Mamy rekord inwestycji w start-upy w Polsce, ich wartość przekroczyła 2,1 mld zł

Według raportu „Transakcje na polskim rynku VC w 2020 roku”, przygotowanego przez PFR Ventures i Inovo Venture Partners, w minionym roku 153 polskie i zagraniczne fundusze sfinansowały równo 300 rodzimych, innowacyjnych spółek. Łącznie pozyskały one od inwestorów ponad 2,1 mld zł. W porównaniu do 2019 roku wartość inwestycji wzrosła więc o 70%. Wśród największych ubiegłorocznych rund finansowania znalazły się m.in. te dotyczące firm: ICEYE (331 mln zł), Brainly (302 mln zł) oraz Booksy (266 mln zł).

Mimo pandemii koronawirusa i związanej z nią niepewności gospodarczej, rok 2020 bez wątpienia był najlepszym w historii polskiej sceny startupowej. Największych pięć transakcji odpowiada za ponad 50% dostarczonego przez fundusze kapitału. „Wykluczając transakcje skrajne z lat 2019-2020, możemy mówić o 30 proc. wzroście rynku venture capital liczonym rok do roku lub o 70 proc. z ich uwzględnieniem. Rośnie też średnia wartość rund inwestycyjnych. Wiąże się to z wyższymi ticketami inwestycyjnymi funduszy, wzrostem wartości startupów oraz rozszerzającą się obecnością kapitału międzynarodowego” – twierdzi Aleksander Mokrzycki, wiceprezes w PFR Ventures. I tak, średnia wartość transakcji zbliża się do 4 mln zł. Natomiast mediana utrzymuje się na poziomie 1 mln zł.

Za blisko połową transakcji stał NCBR

W 2020 roku 62% zainwestowanych środków to kapitał publiczno-prywatny (pozostałe 38% kapitał prywatny), a udział krajowych funduszy w transakcjach wyniósł 52% (48% fundusze międzynarodowe), wynika z raportu PFR Ventures. Jednocześnie 258 z 310 transakcji bazowało na kapitale publiczno-prywatnym. Najwięcej, bo 146 transakcji z wspomnianej puli, to inwestycje z udziałem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Z kolei za 74 transakcje przeprowadzone w 2020 roku odpowiadają fundusze PFR Ventures. Zapewniły one 28% kapitału dla innowacyjnych przedsiębiorstw.

„Kwota 2,1 mld zł to o prawie 1 mld zł więcej niż rok temu. Fundusze NCBR wygenerowały 21% wartości tej sumy. Pod względem liczby transakcji wygląda to jeszcze korzystniej, staliśmy za prawie połową z nich. Być może kryzys wywołany pandemią sprawił, że środki VC stały się jeszcze bardziej atrakcyjne, a inwestycje w innowacje sposobem na ucieczkę do przodu” – skomentował Przemysław Kurczewski, zastępca dyrektora NCBR, odpowiedzialny za obszar inwestycji B+R.

Inwestorzy najchętniej wybierają spółki z branży HealthTech

Jak wynika z analizy PFR Ventures i Inovo Venture Partners, 25% spółek, do których trafiły środki VC, zajmuje się rozwijaniem innowacji w obszarze zdrowia. Wśród nich znajdują się nie tylko projekty naukowe, ale także przedsięwzięcia mające na celu rewolucjonizować dotychczasowy system opieki (np. Jutro Medical, założony przez absolwenta programu edukacyjnego Szkoła Pionierów PFR) lub zwiększać świadomość o samopoczuciu naszych bliskich (np. SiDLY).

„Nie jest jasne, jak COVID-19 wpłynął na finansowanie projektów z branży e-zdrowia, bo znaczna ich część rozwijała się jeszcze przed epidemią i już wtedy przyciągała zainteresowanie inwestorów. Choć pandemia koronawirusa sparaliżowała część gospodarki, wiele startupów z branży HealthTech przeżywa boom. Możliwe też, że gwałtowne zachwianie bezpieczeństwa zmobilizowało niektóre fundusze do szybszych decyzji” – tłumaczy Eliza Kruczkowska, dyrektor departamentu rozwoju innowacji w Polskim Funduszu Rozwoju.

Popularne wśród inwestorów są również rozwiązania dla korporacji (Enterprise Software) oraz FinTech, wskazują autorzy badania. Stanowiły one odpowiednio 15% i 9% wszystkich transakcji dokonanych w 2020 roku. Na pozostałych miejscach znalazły się z kolei następujące branże: marketing (6%), transport (5%), żywność, energia i życie domowe (po 4%), gaming, telekomunikacja, nieruchomości oraz moda (po 3%).

Skoro jest tak dobrze, czemu nadal jest tak źle?

Warto również zwrócić uwagę, że polskie fundusze zaczęły nieco śmielej inwestować w zagraniczne spółki. Liczba tych transakcji zwiększyła się w 2020 roku do 29 (11 rok wcześniej), a ich wartość sięgnęła 101,5 mln zł (84,5 mln zł rok wcześniej). „Spodziewam się, że w najbliższych latach tych inwestycji będzie zdecydowanie więcej. Kluczem do dalszego rozwoju będzie dostęp polskich funduszy do środków, które nie nakładają ograniczeń geograficznych” – uważa Marcin Szeląg, partner w Innovation Nest.

Choć 70% wzrost wartości inwestycji w polskie startupy w 2020 roku trzeba oczywiście oceniać pozytywnie, tak jednocześnie nie należy popadać w przesadny optymizm, biorąc zwłaszcza pod uwagę fakt, jak wyglądają realia w naszym regionie. „Jesteśmy nadal bardzo małym, wręcz satelickim rynkiem – rosnącym to fakt – ale finansowanym w większości z pieniędzy publicznych i bez żadnego podmiotu o charakterze startupowym wycenianym na 1 mld Usd. Tymczasem aż cztery takie jednorożce udało się „wyhodować” w Estonii – Skype, Playtech, Transferwise i Bolt, a jeden nawet na Litwie – Vinted. Nie twierdzę, że trzeba na siłę pompować wyceny spółek, ale zastanowić się co wszyscy w polskim ekosystemie startupowym robimy fundamentalnie źle” – podsumowuje Artur Kurasiński, fundator Aula Polska.