Grupa Yawal na drodze do zrównoważonego rozwoju

Z Karoliną Mzyk-Callias, prezes zarządu Yawal, rozmawiamy o zmianie strategii, w której kluczową rolę odgrywa zrównoważony rozwój; zmianach, jakie w związku z tym czekają Grupę Yawal; celach do roku 2030 i 2050; korzyściach z wdrożeniach strategii ESG; a także dołączeniu do programu Climate Positive funkcjonującego w ramach UN Global Compact.

Dlaczego strategia ESG jest tak ważna dla Grupy Yawal?

Wymagają tego od nas klienci. Najbardziej na aspekty związane ze zrównoważonym rozwojem zwracają uwagę firmy z rynków Europy Zachodniej i Północnej. Ale wyczerpującej odpowiedzi może udzielić Ci też dziś Chat GTP (śmiech). Wystarczy zapytać: Jakie będą najważniejsze trendy w architekturze do roku 2050?

Faktycznie na pierwszym miejscu wymienia zrównoważony rozwój. Wg jego odpowiedzi: wraz z rosnącym naciskiem na zmiany klimatyczne, zrównoważona architektura stanie się jeszcze ważniejsza. Budynki będą projektowane tak, aby były energooszczędne, wykorzystywały odnawialne źródła energii i były zbudowane z trwałych materiałów. Ponadto w projektach budynków będą uwzględniane przestrzenie zielone i ogrody miejskie, aby poprawić jakość powietrza i promować zdrowsze środowisko. Architekci także coraz częściej projektują budynki, które są bardziej przyjazne dla środowiska, wykorzystując materiały ekologiczne, energię odnawialną i systemy gospodarowania odpadami.

No właśnie, a Yawal to firma architektoniczna. Sprzedajemy systemy aluminiowe wykorzystywane w różnego typu budynkach. Zrównoważony rozwój stał się jednym z najważniejszych trendów, które będą tworzyć wartość naszej firmy. Będzie jednym z kryteriów, które brane będą pod uwagę przy podejmowaniu decyzji przez inwestorów. Dla mnie zaś osobiście zrównoważony rozwój staje się niezwykle istotny przy budowaniu strategii Grupy Yawal do roku 2050.

Czym wobec tego jest dla Ciebie zrównoważony rozwój?

ESG dotyka obszarów związanych z ochroną środowiska naturalnego, odpowiedzialnością społeczną i ładem korporacyjnym. Poza ograniczaniem naszego, negatywnego wpływu na klimat musimy zapewnić także dobrą jakość życia i pracy, m.in. w zakresie edukacji i systemu opieki zdrowotnej. Trzeci element to ład korporacyjny, czyli nasz sposób zarządzania. W tym kontekście widać też jak ważna jest demokracja.

Organizacja Narodów Zjednoczonych zebrała te obszary i opublikowała je w ramach 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ – UN Sustainable Development Goals. Dotyczą one m.in. ograniczenia ubóstwa, ochrony środowiska czy zapewnienia ogólnego dobrobytu. Wyznaczają też wspólną wizję przyszłości oraz plan działania dla rządów, przemysłu, organizacji pozarządowych i obywateli. Zachęcają do wspólnej pracy na rzecz lepszego świata.

Co to znaczy dla mnie jako prezesa Grupy Yawal? Na pewno jest to ogromne wyzwanie. Dziś, jeśli powiem na zarządzie, że chcemy ograniczyć do zera nasz negatywny wpływ na środowisko, że chcemy osiągnąć neutralność węglową, to wszyscy każą mi „popukać się w głowę”. Chcę jednak, abyśmy mieli rozwiązanie, które pozwoli Grupie Yawal działać w sposób zrównoważony.

