Z najnowszego raportu Pracuj.pl „Dwa lata nowej normalności” – przedstawiającego opinie pracowników m.in. o ich życiu zawodowym i sposobie wykonywania obowiązków na przestrzeni pandemii – wynika, że 7 na 10 badanych znajduje się obecnie w lepszej lub takiej samej sytuacji zawodowej, jak na jej początku. Ponad połowa respondentów dostrzega też rosnącą liczbę ofert zatrudnienia. Ankietowani przyznają jednak, że budowa więzi z pracodawcą w czasach pandemii nie jest rzeczą łatwą.
- 69% badanych jest w lepszej lub podobnej sytuacji zawodowej, jak na początku pandemii. Zmalały obawy przed jej pogorszeniem się, a znacząca część kandydatów dostrzega rosnącą liczbę ofert zatrudnienia.
- W porównaniu do poprzednich edycji badania pracownicy i kandydaci są rzadziej gotowi na ustępstwa wobec pracodawców, oczekują także konkretnych informacji w ofertach prac.
- 61% kandydatów rozpoczynających nową pracę w pandemii zostało dobrze wdrożonych do nowego miejsca, ale 46% przyznaje, że w takiej sytuacji trudno zbudować więź z firmą.
- 6 na 10 badanych wybiera pracę hybrydową jako preferowany model realizacji obowiązków w bliskiej przyszłości. Rośnie presja ze strony kandydatów na umożliwianie pracy z domu.
- 35% respondentów pracujących zdalnie lub hybrydowo było kontrolowanych przez pracodawcę.
- 89% pracujących zdalnie lub hybrydowo przyznaje, że podczas pracy z domu wykonywali w godzinach pracy czynności związane z życiem prywatnym.
Raport Pracuj.pl podsumowuje zmiany życia zawodowego w Polsce w obliczu COVID-19. W tym czasie przeprowadzone zostały cztery edycje badania. Najnowszy pomiar zrealizowano na początku marca 2022 roku na grupie blisko 1000 użytkowników serwisu.
“W ostatnich dwóch latach szczególnie odczuwaliśmy, że rzeczywistość wymaga od nas elastyczności, otwartości na zmianę, empatii. To przesłanie szczególnie ważne dziś, w obliczu niepokojów na świecie. Z pokorą wobec trudnej rzeczywistości, w odpowiedziach badanych doszukujemy się dobrych impulsów z rynku, pokazujących możliwości nawet w trudnych czasach” – mówi Rafał Nachyna, dyrektor operacyjny Pracuj.pl. “Jednocześnie wybuch konfliktu w Ukrainie sprawił, że w najbliższych miesiącach czekają Polskę nowe wyzwania kadrowe. W obliczu tych zjawisk zebrane w raporcie wnioski mogą stanowić ciekawy wgląd w to, jak uczestnicy rynku pracy potrafią odnaleźć się w rzeczywistości mimo niespodziewanych zmian” – dodaje.
Mniej osób dotkniętych zawodowo przez pandemię
Jak wynika z raportu, na gorszą sytuację zawodową niż przed dwoma laty wskazuje 31% respondentów Pracuj.pl. Dla porównania rok wcześniej była to aż połowa badanych. Zaobserwować można natomiast wzrost udziału osób, które radzą sobie w pracy lepiej – taką deklaracje złożyło 28% respondentów, czyli dwukrotnie więcej niż w lutym 2021 roku.
Po roku trwania pandemii widoczna była znaczna przewaga respondentów, których sytuacja zawodowa pogorszyła się w konsekwencji COVID-19 nad tymi, którzy mogli liczyć na lepsze warunki. W najnowszym badaniu odsetek obu grup wśród badanych okazał się być do siebie zbliżony. O ile więc gospodarcze skutki pandemii odbiły się na części pracowników w postaci np. większego stresu, pogorszenia warunków zatrudnienia czy utraty pracy, o tyle po dwóch latach nowej normalności ich skala wyraźnie złagodniała, wskazują autorzy badania.
