Tak wynika z najnowszego raportu Ayming Polska pt. „Biznes w równowadze: Jak przyspieszyć transformację ESG?”. Przedsiębiorstwa te posiadają ugruntowaną strukturę zarządzania omawianym obszarem, w przeciwieństwie do firm, które nie wdrożyły jeszcze odpowiednich procedur. Z badania wynika również, że jedną z głównych przeszkód w raportowaniu jest brak spójnych wytycznych, wskazywany przez 59% respondentów.
Od początku bieżącego roku, obowiązek złożenia raportu niefinansowego obejmuje firmy z ponad 500 pracownikami i przychodami 50 milionów euro lub aktywami 25 milionów euro. W 2025 roku wymóg ten rozszerzy się na duże spółki i główne jednostki grup kapitałowych spełniające dwa z trzech kryteriów: ponad 250 pracowników, 25 milionów euro aktywów lub 50 milionów euro przychodów.
Właśnie przedsiębiorstwa, które zostaną objęte obowiązkiem raportowania od przyszłego roku, stanowiły próbę analizy przeprowadzonej przez Ayming Polska.
Wyniki wskazują, że większość z badanych firm pracuje nad wdrożeniem odpowiednich mechanizmów, jednak stopień zaawansowania tych prac różni się między nimi. 25% ankietowanych deklaruje, że ich organizacje już osiągnęły wymagane cele. Mimo to, większość respondentów wskazała, że reprezentowane przez nich przedsiębiorstwa są jeszcze na wczesnym etapie przygotowań – 36% badanych jest w trakcie przygotowań do wdrożenia standardów, a 38% dopiero planuje odpowiednie działania w tym zakresie.
“Wprowadzenie określonych procedur raportowych jeszcze przed formalnym objęciem obowiązkiem raportowania może przynieść firmom szereg korzyści. Przede wszystkim jest to czas na przetestowanie i zoptymalizowanie procesów zbierania danych, w tym identyfikacji potencjalnych problemów organizacyjnych. Dodatkowo, koszty przygotowania raportu mogą być rozłożone w czasie” – uważa Monika Michalska, ESG Consultant w Ayming Polska. “Wcześniejsze przygotowanie do procesu audytu zwiększa również wiarygodność i jakość zbieranych informacji. To podejście minimalizuje wpływ nowych obowiązków raportowania na inne procesy w organizacji, umożliwiając pracownikom płynne połączenie dotychczasowych zadań z nowymi wymaganiami. W efekcie, organizacja staje się lepiej przygotowana do spełniania przyszłych wymogów raportowych, co sprzyja jej długoterminowemu rozwojowi i transparentności” – dodaje.
Co utrudnia raportowanie?
Znacząca większość firm (82%) postrzega raportowanie działań związanych ze zrównoważonym rozwojem jako zadanie skomplikowane. Zdaniem badanych, trudności w tym obszarze obejmują nie tylko techniczne aspekty, takie jak gromadzenie i weryfikacja danych, na co wskazało 55% respondentów, ale również bardziej podstawowe problemy, takie jak brak ujednoliconych standardów raportowania, zgłoszony przez 59% badanych.
Dlaczego aż tak duży odsetek badanych wskazał na problem z brakiem ujednoliconych standardów raportowania, skoro – wydawać by się mogło – CSRD stawia sprawę dość jasno i klarownie? Twórcy raportu podkreślają, że choć standardy raportowania (ESRS) zdefiniowane w dyrektywie są podstawowym dokumentem do ujawniania większości wymaganych informacji, regulator dopuszcza korzystanie z różnych metodologii i podstaw prawnych, niebędących częścią standardów ESRS. Dodatkowo, w kilku przypadkach regulator nie podaje przykładu wymaganego podejścia, co może generować trudności w raportowaniu informacji i wymaga wiedzy specjalistycznej oraz przygotowania się do ujawniania z dużym wyprzedzeniem.
Kolejne wyzwania związane są z identyfikacją i oceną wpływu na środowisko lub społeczność, co podkreśla 52% uczestników badania. Dodatkowo, 50% respondentów zasygnalizowało brak wewnętrznych zasobów i specjalistycznej wiedzy, a 42% napotkało trudności z przekazywaniem wyników w sposób zrozumiały, co podkreśla złożoność zarządzania danymi ESG i wskazuje na obszary wymagające szczególnej uwagi i możliwej optymalizacji.
Struktura osobowa w zarządzaniu raportowaniem ESG
Firmy, które wdrożyły już standardy raportowania ESG, jednoznacznie definiują strukturę zarządzania odpowiedzialnymi za ten obszar działaniami. Z badania wynika, że aż 80% respondentów wskazuje na dyrektora ds. Zrównoważonego Rozwoju/ESG jako kluczową postać odpowiadającą za zarządzanie tymi kwestiami.
W przypadku firm przygotowujących się do implementacji standardów CSRD sytuacja ta wygląda zgoła odmiennie. W znacznej większości z nich (68%) nie wyznaczono jeszcze konkretnej osoby lub zespołu odpowiedzialnego za zarządzanie raportowaniem ESG. Jedynie 14% firm deleguje te obowiązki na dyrektora ds. Zrównoważonego Rozwoju/ESG, a 13% na wyższe kierownictwo. W grupie, która planuje wdrożenie, brak wyznaczonej osoby decyzyjnej jest jeszcze bardziej zauważalny, obejmując 83% przedsiębiorstw.
54% firm nie korzysta z zewnętrznego wsparcia w raportowaniu ESG
Pomimo, iż raportowanie ESG stanowi dla przedsiębiorstw duże wyzwanie, a większość z nich nie posiada jasno określonej struktury zarządzania tym obszarem, aż 54% respondentów deklaruje, że ich organizacje nie korzystają w tej kwestii ze wsparcia zewnętrznego. Może to po części wynikać z faktu, że wiele przedsiębiorstw jest aktualnie na wstępnych etapach opracowywania i wdrażania odpowiednich strategii.
“Raportowanie zrównoważonego rozwoju, będące procesem wieloetapowym o znacznej złożoności, łączy się ściśle z raportowaniem finansowym, wymagając analizy danych niefinansowych i ich integracji z finansowymi. Wymóg ten obejmuje nie tylko analizę podwójnej istotności, ale także ocenę finansowych konsekwencji ryzyk, nałożonych kar czy wpływu kwestii klimatycznych na wynagrodzenia zarządu. Szczególnie dla firm z rozbudowanym łańcuchem wartości, które działają międzynarodowo, poleganie wyłącznie na wewnętrznych zasobach może okazać się nieefektywne i czasochłonne, a brak koordynacji, obiektywnej oceny działalności czy znajomości najlepszych praktyk raportowania staje się główną przeszkodą. W takim kontekście, zewnętrzne wsparcie może okazać się kluczowe, zwłaszcza w początkowej fazie tworzenia strategii zrównoważonego rozwoju” – podsumowuje Monika Michalska.
Wśród firm, które obecnie nie korzystają z zewnętrznego wsparcia, aż 60% (56% odpowiedzi „raczej tak” i 4% „zdecydowanie tak”) rozważa zaangażowanie takiego wsparcia w przyszłości.
