1,5 mln miejsc pracy w Anglii jest narażonych na ryzyko automatyzacji

Brytyjski Office for National Statistics (ONS) przeanalizował miejsca pracy 20 mln osób w Anglii w 2017 roku i stwierdził, że 7,4% z nich jest narażonych na wysokie ryzyko automatyzacji. Automatyzacja polega na zastępowaniu zadań wykonywanych obecnie przez pracowników technologią, która może obejmować programy komputerowe, algorytmy sztucznej inteligencji, a nawet roboty.

Zdaniem autorów badania, ważne jest, aby zrozumieć automatyzację, ponieważ może ona mieć wpływ na rynek pracy, gospodarkę i społeczeństwo. Na wysokie ryzyko automatyzacji narażone są zwłaszcza kobiety, młodzi ludzie i osoby pracujące w niepełnym wymiarze godzin najczęściej pracują na stanowiskach.

Odsetek miejsc pracy o wysokim ryzyku automatyzacji nieznacznie spadł w latach 2011-2017, z 8,1% do 7,4%, podczas gdy odsetek miejsc pracy o niskim i średnim ryzyku automatyzacji wzrósł. Dokładne przyczyny spadku odsetka stanowisk o wysokim ryzyku automatyzacji są niejasne, ale możliwe jest, że automatyzacja niektórych miejsc pracy już nastąpiła.

Przykładowo, kasy samoobsługowe w supermarketach są obecnie powszechnym widokiem, zmniejszając potrzebę zatrudniania tak wielu osób dotąd przy nich pracujących. Ponadto, podczas gdy ogólna liczba miejsc pracy wzrosła, większość z nich znajduje się w zawodach o niskim lub średnim ryzyku, co sugeruje, że rynek pracy może zmieniać się w kierunku miejsc pracy wymagających bardziej złożonych i mniej rutynowych umiejętności.

W analizie przyjrzano się zadaniom wykonywanym przez ludzi na stanowiskach na całym rynku pracy, aby ocenić prawdopodobieństwo, że niektóre z tych zadań mogą zostać zastąpione przez automatyzację.

Najbardziej i najmniej narażone na automatyzację zawody

Nie chodzi o to, że roboty przejmują kontrolę, ale o to, że rutynowe i powtarzalne zadania mogą być wykonywane szybciej i wydajniej przez algorytm napisany przez człowieka lub maszynę zaprojektowaną do jednej konkretnej funkcji. Z tego powodu ryzyko automatyzacji jest zwykle wyższe w przypadku stanowisk wymagających niższych kwalifikacji.

Biorąc pod uwagę ogólne ryzyko automatyzacji, trzy zawody o najwyższym prawdopodobieństwie automatyzacji to kelnerzy i kelnerki, osoby zajmujące się napełnianiem półek sklepowych i podstawowe zawody sprzedażowe, z których wszystkie są nisko wykwalifikowane lub rutynowe.

Natomiast trzy zawody o najniższym ryzyku automatyzacji to lekarze, nauczyciele szkolnictwa wyższego i starsi specjaliści w placówkach edukacyjnych. Wszystkie te zawody są uważane za wysoko wykwalifikowane.

Ryzyko automatyzacji zmienia się w zależności od miejsca pracy

Wynika to z rodzajów miejsc pracy dostępnych w danym obszarze. Ogólnie rzecz biorąc, im więcej zawodów wymagających wysoko wykwalifikowanych pracowników na danym obszarze, tym niższe ogólne ryzyko automatyzacji.

Analiza ONS pokazuje, że 70,2% stanowisk o wysokim ryzyku automatyzacji jest obecnie zajmowanych przez kobiety. Ponadto osoby w wieku 20-24 lat są najbardziej narażone na ryzyko automatyzacji pracy w porównaniu z innymi grupami wiekowymi. Młodsi ludzie częściej zajmują stanowiska, na które automatyzacja pracy ma wpływ. Spośród osób w wieku od 20 do 24 lat, które są zatrudnione, 15,7% pracowało na stanowiskach o wysokim ryzyku automatyzacji.

Ryzyko automatyzacji pracy zmniejsza się w przypadku starszych pracowników i jest najniższe w przypadku pracowników w wieku 35-39 lat. Zaledwie 1,3% osób w tym przedziale wiekowym zajmuje stanowiska o wysokim ryzyku automatyzacji. Ryzyko wzrasta następnie w grupie wiekowej 40-44 lat.

Ten wzorzec można wyjaśnić faktem, że pracownicy w naturalny sposób zdobywają dalsze umiejętności i stają się bardziej kompetentni w miarę rozwoju kariery. Młodzi pracownicy wchodzący na rynek pracy mogą pracować w niepełnym wymiarze godzin i być zatrudnieni w branżach takich, jak sprzedaż, handel detaliczny i innych, w których istnieje duże prawdopodobieństwo pewnego stopnia automatyzacji. Wielu młodych pracowników może przechodzić przez szereg ról, zanim ustabilizuje swoją karierę. Ponadto młodsi pracownicy mają więcej czasu i możliwości na przekwalifikowanie się lub zmianę ścieżki kariery.

Jaki wpływ technologie ICT, AI i roboty mają na zatrudnienie i zarobki w Europie

Wzrost ryzyka automatyzacji po 35 roku życia można częściowo wytłumaczyć zmianą modelu pracy, szczególnie w przypadku kobiet. Począwszy od wieku 30 lat, więcej kobiet pracuje w niepełnym wymiarze godzin, a liczba ta rośnie aż do osiągnięcia przez kobiety wieku 50 lat, kiedy to systematycznie spada. Osoby pracujące w niepełnym wymiarze godzin częściej pracują na stanowiskach o wyższym ryzyku automatyzacji, ale ostatecznie to zawód określa prawdopodobieństwo automatyzacji, a nie schemat pracy.