Regularne wykorzystywanie AI obniża umiejętności endoskopistów

Prestiżowy magazyn Lancet opublikował artykuł polskich badaczy, który omawia wpływ wykorzystania AI na umiejętności lekarzy-endoskopistów. 

Polscy badacze zaobserwowali znaczący spadek trafności diagnoz lekarzy-endoskopistów po wprowadzeniu asysty AI. Prestiżowy magazyn Lancet opublikował artykuł, który omawia wyniki badania porównawczego dotyczącego trafności diagnoz przed i po wprowadzeniu wsparcia w postaci AI.

Badanie przeprowadzone od września 2021 do marca 2022 w czterech polskich ośrodkach endoskopowych,  objęło grupę ponad 1400 zabiegów kolonoskopii, z których ok. połowy przeprowadzono ze wsparciem rozwiązań sztucznej inteligencji do wykrywania polipów. Ośrodki te, uczestniczące w szerszym badaniu ACCEPT (Sztuczna Inteligencja w Kolonoskopii dla Zapobiegania Rakiem), wprowadziły narzędzia AI do wykrywania polipów pod koniec 2021 roku. Kolonoskopie były losowo przydzielane do wykonywania z asystą AI lub bez niej, w zależności od daty badania. Oceniono jakość kolonoskopii, porównując dwie różne fazy: 3 miesiące przed i 3 miesiące po wdrożeniu AI.

Celem badaczy było zrozumienie, czy regularne zastosowanie narzędzi AI wspomagających wykrywanie polipów zmienia umiejętności lekarzy, kiedy te narzędzia nie są dostępne. Ustalenia są niepokojące:

• Nastąpił znaczący spadek wskaźnika wykrywalności gruczolaków (ADR). Wskaźnik ADR w standardowych kolonoskopiach (bez asysty AI) spadł z 28,4% przed wdrożeniem AI do 22,4% po ekspozycji na AI (w ten sposób – exposure to AI – badacze określili stałą dostępność do rozwiązań ztucznej inteligencji). Różnica 6 punktów proc. jest statystycznie istotna przy tak dużej próbie.
• Udowodniono negatywny wpływ ekspozycji na AI. Zastosowana analiza regresji logistycznej wykazała, że ekspozycja na AI była niezależnym czynnikiem negatywnie wpływającym na ADR, z ilorazem szans (ang. odds ratio, parametr stosowany w tej metodzie statystycznej do wyrażenia pojęcia prawdopodobieństwa) 0,69.

Inne ujawnione w badaniu czynniki wpływające na ADR to płeć pacjenta (mężczyźni mieli wyższy ADR) oraz wiek pacjenta (pacjenci w wieku ≥60 lat mieli wyższy ADR).

Badanie sugeruje, że ciągła ekspozycja na AI może redukować ADR w standardowych, nie wspomaganych AI kolonoskopiach, co wskazuje na jego negatywny wpływ na zachowanie endoskopisty. To ważne odkrycie, które podnosi pytania o długoterminowe konsekwencje polegania na technologii w medycynie.