Procesy transformacji cyfrowej trzeba pogłębić i przyspieszyć – to generalny wniosek z wystąpień prelegentów i uczestników dyskusji tegorocznego XXVI Forum Teleinformatyki, które po raz pierwszy odbyło się w formule zdalnej. Program wydarzenia składał się z 8 sesji tematycznych, panelu dyskusyjnego poświęconego sztucznej inteligencji oraz tradycyjnego już Kotła dyskusyjnego. Wręczono również nagrody im. Marka Cara i „Złotego Herolda”.
Część merytoryczną Forum otworzył minister Marek Zagórski, przedstawiając wykład pt. „Cele i działania Ministerstwa Cyfryzacji wobec globalnej transformacji cyfrowej”. Następnie współtwórca informatyki polskiej, a także inicjator i promotor działań na rzecz jej rozwoju prof. Jan Madey z Uniwersytetu Warszawskiego wygłosił autorski „Złoty wykład” pt. „50 lat wspinaczki ku chmurom”.
Po inauguracyjnych wykładach przyszedł czas na pierwszą sesję dotyczącą kluczowych projektów w administracji. I tak, dr Dominik Rozkrut, prezes GUS, zaprezentował nowatorskie i unikatowe w skali światowej rozwiązania, umożliwiające „bezpapierową” realizację spisu powszechnego 2020, realizowanego w warunkach pandemii. Na przykładzie integracji rozliczeń podatkowych kolejne etapy transformacji cyfrowej w Ministerstwie Finansów omówił Przemysław Koch, pełnomocnik ministra finansów ds. informatyzacji. Włodzimierz Owczarczyk, członek zarządu ZUS mówił z kolei o skutecznej transformacji działania urzędu w odpowiedzi na „lockdown” i inne wyzwania w czasie epidemii, a także o zupełnie nowych zadaniach, jak choćby obsługa 10 mln wniosków o pomoc w ramach tarczy czy bonu turystycznego i związanych z tym transakcji płatniczych. Panowie Krzysztof Bonicki i Mariusz Komorowski z PKO Bank Polski mówili o usługach chmurowych, wspomagających transformację cyfrową w Banku, a sesję zakończyła prezentacja Dominika Rogowieckiego z Urzędu m.st. Warszawy – zastosowania narzędzi Business Intelligence w finansach publicznych, na przykładzie budżetu m.st. Warszawy.
Kolejnej sesji, zatytułowanej „Zaawansowane narzędzia stymulujące i chroniące procesy biznesowe w ubezpieczeniach”, patronował Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Otwierając ją dr hab. Wojciech Bijak z UFG podkreślił, że wszystkie projekty UFG, o których mówiono na Forum zostały zrealizowane i wspomagają codzienną działalność zakładów ubezpieczeniowych, obsługując m.in. 80 mln zapytań miesięcznie. O nowych usługach – ID UFG i Token UFG – wspierających potwierdzenie tożsamości w sektorze ubezpieczeniowym opowiadał Andrzej Parafian z UFG. Mateusz Sobeczek z DahliaMatic przedstawił z kolei system oceny ryzyka ubezpieczeniowego eSCOR. Sesję ubezpieczeniową zakończyła natomiast prezentacja Zbigniewa Świerczyńskiego z MILSTAR o cyberincydentach, minimalizacji ryzyka ich wystąpienia oraz doskonaleniu metodyki obsługi w wypadku ich zaistnienia.
