Podstawą nowoczesnej gospodarki opartej o rozwiązania technologiczne jest digital trust. Zaufanie cyfrowe ma duże znaczenie zarówno w procesach transformacji, w których większość działań opiera się na systemach informatycznych, jak i w przetwarzaniu danych, traktowanych jako waluta lub surowce. Poziom cyfrowego zaufania determinuje oczywiście wiele podstawowych decyzji, jakie podejmują partnerzy biznesowi. A podejmują je na podstawie zbiorów informacji – którym zaufają lub nie.
Według analityków IDC cyfrowe zaufanie buduje kilka podmiotów. Jednym z nich są firmy, które decydując się na cyfrową transformację muszą zadbać o reputację działań w obszarze telekomunikacyjnym. Drugim, klienci zainteresowani swoją prywatnością online. Dalej – partnerzy biznesowi wpływający na reputację oraz ryzyko firm i klientów przez dostarczanie im usług. I wreszcie nadzorcy, czyli regulatorzy rynku, urzędy, media i organizacje pozarządowe, które wywierają presję na cyfrową aktywność przedsiębiorstw. W korporacjach natomiast funkcjonuje specjalne stanowisko odpowiedzialne za dbanie o digital trust – to Chief Information Security Officer, czyli szef bezpieczeństwa cyfrowego (lub bezpieczeństwa danych).
Eksperci uważają, iż dane – będące swoistym paliwem XXI wieku – stanowią unikatowy zasób, którym należy zarządzać w szczególny sposób, aby utrzymać zaufanie do nich.
“Posiadanie dużych zbiorów informacji różni się od dysponowania tradycyjną własnością. Dane nie są łatwo wymienialne, ich ważność wygasa, powstają w ramach współpracy. Dlatego instytucje, które nimi zarządzają, muszą mieć inne podejście. W przypadku banków, którym powierzamy pieniądze, potrzebujemy kogoś, kto o nas dba – i tak samo jest w odniesieniu do danych. Całe RODO dotyczy przecież stopnia przejrzystości motywacji tych, którzy gromadzą dane” – podkreśla profesor Alex “Sandy” Pentland, ekspert informatyczny z Massachusetts Institute of Technology.
Podaje one przykład Estonii, gdzie zastosowano technologię blockchain do śledzenia obiegu i dostępu do danych medycznych oraz podatków. W kontekście informacji zdrowotnych wprowadzenie nowego systemu całkowicie wyeliminowało przypadki nadużyć. Z kolei w obszarze fiskalnym ściągalność VAT-u wzrosła nawet o 15%. Profesor zauważa, że ze zmian tych zadowolony jest zarówno rząd, jak i obywatele. Wzrósł bowiem poziom cyfrowego zaufania.
Rozwojowi digital trust służą procedury wspierane narzędziami i technologiami informatycznymi. Poza rejestrami rozproszonymi, przejrzystość może budować każda zmiana cyfryzacyjna w organizacji. Jeśli np. przedsiębiorstwo lub instytucja przechodzi z systemu papierowego obiegu dokumentów na elektroniczny, znacznie trudniejsze lub niemożliwe stają się manipulacje, bo każde działanie zostawia ślad.
“Aby być wiarygodnym partnerem w obszarze digital trust, trzeba w odpowiedni i przejrzysty sposób wykorzystywać dane i nimi zarządzać. Warto tu wspomnieć o najnowszych inicjatywach, które promują etyczne podejście do danych i technologii, takie jak: Data and AI Ethics oraz Environmental, Social, and Governance (ESG). Są one pomocne w wypracowaniu najlepszych praktyk w tym zakresie i podejmowaniu właściwych decyzji biznesowych” – uważa Piotr Rozenbajgier, Data Science and Engineering Lead w SAS Institute. “Wdrożenie odpowiedniego systemu Data Management i Data Governance jest pierwszym krokiem, który pozwoli mieć dane pod kontrolą i utrzymać zaufanie, którym darzą nas klienci i partnerzy. Natomiast rozwiązania klasy Fraud Management i Procurement Integrity pozwalają wzmocnić to zaufanie i wynieść je na wyższy poziom” – dodaje.
Międzynarodowy projekt Digital Trust
Światowe Forum Ekonomiczne w ramach platformy Centrum Cyberbezpieczeństwa prowadzi projekt poświęcony digital trust. Jego celem jest zdefiniowanie, z udziałem kluczowych uczestników rynku, wspólnego rozumienia cyfrowego zaufania. Chodzi o ustalenie, jakie powinny być ustandaryzowane wymagania odnośnie digital trust. World Economic Forum chce też zainicjować działania, które służą poprawie reputacji technologii używanych w gospodarce. Poprawa bezpieczeństwa, zarówno w zakresie operacji biznesowych, jak i prywatności danych, ma pomóc obywatelom, firmom i administracji w unikaniu pułapek wynikających z deficytu zaufania.
