DESI 2022 – Polska nadal w ogonie cyfryzacji wśród państw UE

W nowym rankingu gospodarki i społeczeństwa cyfrowego DESI 2022, Polskę sklasyfikowano na 24 miejscu wśród 27 państw członkowskich Unii Europejskiej. To taka sama pozycja jak w poprzednim zestawieniu – za nami nadal są tylko Grecja, Bułgaria i Rumunia. Naszą największą bolączką jest niezmiennie niski poziom umiejętności cyfrowych. Na czele indeksu przygotowywanego przez Komisję Europejską uplasowała się natomiast Finlandia. 

Jak wynika z raportu, osiągnęliśmy wynik 40,5 przy średniej unijnej wynoszącej 52,3 – dla porównania w ubiegłym roku 41 do 50,7. We wspomnianym badaniu KE sprawdza cztery obszary: kapitał ludzki, łączność, integrację technologii cyfrowej oraz cyfrowe usługi publiczne.

I tak, w tej pierwszej z tych kategorii – “Kapitał ludzki” – zajmujemy 24. miejsce z wynikiem poniżej średniej we wszystkich wskaźnikach. Jedynie 43% osób w wieku od 16 do 74 lat posiada w naszym kraju podstawowe lub wyższe umiejętności cyfrowe (UE 54%), a 57% – co najmniej podstawowe umiejętności tworzenia treści cyfrowych (UE 66%). Specjaliści ICT i kobiety-specjaliści w tej dziedzinie stanowią w Polsce niższy odsetek ludności aktywnej zawodowo niż średnia w UE. Z kolei absolwenci kierunków w dziedzinie ICT stanowią obecnie 3,7% wszystkich absolwentów w Polsce – to nadal poniżej średniej UE. A niedobór specjalistów ma istotny wpływ na absorpcję technologii cyfrowych przez przedsiębiorstwa. “Jedynie 18% firm zapewnia specjalne szkolenia w zakresie ICT, co w połączeniu z niskim poziomem umiejętności cyfrowych i niską skłonnością kadry kierowniczej do inwestowania w tym obszarze uniemożliwia przedsiębiorstwom, w szczególności MŚP, pełne wykorzystanie potencjału gospodarki cyfrowej” – czytamy w raporcie KE.

Jak wskazują unijni analitycy, uwzględnienie aspektu umiejętności cyfrowych na szerszą skalę było utrudnione, ponieważ nadal nie przyjęto kluczowego, rządowego „Programu Rozwoju Kompetencji Cyfrowych” – co ma nastąpić do końca tego roku.

W kategorii “Łączność” odnotowujemy wzrosty

W dziedzinie łączności Polska zajmuje 25 miejsce w UE. W ubiegłym roku odnotowano w naszym kraju wzrost odsetka gospodarstw domowych objętych zasięgiem stałych sieci o bardzo dużej przepływności – 70%
w porównaniu z 65% w roku 2020. Należy również wspomnieć o pewnym wzroście zasięgu łączy FTTP (technologia „światłowód do lokalu”) – 51,9% w 2021 roku, w porównaniu z 44,6% w roku poprzednim. Przy czym zasięg łączy FTTP na obszarach wiejskich pozostaje na niższym poziomie – w 2021 roku technologią tą objętych było 32,6% wiejskich gospodarstw domowych (średnia UE 33,3%). W porównaniu z 2020 rokiem, kiedy to dostęp do tej technologii miało 24,1% wiejskich gospodarstw domowych, widać jednak tendencję wzrostową.

Jeśli chodzi natomiast o wykorzystanie stałych łączy szerokopasmowych to w 2021 roku dostęp do nich posiadało 69% gospodarstw domowych, co oznacza niewielki wzrost rdr, kiedy to odsetek ten wynosił 68%. Polska osiąga też dobre wyniki pod względem liczby abonentów stałych łączy szerokopasmowych o prędkości co najmniej 100 Mb/s – korzystało z nich 43% polskich gospodarstw domowych. Co ciekawe, to wynik powyżej średniej dla UE wynoszącej 40%. Z kolei wykorzystanie łączy o prędkości co najmniej 1 Gb/s na poziomie 1,1% pozostaje jednak poniżej średniej dla UE wynoszącej 2,09% gospodarstw domowych.

