Rady Dyrektorów IT w administracji publicznej, w skład której wchodzą dyrektorzy IT największych instytucji w Polsce, opublikowała dokument „We have a dream”. To propozycja kierunków działań w procesie informatyzacji państwa. Jego autorzy liczą, że w wyniku szerszej dyskusji uda się określić katalog konkretnych działań dla poszczególnych obszarów.
1) Relacje cyfrowe państwo – społeczeństwo oparte są na wzajemnym zaufaniu i partnerstwie.
a. Potrzebujemy proaktywnej, spersonalizowanej komunikacji obywatel- urzędnik.
b. Potrzebujemy jednego, wspólnego narzędzia identyfikacji i uwierzytelniania obywateli i podmiotów w systemach teleinformatycznych administracji publicznej.
c. Potrzebujemy wprowadzić mechanizmy współdzielenia i wielokrotnego wykorzystywania tych samych danych.
d. Potrzebujemy zastąpić zaświadczenia oświadczeniami weryfikowanymi we własnym zakresie przez urzędnika z wykorzystaniem zasobów bazodanowych administracji (zapewnienie realizacji art. 220 Kpa).
e. Potrzebujemy zweryfikować obowiązki sprawozdawcze w celu usunięcia nadmiarowości zbierania danych.
2) Działanie w domenie cyfrowej jest naturalne, wręcz niezauważalne dla społeczeństwa i administracji publicznej.
a. Potrzebujemy odejścia od dualizmu papierowo-cyfrowego i przeniesienia obsługi jak największej liczby procesów do domeny cyfrowej.
b. Potrzebujemy umocnić horyzontalne myślenie cyfrowe we wszystkich działach administracji, przykładowo rekomendujemy włączenie do Rady Służby Cywilnej przedstawiciela myślenia cyfrowego w administracji.
c. Potrzebujemy promować myślenie cyfrowe wśród obywateli.
3) Dane zbierane przez administrację publiczną o podmiotach i obywatelach są gromadzone w minimalnym zakresie, a następnie współdzielone i bezpiecznie przetwarzane na potrzeby różnych procesów; cechuje je wysoka jakość, w tym wiarygodność. Z poszanowaniem tajemnic, zgromadzone dane są łatwo dostępne dla społeczeństwa.
a. Potrzebujemy określenia źródeł referencyjnych danych rejestrowych i ułatwienia ich współdzielenia.
b. Potrzebujemy ograniczenia redundancji danych, rezygnacji ze zbędnych rejestrów na rzecz interoperacyjności.
c. Potrzebujemy reużywalnych usług atomowych i standaryzacji budowy usług złożonych.
d. Potrzebujemy większego otwarcia rejestrów i zasobów bazodanowych dla społeczeństwa oraz informacji publicznej w postaci cyfrowej
4) Społeczeństwo i administracja funkcjonujące w obszarze państwa cyfrowego mają zaufanie do poziomu bezpieczeństwa e-usług publicznych realizowanych w cyberprzestrzeni.
a. Świadoma zagrożeń administracja publiczna w przemyślany, kompetentny i konsekwentny sposób buduje środowiska bezpieczeństwa wykorzystywanych systemów teleinformatycznych.
b. Potrzebujemy efektywnych kampanii informacyjnych i uwzględniania bezpieczeństwa teleinformatycznego w programach dydaktycznych w celu systematycznego rozwoju świadomości obywateli w tym obszarze.
c. Potrzebujemy bieżącego monitorowania bezpieczeństwa teleinformatycznego państwa z wykorzystaniem polskich rozwiązań, w szczególności w obszarze kryptografii.
d. Potrzebujemy rozwiązań prawnych dających stosowne uprawnienia i określających obowiązki odpowiednich służb ochrony w obszarze bezpieczeństwa teleinformatycznego.
II. SPOŁECZEŃSTWO
5) Znacząca większość obywateli, podmiotów gospodarczych czy społecznych umiejętnie, aktywnie i bez obaw korzysta z usług elektronicznych oferowanych przez profesjonalną administrację dla załatwienia znaczącej większości spraw.
a. Potrzebujemy kompleksowego objęcia aktywności społeczeństwa cyfrowymi usługami.
b. Potrzebujemy promowania usług publicznych i informowania o dostępnych możliwościach, budowania wśród obywateli poczucia bezpieczeństwa przy przetwarzaniu ich danych.
c. Potrzebujemy budować cyfrowe kompetencje urzędników, umacniać transparentność działania.
6) Usługi elektroniczne administracji są odmiejscowione i udostępniane w pojedynczym punkcie dostępu, którego zawartość merytoryczna jest zorientowana na zdarzenia życiowe i dopasowana pojęciowo do poziomu odbiorców, aby minimalizować zjawisko wykluczenia cyfrowego.
a. Czynności administracyjne powinny być sklasyfikowane i hierarchicznie podzielone wg ustawy o działach oraz na kluczowe oraz pomocnicze procesy administracyjne.
b. Potrzebujemy rozwijać katalog dostępnych cyfrowo usług administracji publicznej.
c. Potrzebujemy opisywać usługi i procedury zrozumiałym, codziennym językiem.
d. Potrzebujemy dostosowania prawa materialnego do nowych możliwości technologicznych.
