Dotychczasowe, dość jednolite wymagania dla programistów Java czy .NET, coraz częściej okazują się zbyt szerokie i ogólne.
Obok firm stawiających na wszechstronność i umiejętność poprowadzenia procesu produkcji oprogramowania end-to-end, pojawia się więcej takich, które cenią specjalistyczne kompetencje w wąskim obszarze. Dotychczasowe, dość jednolite wymagania dla programistów Java czy .NET, coraz częściej okazują się zbyt szerokie i ogólne. Pracodawcy chętniej zatrudniają specjalistów z ekspercką wiedzą z konkretnej dziedziny, danej aplikacji, frameworka czy narzędzia. W efekcie powstają nowe, indywidualne stanowiska oraz wyspecjalizowane komórki wewnątrz firm. To z kolei przekłada się na skomplikowane i wymagające procesy rekrutacyjne.
Pracodawcy chętniej zatrudniają specjalistów z ekspercką wiedzą z konkretnej dziedziny, danej aplikacji, frameworka czy narzędzia. W efekcie powstają nowe, indywidualne stanowiska oraz wyspecjalizowane komórki wewnątrz firm. To z kolei przekłada się na skomplikowane i wymagające procesy rekrutacyjne. Od dłuższego czasu branża IT boryka się również ze znacznym deficytem kandydatów i nasilającą się presją płacową. Ponadto, duża część najbardziej pożądanych specjalistów wybiera karierę za granicą. Z czego to wynika?
Dokąd wyjeżdżają najlepsi specjaliści IT?
Najczęściej za decyzją o relokacji za granicę stoją względy finansowe oraz możliwość udziału w innowacyjnych projektach, stanowiących strategiczny punkt rozwoju firm. Najlepszych specjalistów szczególnie przyciąga Dolina Krzemowa, której specyfiką jest bezprecedensowy zakres inwestycji w działy badań i rozwoju (R&D). Na rynku polskim również zdecydowanie bardziej atrakcyjne wydają się specjalistom firmy posiadające własne działy R&D, które umożliwiają tworzenie i testowanie najnowszych rozwiązań.
Przewidujemy dalszy wzrost wynagrodzeń w Polsce, co może powodować, że część specjalistów rozważających wyjazd, zdecyduje się jednak na pozostanie w kraju. Dodatkowym czynnikiem jest zakres odpowiedzialności, który zagraniczne firmy powierzają polskim pracownikom. Coraz częściej oddział międzynarodowej firmy umiejscowiony w Polsce jest w pełni decyzyjnym ośrodkiem odnośnie doboru technologii i narzędzi do zastosowania w projekcie. Obok wynagrodzenia stało się to kluczowym wymogiem doświadczonych specjalistów wobec nowego pracodawcy.
Poza Doliną Krzemową, najczęstszymi kierunkami migracji talentów z Polski są Niemcy, Wielka Brytania, kraje Beneluksu, Skandynawia i Australia. W głównej mierze emigrują tam eksperci specjalizujący się we wdrożeniach SAP i architekci systemów IT, a także analitycy z obszaru Big Data, Machine Learning oraz Artificial Intelligence. W rekrutacjach, które przeprowadzamy obserwujemy również, że dla zagranicznych firm na wagę złota są polscy specjaliści rozwiązań cloud computing, IoT oraz pracownicy posiadający kompetencje powalające im pracować zgodnie z kulturą i praktyką DevOps.
Bariery kulturowe
Najbardziej pożądani specjaliści na rynki IT coraz częściej decydują się na migrację zawodową, która nigdy jeszcze nie była tak łatwa. Zmiana miejsca zamieszkania wiąże się jednak z dodatkowymi wyzwaniami. Z jednej strony różnorodność kulturowa jest ceniona i niewątpliwie wzbogaca organizację. Z drugiej zaś dla kandydatów jest to trudny moment, który nie zawsze kończy się nawiązaniem długofalowej współpracy. Wiele zależy od firmy i jej kultury organizacyjnej. Z rekrutacji przeprowadzanych przez Antal wynika, że pracodawcy coraz częściej wskazują na znaczenie tła kulturowego dla procesu adaptacji kandydata w nowym miejscu.
