PwC Polska: wspieramy tworzenie i realizację strategii chmurowych naszych klientów

Z Mariuszem Chudym, nowym Partnerem w PwC Polska, odpowiadającym za rozwój usług chmurowych i cyfrową transformację klientów PwC w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej rozmawiamy o nowej Praktyce PwC Cloud & Digital Transformation; ogłoszonej niedawno strategii The New Equation; zakresie usług świadczonych klientom w zakresie migracji do chmury i cyfrowej transformacji; roli technologii w strategii biznesowej; oczekiwaniach i rezultatach projektów migracji do chmury; konieczności opracowania już na wstępie strategii programu transformacji chmurowej, a także sposobach na maksymalizację efektów tego typu projektów – wzrostu przychodów, liczby klientów lub uruchomienia nowych produktów.

Cloud to modne słowo, jednak wielu przedsiębiorców nie decyduje się na tą ścieżkę. Szacują koszty i okazuje się, że cloud to bardzo duża inwestycja. Jakie są Twoje doświadczenia? Czego nie widzą? Czego się boją?

Polska jest w ogonie Europy, jeśli chodzi o adaptację chmury obliczeniowej, a to jest z kolei skorelowane z poziomem cyfryzacji społeczeństwa i gospodarki. Według indeksu Digital Economy and Society Index opracowanego przez Komisję Europejską, Polska jest na 23. miejscu wśród wszystkich krajów UE, jeśli chodzi o cyfryzację. „Uchmurowienie” przedsiębiorstw jest jedną ze składowych indeksu DESI. Tak niski poziom cyfryzacji jest nie tylko ograniczeniem dla firm, które chcą dopasowywać się do zmieniającego się rynku, ale także czynnikiem, który będzie coraz bardziej spowalniał możliwości rozwoju w przyszłości.

Na szczęście sytuacja zmienia się dynamicznie i coraz więcej polskich firm decyduje się na transformację cyfrową. Liderzy biznesu zaczynają rozumieć, że w dzisiejszych czasach nie da się prowadzić organizacji bez wykorzystania nowoczesnych rozwiązań IT opartych o chmurę obliczeniową np. zaawansowanej analityki zachowań klientów, systemów CRM zapewniających omnikanałowość w kontakcie z klientem, automatyzację marketingu czy wreszcie nowoczesnych systemów ERP do zarządzania przedsiębiorstwem i łańcuchem dostaw.

Pandemia Covid-19 pokazała, że firmy przygotowane na dużą zmienność rynku oraz cyfrową komunikację z klientami i pracownikami mogą osiągać sukcesy pomimo ograniczeń zewnętrznych. Ostatnie półtora roku było bardzo trudnym testem dla wielu firm i instytucji na całym Świecie. Badania pokazują, że firmy, które inwestowały w innowacje i nowoczesne technologie (w tym w chmurę obliczeniową) rozwijały się w okresie pandemii pomimo niekorzystnych warunków.

Od czego zacząć projekt migracji do chmury?

Po pierwsze, od zbudowania odpowiedniej strategii chmurowej. Powinna ona opisywać kompleksowo program transformacji chmurowej i efekty jakie on przyniesie, zaczynając od zdefiniowania wartości, kosztów, tzw. Cloud Business Case, modelu biznesowego, zgodności z prawem i regulacjami, a także architektury IT, procesów związanych z bezpieczeństwem, modelem operacyjnym i narzędzi migracyjnych.

W trakcie definiowania strategii cyfrowej transformacji należy określić korzyści biznesowe, całkowite koszty projektu, a w kolejnym kroku sposób rozliczenia założonych współczynników KPI, zarówno po stronie przychodów, jak i zysków. Dlatego chcę adresować ofertę PwC nie tylko do CIO, ale też do członków kadry zarządzającej odpowiadających za poszczególne działy, jak np. CFO. Z jednej strony chcemy więc pomóc CIO obronić projekt chmurowy, jak korzystanie z nowoczesnych technologii przekłada się na efektywność obszarów, za które odpowiadają, jak również dać im skuteczne narzędzia do kontrolowania kosztów tego typu projektów.

