Rynek inwestorów prywatnych, tzw. aniołów biznesu, jest w Polsce wciąż na wczesnym etapie rozwoju. W krajach Europy Zachodniej jest ich co najmniej po kilka tysięcy, natomiast raport „Jak inwestują najlepsi aniołowie biznesu? Rynek inwestycji anielskich w 2021 r.” – przygotowany przez COBIN Angels we współpracy ze Szkołą Główną Handlową i OVHcloud – szacuje ich liczbę na krajowym rynku na ok. 680 osób. Okazuje się, że w ubiegłym roku najczęściej inwestowali oni w startupy z sektorów fintech (20%) oraz zdrowie&biotech (15%). Z kolei najczęstsza wartość pojedynczej inwestycji to kwota do 225 tys. zł – tak wskazała blisko połowa respondentów.
Aniołowie biznesu to osoby prywatne, które inwestują w startupy swój kapitał w zamian za udziały w spółce. Dodatkowo, tego rodzaju inwestorzy angażują się w rozwój spółek poprzez wsparcie doradcze lub pomoc w dotarciu do nowego klienta. Warto zaznaczyć, że inwestycje tego rodzaju nie są zarezerwowane tylko dla najbogatszych – często rozpoczynają się one nawet od 50 tysięcy złotych. Już przy takiej kwocie zwrot z inwestycji po kilku latach może być znaczący – przykłady wyjść z inwestycji, czyli sprzedaży udziałów wskazują nawet 2000 czy 1200% zwrotu. Aniołowie biznesu, którzy dokonali tzw. exitów w 2021 roku mogą pochwalić się średnią wyjścia z inwestycji na poziomie 3,99 mln zł. Należy jednak wziąć pod uwagę, że wartość exitów przypadających na jednego anioła biznesu w badanym okresie wahała się w przedziale 50 tys. – 20 mln zł, gdzie górne wartości wyjść mogą znacząco zawyżać realną średnią wyjść odnotowywanych na rynku, wskazują autorzy raportu. Warto również podkreślić, że 73% polskich aniołów biznesu nie zrealizowała żadnego wyjścia z inwestycji w ubiegłym roku.
„Rynek aniołów biznesu jest wciąż młody w Polsce, ale posiada ogromny potencjał wzrostu m.in. ze względu na szybko rozwijający się obszar innowacji, zwiększające się zainteresowanie inwestorów zagranicznych polskim rynkiem, a przede wszystkim z uwagi na rosnącą liczbę osób zamożnych, które szukają nowych sposobów alokowania i pomnażania swojego kapitału” – skomentował Dominik Krawczyk, Chief Operations Officer w COBIN Angels.
Jak aniołowie biznesu inwestowali w 2021 roku?
Nawet 40% badanych aniołów biznesu inwestuje zaledwie od 3 lat lub krócej. 15% inwestorów to osoby doświadczone, które rozpoczęły alokację swoich środków 10 lat temu lub więcej. Jak wynika z raportu, w ubiegłym roku przeważająca część aniołów biznesu dokonała pomiędzy 1 a 3 inwestycjami w startupy, przy czym ich średnia liczba dla wszystkich badanych aniołów wyniosła: 2,4. Choć większość aniołów wskazała, że zainwestowała kwoty mieszczące się w przedziale do 225 tys. zł – praktyka rynkowa wskazuje, że najczęściej są to kwoty oscylujące w granicach 100 tys. złotych, wskazują twórcy raportu. Aczkolwiek zdarzyły się także transakcje, w ramach których inwestorzy alokowali kwoty przewyższające 9 mln zł w jeden startup.
Wielkość rund w jakich uczestniczyli aniołowie biznesu w 2021 roku rozkłada się dość równomiernie. Inwestorzy najczęściej brali udział w inwestycjach na pograniczu Seed (tzw. runda zalążkowa), gdzie ich wielkość oscylowała w granicach 3,6-4,5 mln zł. Aniołowie biznesu alokują swoje środki w startupy na wczesnych etapach rozwoju. Jak tłumaczą twórcy badania, mniejsze kwoty zainwestowane na wczesnym etapie rozwoju startupu, z jednej strony powodują, że inwestor ponosi większe ryzyko inwestycyjne, z drugiej strony wartość dodana wnoszona przez inwestorów może zwiększyć prawdopodobieństwo sukcesu startupu. Inwestycje na wczesnym etapie, pozwalają również generować znacząco większe zwroty, niż te na późniejszych etapach. Z uwagi na powyższe, nie dziwi też fakt, że nawet 59% inwestycji aniołów w 2021 roku były pierwszym finansowaniem dla startupów, w które zainwestowali.