Poza Doliną Krzemową, najczęstszymi kierunkami migracji talentów z Polski są Niemcy, Wielka Brytania, kraje Beneluksu, Skandynawia i Australia. W głównej mierze emigrują eksperci specjalizujący się we wdrożeniach SAP i architekci systemów IT, a także analitycy z obszaru Big Data, Machine Learning oraz Artificial Intelligence. W rekrutacjach, które przeprowadzamy obserwujemy również, że dla zagranicznych firm na wagę złota są polscy specjaliści rozwiązań cloud computing, IoT oraz pracownicy posiadający kompetencje powalające im pracować zgodnie z kulturą i praktyką DevOps.
Konflikty rodzą się zarówno w sytuacji, gdy obca kulturowo firma zatrudnia lokalnych specjalistów, jak i w przypadku relokacji do innego kraju, gdzie bariery mogą być jeszcze większe. Równie często zdarza się, że świetnie prosperująca firma, zatrudniająca polskich specjalistów (zarządzanych przez zagranicznych managerów lub na odwrót) przechodzi poważne trudności związane z przepływem informacji oraz metodologią pracy nad projektami. Decydując się na przyjęcie oferty pracy w firmie zarządzanej przez zagraniczne struktury, warto więc wykazać się elastycznością i zasięgnąć wszelkich informacji, które pomogą poznać specyfikę współpracy z inną kulturą.
Zagraniczne talenty w Polsce
Różnica między wynagrodzeniami w Polsce i Europie Zachodniej jest nadal znaczna, ale stopniowo maleje ze względu na stabilizację płac u naszych zachodnich sąsiadów i stały wzrost pensji w Polsce. Te z kolei są na tyle atrakcyjne dla pracowników z Ukrainy i południa Europy, że obserwujemy ich ciągły przypływ do Polski. Większość przyjezdnych stanowią osoby z Ukrainy, Hiszpanii, Włoch i Ameryki Południowej. Wynika to przede wszystkim z faktu, że nasz kraj postrzegany jest przez nich jako stabilny i atrakcyjny pod względem relokacji z mniej „bezpiecznych” rejonów świata.
W ciągu ostatnich 10 lat ogromna liczba nowych firm IT zaczęła też masowo budować struktury w Polsce. Głównymi ośrodkami miejskimi przyciągającymi inwestorów są Warszawa, Wrocław, Kraków i Trójmiasto. Zachęcające dla specjalistów zza granicy są również oferowane w Polsce wynagrodzenia. Średnia pensja doświadczonego specjalisty IT to obecnie niemal 13 000 złotych. Ten sam specjalista w Niemczech zarobi około 4 700 euro (ponad 20 000 zł).
Co dalej z branżą IT? Prognoza Antal
Prognoza Antal na najbliższe 2 lata jest optymistyczna. Przewidujemy dalszy wzrost wynagrodzeń w Polsce, co może powodować, że część specjalistów rozważających wyjazd, zdecyduje się jednak na pozostanie w kraju. Dodatkowym czynnikiem jest zakres odpowiedzialności, który zagraniczne firmy powierzają polskim pracownikom. Coraz częściej oddział umiejscowiony w kraju jest w pełni decyzyjnym ośrodkiem odnośnie doboru technologii i narzędzi do zastosowania w projekcie. Obok wynagrodzenia stało się to kluczowym wymogiem doświadczonych specjalistów wobec nowego pracodawcy.
Ulokowane w Polsce działy IT mają także możliwość pracy z najnowszymi rozwiązaniami na miejscu, co również często przekonuje ekspertów z branży do pozostania w kraju. Niestety w sytuacji, w której główną motywacją są finanse, rynek amerykański, australijski i rynki zachodnioeuropejskie nadal będę przyciągać wyższymi wynagrodzeniami. Spodziewamy się jednak, że dywersyfikacja branży IT w Polsce będzie postępować. Stale brakuje rąk do pracy i coraz więcej firm otwiera się na współpracę z zagranicznymi ekspertami również spoza Unii Europejskiej, a nawet Europy.
Katarzyna Lica,
Senior Consultant w Antal IT Services
