Barometr AI to nowy wskaźnik poziomu wykorzystania rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji w polskich małych i średnich firmach. W pierwszym notowaniu indeksu opracowanego przez firmę EFL za I półrocze 2025 roku, jego wartość wyniosła 66,8 punktu. Oznacza to, że warunki do adaptacji rozwiązań AI w MŚP są obecnie korzystne.
Zaprojektowany przez EFL indeks umożliwia cykliczne śledzenie tendencji oraz zmian w podejściu polskich firm do AI. Pierwszy odczyt Barometru AI na pierwsze półrocze 2025 roku wynosi 66,8 pkt., co oznacza, że warunki do rozwoju rozwiązań AI w MŚP są bardzo korzystne. Na wysoką wartość odczytu miały w ocenie jego twórców wpływ przede wszystkim prognozy dotyczące inwestycji i sprzedaży. Ponad połowa firm (56%) planuje podniesienie poziomu inwestycji w rozwój rozwiązań wykorzystujących AI. Natomiast co czwarty przedsiębiorca (25%) przewiduje, że w wyniku wdrożenia projektów AI, w ciągu najbliższych miesięcy wzrośnie poziom sprzedaży.
„Nasz nowy wskaźnik pokazuje, że sztuczna inteligencja nie jest zarezerwowana tylko dla dużych korporacji. 4 na 10 firm MŚP w ciągu ostatnich sześciu miesięcy korzystały z rozwiązań bazujących na sztucznej inteligencji, a te organizacje, które planują takie działania w perspektywie kolejnych miesięcy, mają konkretne zamiary przede wszystkim w zakresie inwestycji, ale także zatrudnienia” – skomentował Paweł Bojko, wiceprezes zarządu EFL.
Wzrost nakładów na AI i sprzedaży – dzięki AI
Głównym celem Barometru AI jest cykliczne – półroczne – monitorowanie kondycji przedsiębiorstw z sektora MŚP pod kątem wdrażania rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji. Twórcy wskaźnika biorą pod uwagę informacje dotyczące czterech obszarów: poziomu inwestycji w rozwiązania AI, poziomu zatrudnienia na potrzeby realizacji inwestycji AI, poziomu zatrudnienia w wyniku podjętych inwestycji AI oraz poziomu sprzedaży w związku z inwestycjami AI.
Indeks przyjmuje wartości od 0 do 100 pkt., poziomem neutralnym jest 50 pkt. Wynik powyżej tej wartości oznacza, że występują sprzyjające warunki do rozwoju AI w MŚP, natomiast wynik niższy wskazuje na niekorzystne warunki. Dlatego pierwszy odczyt wynoszący 66,8 pkt. należy interpretować jako świadectwo dobrego nastroju MŚP odnośnie AI: małe i średnie firmy widzą bardzo dobre perspektywy rozwoju projektów wykorzystujących sztuczną inteligencję.
Największy wpływ na dobre notowanie miały prognozy przedsiębiorców w zakresie inwestycji oraz, w mniejszym stopniu, oczekiwanej sprzedaży. 56% badanych MŚP planuje w ciągu pierwszego półrocza br. podniesienie poziomu inwestycji na rozwój wykorzystania AI. 36% nie planuje w tym zakresie żadnych zmian względem minionego półrocza, a 7% nie potrafi tego ocenić.
Uczestnicy badania przewidują najczęściej (53% wskazań) wzrost sprzedaży produktów i usług w związku z inwestycjami poczynionymi w rozwiązania AI. 25% badanych przewiduje wzrost obrotów dzięki zaimplementowanym rozwiązaniom AI. Co piąty respondent nie potrafił tego ocenić (21%).
Zdecydowana większość firm nie przewiduje natomiast zmian poziomu zatrudnienia na potrzeby realizacji projektów AI (85% odpowiedzi) wobec 9% przedsiębiorców planujących zatrudniać z myślą o AI). 82% firm nie planuje też zmiany ogólnego poziomu zatrudnienia w wyniku podjętych inwestycji AI, 8% respondentów planuje wzrost i tyle samo – spadek zatrudnienia.
Mniejsze firmy z większym optymizmem o AI
W panelu badawczym pierwszej edycji Barometru AI wzięło udział 455 przedstawicieli firm z kategorii mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Z największym optymizmem na rozwiązania AI patrzą najmniejsze firmy. Wskaźnik Barometru AI dla grupy mikrofirm wyniósł 70 pkt., podczas gdy dla małych 65,9 pkt., a średnich – 64,1 pkt.
Najwięcej mikrofirm prognozuje wzrost wydatków na wdrażanie rozwiązań opartych o AI w pierwszym półroczu 2025 (60%). Wśród małych firm ten odsetek wynosi odpowiednio 56%, a wśród średnich – 50%.
Istotne różnice widać także w prognozowaniu zatrudnienia na potrzeby realizacji inwestycji dotyczących AI i w wyniku ich wdrożenia. W obu przypadkach najczęściej to mikrofirmy planują wzrost liczby pracowników (odpowiednio 19% i 17%). Małe i średnie przedsiębiorstwa nie widzą tutaj „pola do działania” i tylko 3-4% z nich planuje nowe rekrutacje. Niezależnie jednak od wielkości firmy, dominują odpowiedzi neutralne – sytuacja nie zmieni się istotnie względem poprzedniego półrocza.
Inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku prognoz poziomu sprzedaży. Firmy mikro w najmniejszym stopniu spodziewają się wzrostu poziomu sprzedaży w wyniku podjętych inwestycji w AI, zaś firmy średnie – w największym. Odpowiednio 19% mikrofirm i 30% średnich firm liczy na wzrost obrotów dzięki inwestycjom AI.
***
Barometr AI jest przygotowywany przez Ecorys na zlecenie Europejskiego Funduszu Leasingowego S.A., opiera się na wywiadach prowadzone z osobami decyzyjnymi w firmach, np. z właścicielem lub współwłaścicielem, prezesem lub innym członkiem zarządu, dyrektorem. Pierwsza edycja badania odbyła się z wykorzystaniem techniki wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo (CATI) od 15 stycznia do 14 lutego 2025 roku.