Rosnąca liczba ofert zatrudnienia
W przekazach na temat rynku pracy w Polsce coraz częściej spotkać można się z informacjami na temat rosnącej aktywności pracodawców, wynikającej z niedostatecznej liczby kandydatów. Potwierdzają to wyniki zaobserwowane na Pracuj.pl. W ubiegłym roku pracodawcy zamieścili 974 294 oferty pracy, co było najwyższym wynikiem w historii serwisu. Bardzo dużą aktywność rekrutacyjną firm zaobserwować można było także w pierwszych dwóch miesiącach 2022 roku.
Ponad połowa badanych zgadza się więc z opinią, że na rynku pracy pojawia się coraz więcej ofert zatrudnienia. Jednocześnie jednak odpowiedzi wskazują, że tzw. rynek pracownika panuje według respondentów tylko w części branż. 38% pracowników i kandydatów uważa, że w ich specjalizacji pojawia się coraz więcej ofert zatrudnienia, a przeciwną opinię wyraża tylko nieco mniej, bo 36% respondentów. Mimo tego zdecydowana większość badanych (73,5%) zgadza się z tym, że pandemia na trwałe zmienia sposoby wykonywania pracy. Obok pracy zdalnej i hybrydowej do naszego życia jako trwałe elementy zawodowego krajobrazu dołączyły m.in. rekrutacja zdalna, nowe sposoby wykonywania obowiązków czy inne oczekiwania kierowane w stosunku do pracodawców.
Coraz bardziej pewni siebie
W postawach kandydatów obserwowanych po dwóch latach pandemii zauważyć można ostrożny optymizm i większą asertywność w obszarze oczekiwanych warunków zatrudnienia czy informacji otrzymywanych już na etapie rekrutacji, wskazują twórcy raportu. I dodają, że choć często przywoływana presja płacowa nie jest zjawiskiem obecnym w miejscach pracy części kandydatów, niewątpliwie wpływa ona na mobilność zawodową i sposób postrzegania procesu zmiany pracy.
W badaniu na dwulecie pandemii 38% respondentów wyraziło opinię, że znalezienie nowej pracy jest trudniejsze, niż przed pojawieniem się COVID-19. To dwukrotnie mniej, niż w kwietniu 2020 roku oraz o 28% mniej, niż po roku pandemii. W czterech kolejnych pomiarach Pracuj.pl sukcesywnie malała także liczba badanych skłonnych przyjąć pracę wymagającą niższych kwalifikacji, niż te przez nich posiadane – obecnie gotowość zgłasza 40% badanych, czytamy w raporcie.
Świadomość silniejszej pozycji kandydatów na rynku pracy odzwierciedla się także w ich podejściu do oczekiwań finansowych. W marcu 2022 roku na obniżenie wymagań wobec płacy gotowych było zaledwie 18% badanych. Dla porównania w kwietniu 2020 roku, czyli w okresie największych obaw o kondycję rynku pracy, taką gotowość deklarowało już 29%, podkreślają przedstawiciele Pracuj.pl.
Czynniki zniechęcające do aplikowania o pracę
Okazuje się, że rosnąca rywalizacja o kadry w wielu branżach przekłada się na zmieniające się podejście kandydatów do procesu starania się o pracę, a także czynniki zniechęcające ich do aplikowania o pracę. Wśród tych ostatnich badani wskazali kwestie związane z otwartą komunikacją pracodawcy: treść ogłoszenia niezgodną z nazwą stanowiska (52%), zbyt mało szczegółowy opis roli (48%), a także brak informacji o oferowanych zarobkach (44%).