W PwC posiadamy odpowiednie metodyki i narzędzia pozwalające przyspieszyć definiowanie strategii cyfrowej, a także frameworki pokazujące jakie korzyści – w danym sektorze, np. bankowo-finansowym, handlu detalicznego, energetyki, telekomunikacyjnym czy mediów – klient może osiągnąć. Na wyjściu otrzymuje on dedykowane dashboardy pokazujące, czy przychody i ponoszone koszty są realizowane zgodnie z założonym planem. Przykładowo, jeśli jakaś aplikacja chmurowa wykorzystuje więcej zasobów niż założono, to pojawia się alert, a dział IT może odpowiednio zareagować. W ramach wsparcia naszych klientów proponujemy także zestaw tzw. Preventive Actions pozwalających na odpowiednie zarządzenie tego typu sytuacją.

Dzięki temu nasi klienci będą w stanie osiągnąć maksymalną wartość – wzrost przychodów, liczby klientów lub uruchomienie nowych produktów – przy najniższym, możliwym koszcie. Nie musi to wcale oznaczać, że cała firma przejdzie od razu na rozwiązania chmurowe. Cyfrowa transformacja powinna być przede wszystkim dopasowana do strategii. Może więc np. okazać się, że bardziej opłacalne jest przeniesienie części przedsiębiorstwa do chmury publicznej pozostawiając jednak – i optymalizując – tzw. systemy „legacy” tak, aby generowały jak najmniej niepotrzebnych kosztów aż do momentu ich całkowitego wyłączenia. Często takie podejście wynika z faktu, że bardziej opłaca się poczekać i wygasić dany system IT niż dopasowywać go do platformy chmurowej.

Dlaczego kontrola kosztów i efektów projektów chmurowych?

Z wielu badań wynika, że część transformacji chmurowych nie udaje się, bo początkowo zakładane rezultaty nie są osiągane. W efekcie firmy zatrzymują się w połowie drogi, co powoduje, że zarówno nie pozbywają się kosztów rozwiązań legacy, jak i nie osiągają pełnej korzyści z transformacji cyfrowej. Nie da się takiej transformacji przeprowadzić w połowie, czy w 2/3. Trzeba podejść do tego całościowo. Choć oczywiście taki projekt można podzielić na etapy. Zacząć od kluczowych rozwiązań. Tymczasem w Polsce znaczna część projektów cyfryzacyjnych, w tym chmurowych to raczej Proof of Concept. Testujemy nowe rozwiązania i w pewnym momencie jest konsternacja, bo okazuje się, że któryś z elementów – np. maszyny wirtualne – są droższe w chmurze, niż w wewnętrznym centrum danych.

Skąd bierze się tak duża dysproporcja pomiędzy oczekiwaniami, a realną wartością dostarczaną przez projekty transformacji chmurowej w organizacji?

Głównym powodem jest traktowanie transformacji chmurowej jak kolejnego projektu technologicznego. Jak wspomniałem, firmy bardzo często decydują się na punktowe adresowanie pojedynczego problemu biznesowego lub technicznego poprzez narzędzia chmurowe, co często wiąże się z podwyższeniem kosztu obsługi IT i niskimi korzyściami biznesowymi. Chmura powinna zaś być częścią transformacji biznesu opartej o szeroko rozumianą cyfryzację całej firmy.

Jakie dziś widzisz największe wyzwania związane z migracją do chmury?

Dla organizacji jednym z kluczowych wyzwań jest pozyskiwanie i utrzymanie talentów. Technologie chmurowe rozwijają się i zmieniają tak szybko, że niektórym firmom nie sposób nadgonić z wyszkoleniem odpowiednich kadr. Brak odpowiednich kompetencji w zespole jest też często powodem nieudanych transformacji chmurowych. Specjalizacje takie jak DevOps, Cloud Native Development czy Cloud Infrastructure Automation są dzisiaj podstawowymi umiejętnościami niezbędnymi do uruchomienia projektu chmurowego w firmie. Niestety, niewiele organizacji posiada takich specjalistów.

