Większość natomiast zamierza utrzymać na niezmienionym poziomie wydatki (78%) i liczbę pracowników (92%) potrzebnych do realizacji zadań związanych z procesem digitalizacji. Blisko 8 na 10 organizacji nie posiada formalnego dokumentu dotyczącego strategii transformacji cyfrowej – tak wynika z tegorocznej edycji Monitora Transformacji Cyfrowej Biznesu, przygotowanego przez KPMG w partnerstwie z Microsoft. Tym samym główny wskaźnik tego badania zmalał względem poprzedniego roku z 4,8 do 4,4 pkt w dziesięciostopniowej skali.
Chociaż poziom cyfryzacji w Polsce stale się podnosi, to proces ten przebiega znacznie wolniej, niż w większości krajów Unii Europejskiej. Polska wciąż odnotowuje straty w stosunku do innych gospodarek wysoko rozwiniętych. Osiągnięty w 2022 roku w rankingu DESI (Digital Economy and Society Index) wynik 40,5 pkt stanowi niespełna 77% średniej unijnej. W 2022 roku Polska zajęła po raz kolejny 24. miejsce, wyprzedając jedynie Grecję, Bułgarię i Rumunię.
Powodzenie procesu transformacji firm zależy od zapewnienia odpowiedniego poziomu czterech obszarów: strategii cyfryzacji, implementacji technologii, cyberbezpieczeństwa i ryzyka oraz potencjału do transformacji. Jak już wspomniano, główny wskaźnik Monitora Transformacji Cyfrowej Biznesu dla firm prowadzących działalność w Polsce wyniósł w tym roku 4,4 na maksymalnie 10 pkt. Oznacza to spadek z 4,8 pkt rok wcześniej.
I tak, mniej firm niż w ubiegłorocznym badaniu deklaruje, że będzie zwiększać inwestycje i zatrudnienie w dziedzinie transformacji cyfrowej. Zmalała również o 0,3 pkt ocena potencjału do transformacji przedsiębiorstw – badane firmy osiągnęły wynik 5,2 pkt. Jest to spowodowane obawami przedstawicieli firm co do gotowości pracowników na nadchodzącą transformację cyfrową. Największy spadek ze wszystkich sekcji z 5,3 pkt w 2022 roku do 4,8 pkt w tegorocznej edycji odnotował natomiast obszar implementacji technologii. Jak wskazują autorzy badania, wynika to z faktu zmienionych priorytetów w firmach, które powodują, że plany rozwoju technologii cyfrowych w poszczególnych obszarach działania przedsiębiorstw zostają odsunięte w czasie.
Z kolei obszar cyberbezpieczeństwa i ryzyka otrzymał w tym roku notę 4,4 pkt – o 0,2 pkt niższą niż rok temu. Niewiele przedsiębiorstw planuje zwiększać wydatki na ten obszar transformacji cyfrowej. Oprócz ogólnie zmniejszonych inwestycji może to wynikać też z tego, że większość firm, co ciekawe, dość wysoko ocenia swoją gotowość do ochrony przed cyberatakami.
Analizując wspomniany wskaźnik w poszczególnych sektorach, pozytywnie wyróżnia się branża finansowa, sektor TMT (technologia, media i komunikacja) oraz life sciences. To jedyne branże, które osiągnęły wyniki powyżej 5 w skali ocen 1 do 10. Najgorzej wypadły natomiast: branża motoryzacyjna, transport oraz branża dóbr konsumpcyjnych.
“Co zastanawiające firmy małe i średnie w tym roku wypadły lepiej niż firmy duże. Mniejsze firmy przykładają większą uwagę do strategii cyfryzacji, lepiej realizują jej potencjał oraz skuteczniej implementują technologie cyfrowe. To bardzo zastanawiające i zadaje kłam często lansowanej tezie, że na transformację cyfrową stać tylko największe firmy. Można zaryzykować stwierdzenie, że mali i średni przedsiębiorcy są w chwili obecnej bardziej świadomi znaczenia technologii cyfrowych i są gotowi do bardziej zdecydowanych działań mimo niesprzyjającego otoczenia makroekonomicznego i zawirowań geopolitycznych” – skomentował dr Grzegorz W. Cimochowski, partner i szef Działu Doradztwa Biznesowego w KPMG w Polsce.
Zmalał odsetek firm deklarujących zwiększenie wydatków na cyfryzację
W porównaniu z poprzednią edycją badania, w tym roku zmalał odsetek firm deklarujących zwiększenie wydatków na realizację cyfrowej transformacji. Obecnie zaledwie 14% firm w Polsce chce zwiększyć finansowanie transformacji cyfrowej – to spadek o 7% względem 2022 roku. Ponad trzy czwarte respondentów planuje natomiast utrzymać poziom obecnych wydatków w tym obszarze. Jeszcze większą stagnację można zaobserwować w obszarze zatrudnienia związanego z realizacją procesu digitalizacji. Nawet 92% firm biorących udział w badaniu KPMG zamierza utrzymać na niezmienionym poziomie zatrudnienie pracowników oddelegowanych do realizacji transformacji w ciągu najbliższego roku.