Jak podkreślają autorzy analizy, trzeci wymieniony czynnik jest szczególnie ważny w kontekście obecnej debaty o rosnącej postpandemicznej presji płacowej w Polsce, która towarzyszy m.in. inflacji i rywalizacji firm o kadry w części branż. Te oczekiwania kandydatów przynajmniej częściowo zaczęły przekładać się na postawy pracodawców obserwowane przez badanych. Według 47% respondentów firmy częściej, niż parę lat temu podają oferowane zarobki w ofertach. Jednocześnie jednak presja płacowa nie przekłada się według badanych na sytuację we wszystkich specjalizacjach.
Warto też zwrócić uwagę na fakt, że znacząca grupa badanych zniechęca się do rekrutacji z powodu zbyt skomplikowanego procesu aplikowania o pracę, wskazują twórcy badania. Blisko co czwarty respondent przyznaje, że zrezygnowałby z interesującej go wstępnie oferty, jeśli oczekiwano by w niej wypełniania dodatkowych formularzy oprócz przesłania CV.
“Kandydaci podchodzą do szukania pracy bardziej świadomie. Aplikują do mniejszej liczby miejsc naraz, szukają w ofertach konkretnych informacji, śledzą raporty o zapotrzebowaniu branż na pracowników. Dlatego rekrutacja w nowej rzeczywistości, ukształtowanej po dwóch latach pandemii, powinna być jeszcze bardziej przejrzysta, zrozumiała i dostosowana do profilu poszukiwanych kandydatów” – mówi Agnieszka Bieniak, dyrektorka HR w Grupie Pracuj.
Nowa praca podczas pandemii
Polepszająca się sytuacja kandydatów i coraz lepsze warunki zatrudnienia oferowane w części branż okazały się sporą zachętą do zmiany pracy dla wielu osób. I tak, 43% respondentów Pracuj.pl zadeklarowało, że między marcem 2020 roku a lutym 2022 roku rozpoczęli pracę w nowym miejscu. Proces wejścia do nowego miejsca zatrudnienia w czasach pandemii zazwyczaj bywa prowadzony sprawnie, choć części pracowników trudniej jest przywiązać się obecnie do pracodawcy czy zbudować bliskie relacje ze współpracownikami, wynika z raportu.
Pandemiczne okoliczności doprowadziły też do ewolucji procesu wdrażania nowych pracowników (onboardingu) w wielu firmach. Do zmian zaliczyć można m.in. przenoszenie znacznej części związanych z tym procedur do formuły online czy wirtualne integracje nowych osób z zespołem, ale też choćby znaczne ograniczenie możliwości bezpośrednich spotkań. Warto zauważyć, że 24% respondentów, którzy rozpoczęli nową pracę w pandemii, odbyło proces onboardingu w pełni lub w większości zdalnie. To wciąż mniejszość, jednak wynik znacznie wyższy, niż możliwy do przewidzenia przed pojawieniem się COVID-19.
Jak oceniana jest jakość wdrożenia? Dominują głosy pozytywne lub neutralne. 61% respondentów z grupy osób, które zmieniło pracę podczas pandemii ocenia, że ich pracodawca sprawnie wprowadził ich w nowe obowiązki oraz życie firmy. Niewiele mniej, bo 58% twierdzi, że w momencie wprowadzania otrzymali wszystkie najważniejsze informacje, potrzebne potem w firmie, czytamy w raporcie
Odpowiedzi respondentów zdają się wskazywać, że po dwóch latach nowej normalności większości nowych pracowników udaje się zbudować dobre relacje ze współpracownikami. Z takim stwierdzeniem zgodziło się blisko 3 na 4 badanych z tej grupy, a tylko co dziewiąty zanegował taką opinią. Jednocześnie nie oznacza to, że dołączanie do organizacji w takich okolicznościach nie wiąże się z trudnościami. Blisko połowa (46%) badanej grupy przyznała na podstawie własnych doświadczeń, że wejście do nowego środowiska zawodowego w pandemii było większym wyzwaniem, niż przed jej wybuchem.