Rodzi się zatem pytanie w jaki sposób uzupełniać luki kompetencyjne oraz w jaki sposób firma powinna docelowo podchodzić do utrzymania nowych platform i wdrażania innowacji wykorzystujących chmurę obliczeniową. Bez odpowiedzi na te pytania organizacje nie będą w stanie efektywnie realizować strategii cyfrowych opartych o chmurę obliczeniową.

Z kolei dla zarządów głównym wyzwaniem są wspomniane wyżej niespełnione obietnice związane z wdrożeniem chmury obliczeniowej. Według badania PwC „US Cloud Business Survey”, ponad 50% przedsiębiorstw nie osiąga zakładanej wartości po wprowadzeniu chmury obliczeniowej w organizacji. Z drugiej zaś strony ponad 70% członków kadry kierowniczej – w tym 93% CIO – uczestniczy w projektach transformacji chmurowej. Co więcej 56% liderów widzi chmurę jako strategiczną platformę, która pozwoli na wzrost biznesu.

W jaki sposób uzupełniać luki kompetencyjne w zakresie rozwiązań cloud computing?

Wyszkolenie lub zatrudnienie specjalistów od rozwiązań cloud computing jest drogie, a popyt na tego typu usługi jeszcze bardziej przyspiesza. Patrząc na tę powiększającą się lukę widzimy dwie drogi, którymi mogą pójść organizacje w Polsce. Największe firmy będą zapewne inwestować we własne, specjalistyczne kompetencje chmurowe. Niektóre z nich, jak PKO BP czy Allegro, wprost mówią, że technologia to obecnie ich core business. A jeśli tak, to jej rozwój odbywać się będzie siłami wewnętrznymi.

Ale są też firmy, które chcą skupić się na swoim biznesie, a nie jest nim już technologia, choć nadal stanowi fundament rozwoju nowoczesnych produktów i usług takich, jak np. nowoczesna aplikacja dla firmy handlowej z funkcjonalnością omnichannel. Tego typu organizacje odchodzą od utrzymania drogiej technologii we własnej firmie, oddając niekrytyczne, a kosztowne elementy infrastruktury IT zaufanemu partnerowi. Rozwiązanie pośrednie nie jest przez nas zalecane. Trzeba bowiem wówczas utrzymywać dwa budżety IT, a jeśli nie jest to decyzja świadoma – a zwykle tak jest – to generuje nadspodziewane koszty.

Jakiej wartości szukają dziś klienci w związku z migracją do chmury?

Według badań PwC, klienci oczekują od transformacji chmurowych: zwiększenia zwinności organizacji we wdrażaniu innowacji i nowych linii biznesowych; wzrostu przychodów; zwiększenia satysfakcji klientów z posiadanych usług i produktów; efektywniejszego podejmowania decyzji dzięki zaawansowanej analityce danych; optymalizacji kosztów i długu technologicznego; niezawodność i zabezpieczenie biznesu przed awariami. PwC jest w stanie zaadresować wszystkie te potrzeby.

Czego polskie firmy najbardziej obawiały się dotąd jeśli chodzi o migrację do chmury?

Dużym ograniczeniem dla przedsiębiorstw działających w Polsce była do tej pory m.in. lokalizacja ich danych. Dotyczy to zwłaszcza sektorów regulowanych takich, jak bankowość, ubezpieczenia, energetyka czy telekomunikacja. Liczę, że dzięki inwestycjom Google Cloud – które uruchomiło swój region w Warszawie w kwietniu 2021 roku – oraz Microsoft, który zapowiedział podobną inwestycję w najbliższych miesiącach, cyfryzacja rodzimych firm przyspieszy tak, aby mogły konkurować nawet z największymi globalnymi graczami.