Horyzont inwestycyjny jaki zakładają tacy inwestorzy dla swoich inwestycji to na ogół pomiędzy 3, a 5 lat – co stanowi najczęściej deklarowany okres inwestycji w przypadku funduszy VC inwestujących na wczesnych etapach rozwoju. Okres inwestycyjny do 5 lat pozwala startupowi rozwinąć się do etapu gotowości na kolejną inwestycję, co z kolei oznacza dla inwestorów potencjał na uzyskanie zwrotu z zainwestowanego kapitału przy wejściu nowego funduszu lub anioła biznesu – tłumaczą twórcy raportu. Dodajmy jeszcze, że spośród przebadanych aniołów większość z nich zdecydowała się zainwestować samodzielnie (61%), a pozostała część inwestowała w grupie czyli z innymi aniołami, funduszami VC lub przy udziale platform inwestycyjnych.
Charakterystyka aniołów biznesu
Z analizy Cobin Angels wynika, że obszar inwestycji kapitałowych niestety wciąż pozostaje zdominowany przez mężczyzn (80%). Choć na tle innych krajów europejskich udział 20% kobiet w inwestycjach anielskich to całkiem dobry wynik. Jak wynika z danych z raportu EBAN9 poniżej 20% kobiet inwestorek odnotowano w takich krajach jak m.in. Hiszpania, Chorwacja, Łotwa, Cypr, Słowacja, Irlandia czy Finlandia.
Największa grupa aniołów biznesu aktywnie inwestujących plasuje się w wieku pomiędzy 35 a 49 lat – ten przedział wiekowy stanowi, aż 71% aniołów biznesu. Przy czym średni wiek przebadanego polskiego inwestora to 43 lata, co na tle innych krajów europejskich jest wyjątkowo niską średnią – w Niemczech to 55 lat, a we Francji nawet powyżej 60. Wynik ten potwierdza tezę, że aniołowie biznesu to najczęściej osoby wciąż aktywnie zawodowe poszukujące nowych kanałów do lokowania kapitału lub przedsiębiorcy, którym udało się wcześnie osiągnąć sukces w swojej wiodącej działalności. W badaniu aniołów biznesu największą grupę stanowią przedsiębiorcy – nawet 50%, a drugą grupą są osoby pracujące w korporacjach. Najmniejsza grupa to osoby zarządzające funduszami inwestycyjnymi. Z kolei wiedzę na temat inwestowania w startupy, aniołowie biznesu, w głównej mierze pozyskują z doświadczeń zawodowych pozwalających im pośrednio poznać zagadnienia inwestycyjne oraz ze zrealizowanych inwestycji w inne klasy aktywów.
„Bycie aniołem biznesu jest też jedną ze ścieżek rozwoju dla top managerów i dojrzałych przedsiębiorców. Współpraca ze startupami może być źródłem inspiracji i nowej wiedzy, a dla niektórych pomysłem na dalszą drogę zawodową. W tym kontekście należy stwierdzić, że rozwój rynku business angels jest zjawiskiem bardzo pożądanym zarówno z perspektywy całej gospodarki jak i indywidualnej” – powiedział Wojciech Kostrzewa, prezes Polskiej Rady Biznesu, anioł biznesu, CEO Billon Group
Inwestorzy w głównej mierze skupiają się na rodzimym rynku (43%). Jak wskazują autorzy raportu, tego rodzaju inwestycje są prostsze do zrealizowania bowiem łatwiej jest znaleźć koinwestorów, startupy w które chce się zainwestować oraz wnieść wartość dodaną jeśli anioł był związany z polskim rynkiem na wcześniejszych etapach jego kariery zawodowej. Niespełna 1/3 z badanych deklaruje skupienie się na inwestycjach bez ograniczeń geograficznych.
Nawet 71% aniołów biznesu zainteresowanych jest inwestycjami, które na etapie ich inwestycji nie generują jeszcze przychodów, z czego najwięcej (28%) zainteresowanych jest startupami, które potwierdziły, że są w stanie dostarczyć działający prototyp oraz testują już gotowe rozwiązania na rynku (27%) jednak nie odnotowuje jeszcze przychodów.
Najważniejsze inwestycje anielskie w 2021 roku
Do inwestycji anielskich, które odbiły się szerokim echem na krajowym rynku w ubiegłym roku, autorzy raportu zaliczyli m.in. inwestycje w:
- Jutro Medical – o wartości 27 mln złotych zrealizowana m.in. przez Macieja Nogę (założyciel pracuj.pl) oraz Marcina Tchórzewskiego (CEO i założyciel, Coders Lab);
- Ramp Network – o wartości 220 mln zrealizowaną przy udziale Piotra Pisarza (założyciel Uncapped) oraz Bartka Pucka (Global Strategy and Operations Manager, IKEA);
- Opontia – o wartości 42 mln dolarów w ramach rundy A zrealizowanej przy współudziale Wiktora Namysła (partner w firmie doradczej);
- LESS_ – o wartości 10 mln zł, dokonanej przy udziale Roberta Lewandowskiego (sportowiec) oraz Krzysztofa Pawińskiego (Principal CEO, Maspex).
Pełna treść raportu dostępna jest do pobrania tu.