Oprócz ochrony klimatu, zrównoważony rozwój to także dbałość o zdrowie, o ktorym mowi Cel 3, ktore jest szeroko zdefiniowane jako dostep do zdrowia i komfortu życia. Coraz wiecej widzimy związków – potwierdzonych przez naukę – łączymy dostęp do światła, czystego powietrza oraz ograniczenia hałasu ze zdrowym trybem zycia. Te trendy właśnie będą napędzać architekturę. W jednym z ubiegłorocznych numerów ITwiz (8/2022 – przyp. red.) zainspirował mnie wywiad z dr Joanną Jurgą, która pięknie opisała jak współczesny dom może byc SZAŁASEM NA HAŁAS, niczym „przytulenie bliskiej osoby, albo koc i ciepła herbata w zimowy wieczór”.

Joanna romantycznie, ale również bardzo celnie, opisała jak koncepcja domów zmieniała się po pandemii COVID-19. Dom to dziś nie tylko przystań bezpieczeństwa, ale też przestrzeń prywatna, od której coraz wiecej oczekujemy. Dom to nie tylko mieszkanie, ale także szkoła, szpital czy restauracja. Dlatego też coraz bardziej odpowiada on na nasze nowe potrzeby i upodobania estetyczne.

Dlatego uważam, że jest tutaj sporo, nowego miejsca do zagospodarowania przez architektów. Myślę o nowych koncepcjach koncentrujących się na relacji człowieka z przestrzenią domu.

Jak chcecie podejść do wdrożenia strategii zrównoważonego rozwoju?

Ograniczenie poniżej 1,5 stopnia Celsjusza wzrostu średniej temperatury na świecie – zapisane w Paryskim Porozumieniu – to herkulesowe zadanie. Najbardziej kompleksowe, które czeka dziś ludzkość. Wyzwaniem jest stworzenie współpracy nie tylko między krajami, ale równiez biznesem i innymi organizacjami. Wyzwanie jest tak olbrzymie, że nawet gdyby gospodarka USA byłaby 10 razy większa, to rząd tego kraju nie poradziłby sobie z nim w pojedynkę.

Musimy więc koncentrować się nie tylko na ograniczaniu wzrostu temperatury, ale raczej na budowaniu porozumienia wokół kwestii zmian klimatycznych i działań, które je adresują. Na dzisiejszym poziomie rozwoju człowieka, ludzkość musi zacząć kontrolować to, jak wykorzystuje kapitał naturalny na Ziemi.

Takie podejście do zrównoważonego rozwoju jest najbardziej praktyczne, a biznes musi stać się częścią rozwiązania. Musi się w nie zaangażować. Aby to było możliwe, musimy dokonać tej zmiany wspólnie, na zasadzie partnerstwa. Musimy również działać w ramach koalicji firm, dużych i małych, Każdy ma zadanie do wykonania.

Musimy powiększyć koalicje „MY” na rzecz klimatu. Jednocześnie jest ich dziś tak dużo, że musi to być jakoś zorganizowane i koordynowane. Dlatego dołączyliśmy do programu Climate Positive funkcjonującego w ramach UN Global Compact.

Jak wygląda wdrożenie UN Sustainable Development Goals?

ONZ wyznacza cele globalne, z których za wdrażanie przede wszystkim rozliczane sa państwa narodowe. Z kolei na poziomie regionalnym Unia Europejska ma własne regulacje i ambitne cele, np. Net Zero 2050, czyli cel neutralności emisyjnej. Za tym idą fundusze unijne i inne instrumenty finansowe UE, w tym na termomodernizacje. A najszybciej można ją osiągnąć za pomocą wymiany okiem i drzwi.

Yawal jest firmą projektująca i handlująca systemami aluminiowymi stanowiące komponenty do produkcji okien i drzwi. Aby jednak zakwalifikować się do programów unijnych okna muszą mieć współczynnik ciepła Uw na poziomie 0,9-1,1. W Polsce działa program rządowy Czyste Powietrze, który ma na celu poprawę efektywności cieplnej budynków, jak również zwiększenie dbałości o ekologię dzięki dotacjom celowym.