Warto pamiętać, że chmura to także demokratyzacja technologii. Każdy – niezależnie od wielkości czy statusu materialnego – ma dostęp do tych samych produktów chmurowych, za podobną cenę. Co więcej bariera wejścia – przy wykorzystaniu najnowocześniejszych rozwiązań chmurowych – jest bardzo niska. Nie wymaga początkowych inwestycji oferując model „as a service”. Płacimy na bieżąco za wykorzystaną usługę. Koszty operacyjne są więc powiązane z wielkością biznesu jaki generuje nasza organizacja. Jest to bardzo duży benefit, który skłania coraz więcej firm do odejścia od klasycznego modelu inwestycyjnego w kierunku modelu usługowego.

Czym dla organizacji staje się w praktyce migracja do chmury?

Chmura jest niekiedy traktowana jako bardzo duża inwestycja, a także dodatkowy koszt dla organizacji. Tymczasem jest to błędne założenie, które sprowadza projekt wdrożenia chmury do wymiany technologii. A chmura to coś więcej niż technologia. To przede wszystkim zmiana biznesowa i część transformacji cyfrowej całego przedsiębiorstwa. Tylko przy takim, kompleksowym podejściu do chmury firma może szybko osiągnąć korzyści jednocześnie optymalizując koszty. Firmy, które zdecydowały się na takie podejście osiągnęły sukces biznesowy, ponieważ w pierwszej kolejności powiązały transformację chmurową z rozwojem biznesu, a dopiero w drugiej z efektywnością operacyjną i kosztową.

To także jest niezmiernie ważne, ale samo nie wystarczy do wygenerowania dodatkowych przychodów czy akwizycji nowych klientów. Jeśli popatrzymy chociażby jak w ostatnim czasie zmienił się sposób komunikacji z klientami – np. w handlu detalicznym czy bankowości indywidualnej – to dojdziemy do wniosku, że jednym z elementów przewagi konkurencyjnej dla liderów tych sektorów było stworzenie i dopasowanie nowoczesnych aplikacji mobilnych do potrzeb klientów.

Dzisiaj sprzedaż przez kanały cyfrowe często jest ważniejsza niż wizyta w sklepie. Kluczem do sukcesu jest jednak powiązanie świata on-line z off-line w postaci sprawnie działającej aplikacji mobilnej. Z kolei najszybszym i najbardziej efektywnym sposobem na zbudowanie takich rozwiązań jest napisanie aplikacji przy wykorzystaniu mikroserwisów i podejścia serverless dzięki platformom chmurowym. Developerzy aplikacji tworzą więc oprogramowanie w małych paczkach dostępnych praktycznie od razu dla klientów końcowych.

W praktyce – w porównaniu z tradycyjnym podejściem do wytwarzania oprogramowania – nowe wydania oprogramowania bazującego na platformach chmurowych mogą odbywać się w odstępach kilku godzin, a nie kilku miesięcy. Tak właśnie działa chmura obliczeniowa! Co więcej bez chmury tego typu podejście nie jest po prostu możliwe.

Z jakimi technologicznymi firmami PwC współpracuje globalnie? Z tego, co wiem posiadacie partnerstwa m.in. – wymienionych już przez Ciebie – Microsoftu, Amazon Web Services i Google Cloud…

PwC jest jednym z największych partnerów doradczych i wdrożeniowych Microsoftu na świecie. W Polsce PwC przeprowadziło już kilka projektów chmurowych, w których kluczową rolę odgrywał Azure m.in. migrację do tej chmury systemu SAP u jednego z klientów z sektora handlu detalicznego. Jest to więc duże i strategiczne dla nas partnerstwo, zarówno na poziomie globalnym, jak i lokalnym.

W przypadku Google Cloud, to z jednej strony jesteśmy jednym z największych klientów tej firmy w zakresie rozwiązań Digital Workspace. Z drugiej zaś wielu klientów wsparliśmy w wykorzystaniu cyfrowych narzędzi tej firmy.

Natomiast z AWS współpracujemy ściśle na rynku amerykańskim. W roku 2020 PwC dokonało dużej akwizycji zwiększającej nasze kompetencje w zakresie usług AWS – EagleDream.

