Większość ludzi zakłada, że aby znaleźć dobrze płatną pracę, należy być wykształconym i ciężko pracować. Obecnie osoby odpowiedzialne za rekrutację nie zwracają uwagi, tylko i wyłącznie na umiejętności twarde, ale również na miękkie, które pomagają określić poziom sukcesu, jaki pracownik osiągnie w firmie. Z badań przeprowadzonych przez National Soft Skills Association wynika, że 85% sukcesów w pracy jest odnoszonych dzięki posiadaniu dobrze rozwiniętych kompetencji miękkich.
Kompetencje twarde a miękkie
Umiejętności twarde to takie, które można zmierzyć, inaczej nazywane zawodowymi, czyli wiedza i umiejętności przydatne w miejscu pracy i potwierdzone odpowiednimi dokumentami. Umiejętności twarde są podstawą w aplikowaniu o pracę, ale coraz większe znaczenie zyskują też umiejętności miękkie. W przeciwieństwie do kompetencji twardych, miękkie nie są mierzalne. Są to cechy i umiejętności osobiste, interpersonalne, społeczne, które wpływają na organizację pracy, integrację z innymi ludźmi. Przykładami mogą być: kreatywność, asertywność, samodyscyplina. Cechy te są coraz częściej brane pod uwagę także w procesach rekrutacyjnych na stanowiska techniczne. Oznacza to, przykładowo, że programiści, którzy skupiają się tylko na rozwoju wiedzy technicznej, zamykają sobie drogę do rozwoju.
Umiejętności miękkie pozwalają na wyróżnienie wśród innych kandydatów, są jednak o wiele trudniejsze do nauczenia niż kompetencje twarde. Co ważne, umiejętności takie są dziś wymagane nie tylko na stanowiskach kierowniczych, sprzedażowych, czy związanych z zarządzaniem zespołami. Nawet osoby techniczne muszą dziś efektywnie funkcjonować z zespołach, a nierzadko także kontaktować się z klientami. Oczekiwania takie sprowadzają się właśnie do kompetencji międzyludzkich. Stąd wniosek, że zawody przyszłości, dzięki sztucznej inteligencji i automatyzacji będą w dużej mierze opierać się na umiejętnościach miękkich, ale które z nich będą najważniejsze w przyszłym roku?
1. Innowacyjne podejście do rozwiązywania problemów
Niekonwencjonalne podejście do radzenia sobie z problemami będzie – według managerów zajmujących się rekrutacją – jedną z najważniejszych umiejętności miękkich w 2022 roku. Pracodawcy chętniej zatrudniają przecież osoby, które nie boją się podejmowania wyzwań. Rekruterzy podczas rozmowy kwalifikacyjnej prosząc o opisanie trudnej sytuacji i jej rozwiązania, poszukują nieszablonowych rozwiązań, a niekoniecznie jedynie rozsądku. Przykładem sprawdzenia umiejętności miękkich może być sytuacja, gdy jako tester QA znajdujesz błąd w kodzie aplikacji. W jaki sposób współpracujesz z zespołem, by rozwiązać problem? Uważasz, że dobrze wykonujesz swoją pracę, a za błąd obwiniasz programistę? Czy planujesz takie rozwiązanie, które będzie korzystne dla zespołu i jednocześnie spełni oczekiwania klienta?
2. Rozwiązywanie konfliktów
W pracy zespołowej, a zwłaszcza w zespołach projektowych i multidyscyplinarnych mogą pojawić się konflikty. Często są one nieuniknione, z czego sprawę zdają sobie osoby odpowiedzialne za rekrutację. Nie można oczekiwać bezbłędnej współpracy nawet wśród najlepszych pracowników. Ważne jest to, jak będą oni radzić sobie z rozwiązaniem zaistniałego problemu. Mogą tracić czas na kłótnię i udowadnianie własnych racji, albo szukać rozwiązania. Konflikt w pracy zespołowej zmniejsza produktywność i jeśli nie zostanie odpowiednio rozwiązany, może doprowadzić do dużej rotacji w firmie. Pracownicy, którzy starają się rozwiązywać konflikty, pokazują swoje umiejętności miękkie i role przywódcze, które mogą pomóc im awansować na wyższe stanowiska i zarządzać danym zespołem.
3. Inteligencja emocjonalna
EQ, czyli inteligencja emocjonalna to umiejętność postrzegania i radzenia sobie z własnym emocjami, ale także stanami emocjonalnymi innych osób. W relacjach z samym sobą są to: samoświadomość, czyli wiedza o własnych uczuciach, wartościach i preferencjach, samoocena — poczucie własnej wartości, znajomość swoich umiejętności i ograniczeń oraz samokontrola, czyli świadome reagowanie na bodźce zewnętrzne, radzenie sobie ze stresem. Z kolei kompetencje społeczne w relacjach z innymi to między innymi: asertywność, czyli ustanawianie własnych granic, wyrażanie własnego zdania, empatia — umiejętność doświadczania stanów emocjonalnych innych ludzi. Inteligencja emocjonalna jest niezbędna do utrzymywania stabilnych emocji podczas pracy z innymi. Jest to ważne, o tyle, że nasze emocje mogą wprost wpływać na innych, a innych emocje na nas. Osoby odpowiedzialne za zatrudnienie poszukują zatem osób, które modelują te umiejętności, podejmując decyzje biznesowe, czy otrzymując konstruktywną krytykę. Co więcej, wysoka inteligencja emocjonalna koreluje z satysfakcją z wykonywanej pracy.
4. Pozytywna etyka pracy
Jak wspomniano wcześniej, nasze emocje wpływają na współpracowników. Wprowadzając pozytywne nastawienie do trudnych sytuacji, możemy obserwować, jak rozprzestrzenia się ono w całym miejscu pracy. Pozytywna etyka pracy to postawa, która pokazuje oddanie swojej pracy nawet w trudnych sytuacjach. Pracownik z takim nastawieniem wnosi wartość nie tylko w obszarze swoich kompetencji, ale też szerzej, dla funkcjonowania całej organizacji. Jednocześnie, podchodząc pozytywnie do trudnych sytuacji, udowadnia współpracownikom i przełożonym, że potrafi pracować z innymi ludźmi, jest odpowiedzialny, produktywny i niezawodny. Takie osoby z pewnością mogą liczyć na dobre warunki zatrudnienia, niezależnie od branży, w jakiej się wyspecjalizują.
5. Umiejętność adaptacji
Osiąganie sukcesów wymaga umiejętności bieżącego dostosowywania się do zmieniającego się otoczenia. Dotyczy to zarówno osób prywatnych, jak i całych przedsiębiorstw. Pracownicy, którzy sprawnie dostosowują się do zmian, są silnie zmotywowani i trudno ich zniechęcić w razie niepowodzenia lub wystąpienia nowej, niespodziewanej sytuacji. Osoby takie zwykle posiadają także wiele cech przywódczych i szybko wspinają się po szczeblach kariery. Jest to prawdziwe w szczególności w ramach sektora technologicznego – w dziedzinach związanych z IT ważne jest, by z łatwością adaptować się ze starych sposobów działania, technologii, procesów i specjalizacji do nowych, chociaż jak pokazują badania — aż 60% pracowników czuje się sfrustrowanych z powodu nowego oprogramowania w pracy.