W sesji Architektura i technologie w infrastrukturze informacyjnej państwa, o cyfrowej transformacji działalności przedsiębiorstwa pod presją pandemii, mówili Daniel Olejniczak i Tomasz Kozłowski z firmy Bonair, partnera sesji. Z ich doświadczeń wynika, że liderem cyfryzacji w organizacjach jest ostatnio COVID-19, a nie CIO, CTO czy CEO. Arkadiusz Wójcik z Asseco Poland podkreślał w swym wystąpieniu, jakie znaczenie mają rozwiązania IT dla Państwa w czasie kryzysu. Mówił także o czynnikach sukcesu, kiedy projekt informatyczny zamienia się w wyścig z czasem. I tak, dzięki otwartej architekturze i elastyczności swoich systemów, ZUS wspierany przez firmy informatyczne zrealizował zadania, wynikające z tarcz antykryzysowych, mimo tego, że ustawy miały w praktyce zerowy okres vacatio legis. Projekt Eduwarszawa.pl, dotyczący transformacji cyfrowej zadań oświatowych w Warszawie, wspomagającej m.in. zdalną edukację we wszystkich szkołach w Warszawie omówiła Joanna Gospodarczyk z Urzędu m.st. Warszawy. Tę sesję zakończyły rozważania Pawła Pisarczyka z Atende Software na temat modeli zarządzania rozproszonym wytwarzaniem i konsumpcją energii elektrycznej. Jako najważniejsze bariery rozwoju w tej dziedzinie, ekspert wskazał nadal obowiązujące, przestarzałe regulacje prawne.
Cyberbezpieczeństwo procesów informacyjnych, to kolejna sesja, którą otworzył Krzysztof Silicki, z-ca dyrektora NASK PIB, dyrektor ds. cyberbezpieczeństwa i innowacji, prezentując doświadczenia i wnioski po dwóch latach funkcjonowania ustawy Krajowy System Cyberbezpieczeństwa. W okresie tym powstały m.in. dodatkowe przepisy sektorowe oraz opracowano narodowe standardy cyberbezpieczeństwa chmur obliczeniowych wspólnej infrastruktury informacyjnej państwa (WIIP). Ewidentnym efektem działania ustawy jest wzrost liczby zgłaszanych incydentów naruszenia bezpieczeństwa – 6,5 tys. w 2019 roku. Swoje wystąpienie Krzysztof Silicki zakończył apelem o aktywne uczestnictwo branży w opiniowaniu nowelizacji wspomnianej ustawy. Doświadczenia z wdrażania systemu zarządzania tożsamością w różnych firmach i urzędach przedstawił Sławomir Szydłowski z firmy Comp. Jak się okazuje, bardzo czasochłonnym elementem jest ustalenie schematów uprawnień poszczególnych grup pracowników i pojedynczych osób, które musi zdefiniować użytkownik systemu. Prof. Grażyna Szpor z Sektorowej Rady ds. Kompetencji – Telekomunikacja i Cyberbezpieczeństwo, omawiając problemy pojęciowe i kompetencyjne cyberbezpieczeństwa zakończyła tę sesję.
Pierwszy dzień wirtualnych obrad Forum zakończył panel dyskusyjny „Analityka danych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji” moderowany przez przez dra hab. Marcina Paprzyckiego, prof. IBS PAN. Uczestnikami dyskusji byli: Patryk Choroś – SAS Institute, Marek Gajewski – Urząd Patentowy RP, Robert Kroplewski – Ministerstwo Cyfryzacji, Andrzej Sarnowski – Centrum e-Zdrowia. Podczas panelu dyskutowano m.in. o źródłach danych, ich gromadzeniu i bezpiecznym udostępnianiu (wirtualne składnice danych, blockchain), o danych w i dla administracji publicznej (np. publicznie dostępne www.data.gov.pl) oraz powstającej strategii AI w Polsce i braku kadr w tej dziedzinie.
Drugi dzień obrad Forum Teleinformatyki rozpoczął się od sesji Forum Młodych Mistrzów. Witold Wieteska, przewodniczący jury, przedstawił wyniki Konkursu Młodych Mistrzów, w którym do finału zakwalifikowano 28 prac z 11 uczelni. Nagrodzono 14 prac – pełna lista nagród i laureatów dostępna jest na stronie www.forumti.pl. Konkurs odbył się pod Patronatem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Tradycyjnie już otrzymał on wsparcie finansowe Narodowego Banku Polskiego w ramach programu edukacji ekonomicznej. Z kolei partnerami sesji i Konkursu byli: Atende Software, Centrum e-Zdrowia i NASK Państwowy Instytut Badawczy. A o tym jak w 7 minut do swojej idei, projektu czy też produktu przekonać potencjalnego odbiorcę klienta – radził Młodym Mistrzom w specjalnym wystąpieniu bezpośrednio z Brukseli – dr Wojciech Wiewiórowski – Europejski Inspektor Ochrony Danych.