Jednocześnie, co warto podkreślić, PwC w Polsce posiada największy, technologiczny zespół, jeśli chodzi o wdrożenia rozwiązań Salesforce. Jest to ponad 250 osób zaangażowanych w tego typu projekty w naszym kraju.

Warto też wspomnieć, że w ramach partnerstwa Oracle mamy bardzo dużą praktykę zarówno w zakresie usług Oracle Cloud Infrastructure, jak i rozwiązań SaaS tej firmy.

PwC Polska posiada jedną z największych praktyk SAP na rynku. Oprócz typowych projektów SAP wspieramy naszych klientów w zakresie migracji rozwiązań tej firmy na platformy chmury publicznej, np. wspomnianego wyżej Microsoft Azure.

Za co dokładnie odpowiadasz w PwC w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, CEE?

Przede wszystkim za projekty związane z transformacją cyfrową i chmurową w ramach Praktyki PwC Cloud & Digital Transformation. Zakres usług, który będzie ona świadczyła z jednej strony będzie dotyczył doradztwa biznesowego w zakresie transformacji cyfrowej od strategii i doradztwa, następnie przeprowadzenia samej transformacji, aż po usługi Managed Services. Poza więc doborem odpowiednich rozwiązań oferujemy także konsulting biznesowy, prawny oraz w zakresie Compliance, np. zgodności z wymogami Komisji Nadzoru Finansowego – rekomendacji D i „komunikatu chmurowego”. Na to nakładane są dodatkowo usługi doradcze związane z cyberbezpieczeństwem. Tak szeroki zakres usług niewiele firm jest w stanie świadczyć zarówno w Polsce, jak i Europie Środkowo-Wschodniej.

Czy wcześniej był osobny dział odpowiedzialny za cyfrową transformację i rozwój usług chmurowych? Od kiedy funkcjonuje dział PwC Cloud & Digital Transformation? Czy jest jednym z kluczowych elementów nowej, ogłoszonej niedawno strategii PwC – The New Equation?

PwC Cloud & Digital Transformation funkcjonuje już w USA. Obecnie jest rozszerzany na cały region Europy Środkowo-Wschodniej, w którego skład wchodzi 29 krajów, w tym Polska. Mam więc przyjemność tworzyć i konsolidować dedykowaną Praktykę chmurową i digital. Zamierzamy realizować projekty zarówno w Polsce, jak i za granicą – w Europie, na Środkowym Wschodzie oraz w USA. Jest to więc nowa praktyka, ale bazująca na posiadanych już chmurowych kompetencjach PwC.

Globalna strategia The New Equation ogłoszona w lipcu 2021 zakłada dwa cele: wspieranie klientów w budowaniu zaufania na rynku oraz tworzeniu długoterminowej wartości. Te ostatnie można dostarczyć poprzez usługi doradcze bazujące na technologiach, w tym przede wszystkim bazujących na usługach cloud computing.

W Polsce strategia The New Equation też będzie wdrażana. Z tym związana jest m.in. inwestycja 100 mln USD i utworzenie w ciągu 5 lat w naszym kraju 5000 nowych miejsc pracy.

Ile z tych osób będzie odpowiadać za projekty chmurowe?

To zależy od tego, jak będzie rozwijał się w Polsce popyt usługi chmurowe. Zakładamy jednak, że duża część zatrudnianych przez nas osób będzie oddelegowana do oferowania usług doradztwa biznesowego opartych o technologie chmurowe.

Jaką masz wizję na rozwój w PwC działu usług chmurowych i cyfrowej transformacji?

Współpraca ze sprawdzonym partnerem chmurowym jakim jest PwC pozwala klientom na sprawne i efektywne przeprowadzenie transformacji cyfrowej. Należy jednak pamiętać, że tego typu projekt to nie tylko technologia. Wdrożenie chmury obliczeniowej w organizacji to przede wszystkim zmiana biznesowa, za którą powinna iść – jak już wspomniałem – transformacja cyfrowa całej firmy bazująca na fundamencie, którym jest chmura.