Ale jest jeszcze jeden, ważny wymóg, na który wskazuje Komisja Europejska. Budynki generują ok. 40% zapotrzebowania na energię w Unii Europejskiej. Dlatego UE wdraża program EU’s Energy Performance of Buildings Directive (EPBD). W tej propozycji wszystkie budynki mają być zero emisyjne od roku 2030. To wyśrubowany współczynnik biorąc pod uwagę, że obejmuje nie tylko okna i drzwi, ale wszystkie elementy konstrukcyjne i zarządcze budynku. Ścieżkę do osiągniecia tego celu, którą zapanowała UE, to też termomodernizacja.

W Grupie Yawal już zaczęliśmy o tym myśleć. Naszym pierwszym krokiem było zrozumienie jaki mamy CO2 footprint, czyli generujemy emisji dwutlenku węgla w zakresie (Scope – przyp. red.) 1, 2 i 3. Potem przeliczyliśmy to na kg wytłoczonego aluminium. Wyszło ze 1 kg tłoczenia to między 6-8 kg emisji CO2 w zakresie 1-2-3. Te zakresy sa ważne, tym bardziej, że na zakresy 2 i 3 nie mamy do końca kontroli. Przykładowo zakres 3 włącza superintensywny proces produkcji aluminium z aluminy. Zakres 2 zaś to energia elektryczna, a w naszej firmie zużywają jej dużo m.in. prasy do produkcji profili aluminiowych.

Jesteśmy niekonkurencyjni w porównaniu np. z firmami z Finlandii, gdzie branża ta korzysta z energii ze źródeł odnawialnych. W Polsce zaś głównie z węgla. To jest dla mnie duży, strategiczny problem. Końcowy konsument patrzy bowiem tylko na ilość emitowanego CO2 na 1 kg końcowego produktu. Jako Grupa działamy w ramach Global Compact i dyskutujemy z rządem jak polepszyć naszą konkurencyjność na rynku europejskim poprzez inwestycje w odnawialna źródła energii dla przemysłu.

Do tej pory mieliśmy niższą cenę, bo mieliśmy tańsze koszty pracy. Teraz jednak – o czym przekonałam się u jednego z klientów w Danii – poza ceną dochodzi kolejny atrybut, emisja CO2. Ona dziś przekłada się bezpośrednio na pieniądze. Na Zachodzie firmy dostają bowiem za działania zmierzające do obniżenia emisji dwutlenku węgla ulgi podatkowe.

Dlatego cena i jakość to nie są jedyne wymogi konkurencyjności na rynku UE. Dochodzi nowy atrybut – niskoemisyjność i to w dodatku w przyspieszonym tempie, dzięki celom geopolitycznym Unii Europejskim. UE – oprócz tego, że chce ograniczyć zmiany klimatyczne – ma dziś drugi, strategiczny cel – niezależność energetyczną od Rosji. Oba są ze sobą połączone.

Na to nakłada się też perspektywa regulacyjna.

Jakie konkretnie cele klimatyczne stawia przed przedsiębiorcami Unia Europejska?

Od 2025 będę już musiała raportować ślad węglowy Grupy Yawal. Celem Komisji Europejskiej jest takie dostosowanie polityki klimatycznej, energetycznej, transportowej i podatkowej tak, aby do roku 2030 zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% w porównaniu do poziomu z roku 1990.

UE chce, aby ślad węglowy w zakresach 1, 2 i 3 był jak najniższy. Scope 1 to emisje bezpośrednie powstałe w wyniku spalania paliw w źródłach stacjonarnych. Scope 2 to pośrednie emisje powstałe w wyniku zużywania importowanej energii elektrycznej, cieplnej, pary technologicznej lub chłodu. Natomiast Scope 3 to inne, pośrednie emisje powstałe w całym łańcuchu wartości przedsiębiorstwa, np. w wyniku wytworzenia surowców, zagospodarowania odpadów, transportu surowców i produktów, podróży służbowych pracowników czy też korzystania z naszych produktów przez użytkowników końcowych.