Bez zmian w stosunku do ubiegłorocznej edycji Monitora Transformacji Cyfrowej Biznesu pozostał z kolei odsetek firm posiadających formalny dokument dotyczący strategii transformacji cyfrowej – wynosi on 21%. Zaledwie 5% z nich planuje taką strategię stworzyć w ciągu najbliższego roku – co oznacza spadek o 4% względem ubiegłorocznej edycji badania.
“Nikt nie ma wątpliwości, że cyfryzacja jest kluczowym elementem zapewnienia odporności polskich przedsiębiorstw, a w efekcie całej gospodarki. To właśnie digitalizacja procesów i tworzenie nowych modeli działania opartych na chmurze sprawiły, że firmy utrzymały swoje pozycje konkurencyjne i tworzyły nowe strumienie przychodów. Niepokojące jest, że ponad trzy czwarte organizacji uczestniczących w badaniu nie posiada formalnego dokumentu dotyczącego strategii transformacji cyfrowej, a jedynie 5% planuje ich stworzenie w kolejnym roku” – powiedział Piotr Grzywacz, dyrektor kanału partnerskiego Microsoft w Polsce.
68% firm w Polsce korzysta z chmury
Technologią przodującą w polskich firmach w zeszłorocznej edycji badania były rozwiązania chmurowe – ich wykorzystywanie deklarowało wówczas 63% respondentów. Obecnie odsetek firm korzystających z usług chmurowych wzrósł o 5%. Co ciekawe, najczęściej korzystają z chmury firmy z branży motoryzacyjnej (88%) i sektora ICT (85%).
Jak wynika z badania, w ciągu najbliższych trzech lat, nawet 85% osób odpowiadających za transformację cyfrową w firmach jako model dominujący wskazało chmurę prywatną. Spośród nich 53% ankietowanych będzie stawiać na wykorzystanie własnych serwerów w lokalnej infrastrukturze, a 32% chce korzystać z serwerów zewnętrznych. 15% respondentów deklaruje, że w przeważającej mierze w ciągu kolejnych 3 lat będą przetwarzać dane w chmurze publicznej.
Polskie firmy najczęściej (56%) korzystają z chmury w modelu IaaS, gdzie zewnętrzny dostawca zapewnia infrastrukturę. Równie popularny (55%) jest model SaaS, w którym dostarczane są usługi aplikacyjne. Ponad 2/3 firm obawia się natomiast o bezpieczeństwo informacji przechowywanych w chmurze.
Warto również dodać, że dynamicznie rośnie znaczenie i popularność sztucznej inteligencji (AI) w polskich firmach. Technologie te są wykorzystywane najczęściej w marketingu (50% firm) oraz produkcji (46%) i planowaniu łańcucha dostaw (42%). Jedynie 23% firm wykorzystuje AI przy zarządzaniu ceną i promocjami, co może dziwić, bo zwrot z inwestycji w rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji w tym ostatnim obszarze jest największy i najszybszy – podkreślają twórcy badania.
Nie będzie zwiększonych wydatków na cyberbezpieczeństwo
Jak czytamy w raporcie, formalne polityki i procedury w zakresie bezpieczeństwa w sieci stworzono i wdrożono w więcej niż połowie organizacji (60%), jednak w porównaniu z zeszłorocznym badaniem odsetek ten nieznacznie spadł. Ponadto, tylko w niewiele ponad 1/4 firmach wyodrębniono specjalny, dedykowany dział zajmujący się cyberbezpieczeństwem. 44% przedstawicieli przedsiębiorstw uważa w dużym stopniu, że ich firmy są chronione przed cyberzagrożeniami i raczej nie planują podnosić wydatków na cyberbezpieczeństwo w najbliższym roku. Aż połowa ankietowanych zadeklarowała, że nie zamierza zwiększyć swojego budżetu na ten cel, a jeśli tak to tylko w małym stopniu.
Badanie pokazuje również, że znajomość procedur reagowania na incydenty przez pracowników jest obecnie niższa niż w zeszłym roku. Istotny jest również system monitorowania bezpieczeństwa wykorzystywanego oprogramowania, z którego korzysta firma. Niestety w ostatnim roku zmniejszył się odsetek firm posiadających systemy kontrolujące tego typu zagrożenia w swoim łańcuchu dostaw (40%).
Mniejsze budżety na cyfryzację
Wyniki Monitora Transformacji Cyfrowej Biznesu wskazują, że nawet 29% firm nie przeznacza żadnych środków na transformację cyfrową. W porównaniu z poprzednią edycją raportu odsetek takich firm wzrósł o 18%. Ponad połowa respondentów deklaruje, że wydatki związane z transformacją cyfrową pochłaniają maksymalnie 5% rocznych przychodów, natomiast jedynie średnio co dziesiąta ankietowana firma przeznacza na ten cel więcej środków.
Poza nakładami finansowymi, dużą rolę w transformacji cyfrowej odgrywają zasoby kadrowe. Tymczasem 71% ankietowanych przedsiębiorstw nie oddelegowuje ani jednego pracownika do realizacji zadań związanych z transformacja cyfrową. Niestety, odsetek takich firm w porównaniu z ubiegłorocznym badaniem wzrósł o 17%. Jednocześnie tylko 28% ankietowanych jest w dużym lub bardzo dużym stopniu przekonanych o gotowości pracowników na zmiany związane z transformacją cyfrową.