Wizja PwC Cloud & Digital Transformation dotyczy stworzenia na polskim rynku unikatowego partnera, który zaadresuje wszystkie wyzwania związane z transformacją chmurową, a więc:

• ocena dojrzałości biznesowo-technologicznej,
• strategia cyfrowa,
• specjalistyczne doradztwo biznesowe dopasowane do konkretnego sektora gospodarki, w którym klient prowadzi działalność,
• analizę prawną i zgodności z regulacjami,
• definicję docelowej architektury biznesowo-technologicznej,
• model operacyjny oparty o podejście DevSecOps,
• migrację do chmury wykorzystującą akceleratory, które pozwalają obniżyć koszty projektu,
• opracowanie i wdrożenie modelu bezpieczeństwa IT,
• usługi „Cloud Care” czyli efektywny monitoring oraz zarządzanie infrastrukturą chmurową, jej kosztami i efektami biznesowymi.

Wszystko to przy zapewnieniu najwyższej jakości usług i zwrotowi z inwestycji zgodnym z początkowymi założeniami biznesowymi. PwC – dzięki doświadczeniom, kompetencjom oraz holistycznemu zakresowi usług – jest w stanie przeprowadzić klienta przez cały proces transformacji chmurowej bez potrzeby rozpisywania oddzielnych projektów na doradztwo prawne, biznesowe i technologiczne. Posiadanie takiego zaufanego partnera pozwala na oszczędność kosztów i czasu przy jednoczesnej maksymalizacji zwrotu z inwestycji poprzez szybką weryfikację efektów biznesowych.

Jaką unikalną wartość wnosisz do PwC?

Posiadam kilkanaście lat doświadczenia w branży IT, a chmurą obliczeniową zajmuję się od roku 2015. Posiadam unikalną wiedzę na temat tego, jak efektywnie wdrażać chmurę w organizacji zarówno od strony IT, jak i biznesu. Transformacje chmurowe przeprowadzone w największych firmach w Polsce i na Świecie pokazały mi, gdzie firmy powinny szukać wartości płynącej z chmury obliczeniowej oraz jak zrealizować tego typu projekt tak, aby okazał się doskonałym zwrotem z inwestycji, a nie kolejnym kosztem.

Dodatkowo – pracując wcześniej przez wiele lat w branży finansowej, a potem telekomunikacyjnej – zrozumiałem specyfikę działalności tych sektorów, a także to, jak należy przeprowadzić w nich transformację cyfrową. Realizowałem również projekty dla klientów z branży handlu detalicznego oraz branż farmaceutycznej i energetycznej. Posiadam więc szerokie zrozumienie rynku i umiejętność dopasowania konkretnych rozwiązań do potrzeby organizacji niezależnie od sektora, w którym działa.

Trzecim aspektem jest moja długoletnia praca z dostawcami platform chmurowych, m.in. Google Cloud, Microsoft i Amazon Web Services. Doskonale znam specyfikę działania każdego z nich. Potrafię więc doradzić klientom najlepsze dla nich rozwiązanie oparte, także te oparte o strategię multicloud. Potrafię także wskazać sytuacje, kiedy warto zastanowić się nad tym, czy w ogóle należy migrować z jakimś rozwiązaniem do chmury publicznej, a także w którym momencie projekt transformacyjny powinien zostać zakończony, aby uzyskać zakładany zwrot z inwestycji.

Jako Partner PwC odpowiedzialny za chmurę i transformację cyfrową jestem więc w stanie zaproponować klientom kompleksowe doradztwo biznesowo-technologiczne niezbędne przed podjęciem decyzji o wejściu do chmury. Następnie zaś jestem w stanie przeprowadzić klienta bezpiecznie przez całą transformację. Klienci pracując ze mną doceniają połączenie strategicznego myślenia z wdrożeniem wysokiej jakości przy jednoczesnym dbaniu o szczegóły i bezpieczeństwo prawno-technologiczne.