Co do łączności mobilnej to jak wynika z indeksu, w 2021 roku technologią 5G objętych było 34,2% gospodarstw
domowych. Niestety, jest to wynik mocno poniżej średniej dla UE, która wynosi 65,8%. Ten nieznaczny zasięg wynika z faktu, że Polska wciąż nie udostępniła jeszcze wspólnego widma radiowego na potrzeby wdrażania sieci 5G.

Poziom integracji technologii cyfrowej

Jeśli chodzi o integrację technologii cyfrowej w działalności biznesowej to zajmujemy 24. miejsce wśród krajów UE. 40% polskich firm z sektora MŚP osiągnęło co najmniej podstawowy poziom wskaźnika wykorzystania technologii cyfrowych. Niestety, stanowi to wynik sporo poniżej średniej dla UE wynoszącej 55%. Jeśli chodzi o wskaźnik dotyczący ICT na rzecz zrównoważenia środowiskowego, w Polsce odsetek przedsiębiorstw prowadzących działania proekologiczne z wykorzystaniem ICT, które osiągnęły średni/wysoki poziom wskaźnika wykorzystania technologii cyfrowych, wynosi 60% (średnia unijna 66%).

Polskie przedsiębiorstwa wykorzystują technologie cyfrowe na potrzeby handlu elektronicznego – 14% firm z sektora MŚP prowadziło sprzedaż internetową (13% w 2020 roku), a 5% sprzedaż transgraniczną do innych krajów UE. Również zaawansowane technologie powoli, ale stale zyskują na popularności wśród polskich przedsiębiorstw. 19% z nich korzysta z rozwiązań chmurowych – rok wcześniej 15%, ale średnia unijna w 2021 roku wyniosła 34%. Z elektronicznej wymiany informacji korzysta 32% krajowych firm (średnia unijna 38%). Niemniej jednak tylko 18% polskich przedsiębiorstw aktywnie korzysta z mediów społecznościowych, a 3% wykorzystuje w swojej działalności technologię sztucznej inteligencji (AI). Szeroko rozpowszechnione nie są także e-faktury oraz duże zbiory danych. Jak podkreślają unijni analitycy, świadczy to o konieczności zwiększenia starań w kierunku osiągnięcia celu cyfrowej dekady na 2030 rok, zgodnie z którym 75% przedsiębiorstw powinno korzystać z usług w chmurze, dużych zbiorów danych oraz AI.

Cyfrowe usługi publiczne

Pod względem cyfrowych usług publicznych Polska zajmuje 22. miejsce w UE. Jak wynika z indeksu DESI, z usług administracji elektronicznej korzystało 55% użytkowników Internetu – 49% w poprzednim roku. Jednak wynik ten tylko nieznacznie zbliżył się do średniej w UE wynoszącej 64%. Natomiast jeżeli chodzi o wstępnie wypełnione formularze to nasz wynik jest znacznie lepszy od średniej dla UE (74 w porównaniu z 64). Polska uzyskała ponadto bardzo dobry wynik, jeżeli chodzi o otwarte dane (95% w porównaniu z 81% dla UE) plasując się na czwartym miejscu wśród krajów Unii.

Niestety, nadal jeszcze osiągamy słaby wynik pod względem dostępności cyfrowych usług online – 57, jeżeli chodzi o cyfrowe usług publiczne dla obywateli (średnia unijna 75) i 70, jeżeli chodzi o cyfrowe usługi publiczne dla przedsiębiorstw (UE 82). I to właśnie w tym obszarze należy zwiększyć prowadzone działania, aby Polska mogła osiągnąć cel cyfrowej dekady zakładający 100% świadczenia przez internet kluczowych usług publicznych – podsumowują unijni specjaliści.