Za nowymi wymogami idą fundusze unijne, np. na wspomnianą termomodernizację. Wiele osób zdecyduje się więc na wymianę okien i drzwi. Jednak, aby otrzymać dofinansowanie na tego typy projekty, zakupione produkty będą musiały spełniać normy emisji CO2. Być może będą musiały też posiadać stosowny certyfikat. Musimy więc zaoferować taki produkt.

Jest o co walczyć, bo w grze jest 807 mld euro w cenach z 2021 roku, z czego prawie 50% jest wypłacane w formie dotacji, a pozostała część jako tanie pożyczki. Na sam fundusz European Green Deal zostanie przeznaczone 600 mld euro! Pieniądze zawsze zmieniają perspektywę.

Oczywiście te 600 mld euro będzie wykorzystywane do realizacji wielu projektów, w tym na inwestycje w źródła energii odnawialnej, ekonomię obiegu zamkniętego, nowoczesny transport, ale także efektywność energetyczną, w tym interesującą nas najbardziej efektywność energetyczną budynków. Te pieniądze już są dostępne.

Jakie założyliście cele w strategii ograniczania śladu węglowego Grupy Yawal?

Podjęliśmy zobowiązanie do redukcji CO2 o 30% do 2030 roku w stosunku do bazowego roku 2019, czyli o 0,67 kg CO2 na 1 kg sprzedanego profilu aluminiowego. Pośredni krok to ograniczenie emisji o 10% już do roku 2025. Neutralna węglowo Grupa Yawal stać się ma w roku 2050, może wcześniej. Przez 30 lat wiele się może wydarzyć. Na razie nasz poziom emisji jest bardzo duży.

Tego typu deklaracja to bardzo duże wyzwanie dla Grupy Yawal, bo musimy np. zmodernizować park maszynowy, w tym prawie wszystkie prasy na linii produkcyjnej. Muszę też kupować wlewki stopów aluminium produkowane z niskim śladem węglowym oraz edukować naszych pracowników. Jednocześnie muszę pozyskiwać klientów, którzy uzasadnią takie wydatki. Na razie maksymalnie 30% z nich zwraca uwagę na wpływ na środowisko.

Czy w programach unijnych są fundusze dla takich firm, jak Yawal? Firm, które chcą inwestować w ograniczanie emisji CO2, automatyzację produkcji, odnawialne źródła energii…

Tak, środki na tego typu cele można pozyskać z funduszu FENG.

Od czego zaczniecie?

Wdrożenie strategii zrównoważonego rozwoju to działanie skomplikowane. Wymaga spojrzenia na wdrażanie celów ESG z różnych perspektyw. Po pierwsze wsłuchujemy się w głos klienta i odpowiadamy na jego oczekiwania. Dzisiaj mamy raczej klientów tradycyjnych, dla których temat emisji CO2 nie jest jeszcze ważny. Z drugiej strony chcemy zdobywać klientów z rynków Europy Zachodniej, znających wartość i znaczenie ESG już dziś. Chcemy do tego wykorzystać trend związany z ESG. To pierwszy krok.

Drugi krok to analiza tego, jak dostosowywanie się do nowych wymogów – związanych m.in. z ochroną klimatu – przełoży się na cashflow i inicjatywy CAPEX’owe w Grupie Yawal. Głównie dotyczy to inwestycji w wymianę parku maszynowego.

To wszystko zaś musi być spięte silnym przywództwem lidera, który rozumie czym jest ścieżka ESG, Lidera, który wie, że dotyczy ona bardziej obszaru Innovation niż Corporate Social Responsibility. Rozumie, że jest związana z rozwojem biznesu, że zrównoważony rozwój niesie wartość biznesową, że tego oczekują klienci.

Czy te cele stają się także celami szefów poszczególnych pionów, w tym IT?