III. ADMINISTRACJA
7) Model systemu informacyjnego państwa jest stabilny – zaplanowany i konsekwentnie rozwijany według zasad i priorytetów uzgodnionych przez świadome swoich oczekiwań społeczeństwo i profesjonalnie działającą administrację publiczną.
a. Potrzebujemy silnego, kompetentnego ośrodka centralnego zarządzającego rozwojem ICT w administracji publicznej
b. Potrzebujemy opracować referencyjny model systemu informacyjnego państwa, definiujący minimalny (krytyczny) zakres informacyjny, dotyczący podmiotów i obywateli, niezbędny do efektywnego funkcjonowania państwa
c. Potrzebujemy strategii ramowej, zgodnej z modelem referencyjnym, uzupełnionej przez strategie resortowe określających wizje, cele i priorytety w zakresie m.in. cyfrowej informacji publicznej, cyfrowych rejestrów, współdzielenia zasobów, usług publicznych, bezpieczeństwa danych i usług.
d. Potrzebujemy opracować katalog zasad i priorytetów systemu informacyjnego państwa.
e. Potrzebujemy centrum kompetencyjnego e-administracji
f. Potrzebujemy dbać o stabilność oraz stały rozwój kompetencji zawodowych kadr teleinformatycznych administracji jako czynnika determinującego efektywność administracji.
g. Racjonalne wykorzystanie środków z perspektywy unijnej wymaga koordynacji i synchronizacji projektów POPC 2014-2020 oraz 16 RPO zgodnie ze strategią ramową, a także wykorzystania doświadczeń zdobytych w obecnie kończącym się okresie programowania.
8) Infrastruktura systemu informacyjnego państwa jest spójna i możliwa do współdzielenia.
a. Potrzebujemy jednolitej definicji pojęć i klasyfikacji, standaryzacji i centralizacji formularzy (inwentaryzacja w CRWD), jednolitego opisywania procesów, standaryzacji zapisów wartości zmiennych i atrybutów.
b. Rejestry i formularze powinny używać uspójnionych dla całej administracji publicznej modeli danych.
c. Potrzebujemy opracowania wytycznych i rekomendacji dotyczących architektury IT państwa w warstwie biznesowej, danych, aplikacji i technologicznej (wraz z narzuceniem zasad tworzenia interfejsów wymiany danych w ramach administracji).
d. Potrzebujemy mechanizmów prawnych i organizacyjnych wymiany zasobów i wspólnego korzystania z infrastruktury teleinformatycznej administracji publicznej.
e. Potrzebujemy wspólnej platformy (brokera) wymiany i udostępniania danych i referencyjnych zasobów informacyjnych.
f. Rekomendujemy utrzymywanie współdzielonych centrów przetwarzania, pozwalających elastycznie obsługiwać zapotrzebowania na moc obliczeniową różnych podmiotów publicznych.
g. Potrzebujemy lokować usługi e-administracji „w chmurze” (mając na względzie już dostępne przez ePUAP skrzynki podawcze czy e-usługi) i umożliwić urzędom korzystanie z dodatkowych usług w architekturze chmury – EZD, poczta elektroniczna, BIP, archiwizacja dokumentów itp.
9) System informacyjny państwa jest monitorowany i dostosowywany pod kątem efektywności funkcjonowania, nadążania za rozwojem technologii cyfrowej oraz oczekiwań społeczeństwa i administracji.
a. Strategie (w tym PZIP) należy regularnie monitorować, oceniać w oparciu o mierniki efektywności i dostosowywać w miarę rozwoju narzędzi IT i oczekiwań użytkowników. Rekomendowane jest ustawiczne doskonalenie małymi krokami.
b. Potrzebujemy inwentaryzacji istniejących zasobów możliwych do wykorzystania w projektach planowanych w ramach POPC. W pierwszej kolejności – zasobów, produktów i usług udostępnionych w ramach projektów z kończącej się perspektywy. W świetle dokumentów strategicznych, w szczególności uzupełnionego PZIP, trzeba ustalić brakujące elementy, uzupełniając istniejące rozwiązania i dążąc do osiągnięcia wizji zinformatyzowanej, przyjaznej administracji.
c. Wskazane jest uzupełnienie Programu Zintegrowanej Informatyzacji Państwa (PZIP) o wizję i cele, jakie należy osiągnąć w perspektywie unijnej 2014-2020 z wykorzystaniem produktów (w tym infrastruktury i e-usług) już dostępnych lub planowanych do udostępnienia w najbliższym czasie.
d. Potrzebujemy późniejszej okresowej inwentaryzacji tworzonych lokalnie zasobów administracji.
e. Potrzebujemy korzystać z dobrych praktyk i najnowszych stabilnych technologii.
Członkowie Rady Dyrektorów IT w administracji, autorzy dokumentu:
- 1. Włodzimierz Marciński, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Lider Cyfryzacji
- 2. Paweł Oracz, Ministerstwo Finansów, przewodniczący Rady Dyrektorów
- 3. Anna Bartosiewicz, Ministerstwo Gospodarki
- 4. Marcin Cabak, Centralne Biuro Antykorupcyjne
- 5. Sebastian Christow, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
- 6. Marcin Dobruk, Ministerstwo Zdrowia
- 7. Justyna Duszyńska, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
- 8. Janusz Dygaszewicz, Główny Urząd Statystyczny
- 9. Małgorzata Kozyra, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju
- 10. Marek Kulawczyk, Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej
- 11. Roman Kusyk, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
- 12. Marcin Kuśmierczyk, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów
- 13. Mariusz Madejczyk, Podlaski Urząd Wojewódzki
- 14. Ewa Madej-Popiel, Ministerstwo Środowiska
- 15. Dariusz Matysek, Ministerstwo Spraw Zagranicznych
- 16. Radosław Stępień, Ministerstwo Sprawiedliwoś