W sesji dotyczącej systemów zarządzania dokumentacją elektroniczną w administracji publicznej, której honorowym patronem był Bohdan Paszkowski, Wojewoda Podlaski, odbyły się dwie prezentacje. Mariusz Madejczyk, dyrektor Oddziału NASK w Białymstoku, pełnomocnik Wojewody Podlaskiego ds. informatyzacji zaprezentował stan realizacji projektu EZD RP – jednolitego, chmurowego systemu EZD, będącego własnością skarbu państwa. Podmiotowo obejmuje on swoim zasięgiem administrację rządową RP (styczeń 2022 roku), natomiast system EZD RP, będący efektem projektu, wraz z innymi produktami będzie dostępny dla całej administracji publicznej (2022/2023). Pilotażowe uruchomienie w 16 jednostkach administracji rządowej planowane jest na październik 2020 roku. Program rozwoju systemu EZD PUW omawiała Magdalena Sawicka, zastępca dyrektora Oddziału NASK w Białymstoku. Wspomniany system od roku 2011 wdrażany jest w administracji rządowej RP jako jednolity. Obecnie ma 1524 wdrożenia i ponad 92,5 tys. użytkowników w całym kraju. Omówiono nowo udostępnione moduły systemu: e-faktury, podpis e-Dowodem, paczka administracyjna i migracyjna oraz podpis xml za pomocą profilu zaufanego. Zapowiedziano także nowe moduły m.in. eDoręczenia integracja z ADE, dostosowanie do potrzeb Prokuratorii Generalnej i zastosowanie sztucznej inteligencji.
Organizowana przez Polską Izbę Informatyki i Telekomunikacji, sesja Forum Nowych Idei, w całości poświęcona była dwóm tematom: rynkowi telekomunikacyjnemu w analizie PIIT oraz ocenie stanu i perspektyw sieci 5G. Wystąpienia rozpoczął Borys Stokalski z PIIT prezentacją dotyczącą wykorzystania technologii 5G. Następnie Aleksander Jakubczak z Huawei omówił stan obecny i różne scenariusze przyszłości 5G w Polsce, a Robert Kuźmiak z IDC Polska zaprezentował szanse, jakie dla rozwoju gospodarki stwarza ta technologia. Sesję zakończyła dyskusja „Rozwój sieci 5G: raport z placu budowy”, moderowana przez Borysa Stokalskiego, w której uczestniczyli: Mariusz Busiło – Ekspert PIIT, Aleksander Jakubczak – Huawei, Marek Lipski – Ekspert PIIT oraz Jarosław Smulski – IDC Polska.
Obrady Forum tradycyjnie zakończył Kocioł dyskusyjny zatytułowany – „Czy i jak doświadczenia pandemii zmienią wizję i pragmatykę cyfrowej transformacji państwa”. Dyskusję moderował Borys Stokalski, a swoimi doświadczeniami dzielili się: Hubert Gniadowicz – zastępca dyrektora departamentu informatyzacji w ministerstwie finansów, Adam Marciniak – wiceprezes zarządu PKO Banku Polskiego, Włodzimierz Owczarczyk – członek zarządu ZUS oraz Michał Przymusiński – dyrektor departamentu rozwoju usług w ministerstwie cyfryzacji.
Podczas XXVI Forum Teleinformatyki wręczono także nagrody im. Marka Cara (o czym pisaliśmy już szerzej tu https://bit.ly/30PfQnw), a także nagrodę „Złotego Herolda I stopnia”, która przyznawana jest przez Radę Programową za upowszechnianie przesłania Forum: „Budowa nowoczesnego państwa opartego na powszechnym wykorzystaniu technologii teleinformatycznych nie jest celem antagonistycznym dla nikogo!”. Tegorocznymi laureatami tego wyrównienia zostali: Asseco Poland SA i Uniwersytet Warszawski. Z kolei „Złotego Herolda II stopnia” otrzymali: Przemysław Koch – ministerstwo finansów, Adam Marciniak – PKO Bank Polski oraz instytucjonalnie PKO Bank Polski i Wojskowa Akademia Techniczna.