Tak. Naszym celem podstawowym jest – jak wspomniałam – zmniejszenie emisji CO2 o 10% do roku 2025 w Scope 1, 2 i 3. Wspiera nas w tym firma zewnętrzna, która pokazuje co dzieje się w naszym otoczeniu w zakresie regulacji, finansów, tego, co robi konkurencja i nasi klienci. W oparciu o otrzymaną analizę przygotujemy strategię na rok 2024. Jesteśmy w trakcie certyfikacji pozwalających nam uzyskać deklaracje środowiskowe produktu – EPD.

W dłużej perspektywie to inwestycja w innowacje, dzięki którym produkcja końcowego wyrobu nie będzie wymagała tak dużych emisji CO2. Kilka tygodni temu zorganizowaliśmy dla naszych pracowników ciekawą konferencję – Zielony Yawal. Gościnnie wystąpili na niej: Katarzyna Zawodna-Bijoch, prezes zarządu Skanska CEE oraz Monika Rajska-Wolińska, prezes zarządu Colliers CEE. Nasi goście zaprezentowali doświadczenia we wdrażaniu strategii ESG firm działających w Polsce, ale o zasięgu globalnym.

W czasie konferencji byłam zainspirowana wspaniałymi pomysłami moich współpracowników, którzy zaproponowali rozwiązanie do produkcji aluminium, które nie emituje do atmosfery dwutlenku węgla wynikającego z zastosowania anod węglowych lecz czysty tlen. Z taką postawą – współpracy z innymi – oraz naszą, własną strategią, Zielony Yawal jest w zasięgu ręki!

Strategia Yawal 2050, którą teraz tworzymy opiera sie o 4 perspektywy: tworzenia wartości dla pracownika, klienta, środowiska i właściciela. W trakcie wewnętrznych dyskusji widać, jak szybko uwagę zdobywa perspektywa środowiskowa. Warto pamiętać, że drugą stroną tej samej monety Zrównoważonego Rozwoju jest innowacja!

UN Global Compact to największa na świecie inicjatywa zrzeszająca biznes działający na rzecz zrównoważonego rozwoju, zainaugurowana przez Sekretarza Generalnego ONZ w roku 2000. Skupia firmy współpracujące z ONZ oraz tworzące strategie i działania w oparciu o polityki ONZ, w szczególności w oparciu o Cele Zrównoważonego Rozwoju i 10 Zasad United Nations Global Compact dotyczących: praw człowieka, standardów pracy, ochrony środowiska, przeciwdziałania korupcji. Pomaga również lokalnym firmom wypracowywać najlepsze praktyki biznesowe, pozyskiwać i wykorzystywać nowe możliwości rozwoju.

Decyzja o dołączeniu do UN Global Compact stała się kluczowym krokiem na drodze do osiągnięcia celu jakim jest zrównoważony rozwój w Grupie Yawal. Jest to okazja do uczenia się, ale również wzięcia odpowiedzialności. Mamy też platformę do dialogu z Państwem. Chcemy, pokazać, że pomimo faktu, iż wyzwanie klimatyczne jest ogromne, to jest realne do zrealizowania, jeżeli staniemy się jego częścią. Poprzez współpracę, osiągnięcie kosmicznych – z naszej, codziennej perspektywy – wyzwań jest możliwe. To samo stanowi wartość!

Niemniej dojście do zero emisyjności to długa podróż. Musimy stawiać sobie cele i przez cały czas mierzyć nasze postępy. To jest też najważniejsze z perspektywy teorii zmiany i osiągnięcia celu jakim jest – zawarte w Paryskim Porozumieniu Klimatycznym – ograniczenie poniżej 1,5 stopnia Celsjusza wzrostu średniej temperatury na świecie.

Powinniśmy ustalić wspólne cele, zaangażować się w ich realizację i iść w tym samym kierunku. Pomaga w tym bycie częścią UN Global Compact. Celem są pozytywne zmiany, współpraca międzynarodowa, przejście na odnawialne źródła energii, a także innowacje.