10 technologicznych trendów kształtujących bankowość i finanse

Sektor finansowo-bankowy stoi przed koniecznością szybkiego wdrażania nowoczesnych technologii. Zwiększają one efektywność operacyjną. Odpowiadają na rosnące oczekiwania klientów. Zmieniają sposób działania banków, wpływając na bezpieczeństwo, personalizację usług czy model biznesowy. Poniżej prezentujemy 10 kluczowych technologii, które w najbliższych latach zdefiniują konkurencyjność instytucji finansowych.

Aby utrzymać pozycję na rynku, banki nieustannie inwestują w innowacje technologiczne poprawiające m.in. doświadczenia klientów, optymalizujące operacje i napędzające rozwój. Według analityków Gartnera, globalne wydatki na IT w sektorze bankowym mogą osiągnąć w tym roku 793,5 mld USD (wzrost o ponad 8%). Do 2028 roku przekroczyć 1 bln USD, głównie za sprawą inwestycji w AI i transformację cyfrową.

Dodatkowo, wraz z rosnącą skalą cyberataków, banki muszą zadbać o najwyższe standardy bezpieczeństwa i zgodności z regulacjami. Ponad 70% instytucji finansowych wskazuje więc cyberbezpieczeństwo jako jeden z kluczowych priorytetów inwestycyjnych.

Ważnym aspektem jest też efektywne zarządzanie rosnącą ilością generowanych danych. Zaawansowana analityka i Big Data stają się fundamentem podejmowania decyzji i personalizacji ofert.

Dla menedżerów IT i decydentów kluczowe jest strategiczne podejście do tego, które technologie najlepiej wpiszą się w specyfikę ich organizacji. Rozwiązania takie jak AI, Internet rzeczy (IoT), chmura czy hiperautomatyzacja, tworzą nowe możliwości, ale wymagają też przemyślanego podejścia i integracji. Sukces cyfrowej transformacji i przyszłość sektora finansowego zależą od umiejętnego zarządzania tymi wyzwaniami.

Oto najważniejsze z trendów w sektorze bankowo-finansowym.

1. Sztuczna inteligencja

Banki coraz częściej wykorzystują tę technologię do zwiększania efektywności operacyjnej, poprawy jakości obsługi oraz optymalizacji procesów decyzyjnych.

• Spersonalizowana obsługa i hiperpersonalizacja usług – chatboty i asystenci AI oferują całodobowe wsparcie, dostosowując się do potrzeb klientów. Jednocześnie AI analizuje dane i rekomenduje spersonalizowane produkty.
• Zaawansowana analityka i modelowanie predykcyjne – wykorzystując miliardy punktów danych, AI pozwala bankom przewidywać zachowania klientów, oceniać ryzyko kredytowe i identyfikować trendy rynkowe.
• Wykrywanie oszustw i zarządzanie ryzykiem – AI analizuje transakcje w czasie rzeczywistym, wychwytując anomalie i przeciwdziałając fraudom.
• Generatywna AI w analizie i rekomendacjach – GenAI pozwala tworzyć spersonalizowane rekomendacje, analizy ryzyka i odpowiadać na pytania klientów. Boty AI rozumieją też kontekst, oferując obsługę przypominającą rozmowę z doradcą.
• Wzmocnione podejmowanie decyzji zarządczych – AI wspiera również strategiczne planowanie, dostarczając zarządom analiz i prognoz bazujących na aktualnych danych.

2. Bankowość w chmurze obliczeniowej

Dzięki cloud computing instytucje finansowe zwiększają elastyczność, obniżają koszty i szybciej reagują na potrzeby rynku. Modele hybrydowe i wielochmurowe pozwalają rozwijać usługi bezpiecznie, zgodnie z regulacjami i łatwo jej skalując.

• Hybrydowe i wielochmurowe środowiska IT – banki coraz częściej łączą chmurę prywatną i publiczną – poufne dane przetwarzają w chmurze prywatnej, a duże wolumeny danych i skalowanie pozostawiają w publicznej.
• Zwinne wdrażanie usług i aplikacji – dzięki chmurze, instytucje finansowe mogą błyskawicznie testować i uruchamiać nowe produkty cyfrowe – od aplikacji mobilnych po rozwiązania AI. To pozwala szybciej odpowiadać na oczekiwania klientów.
• Zaawansowane przetwarzanie i analiza danych – platformy chmurowe umożliwiają efektywne gromadzenie, przechowywanie i analizowanie danych w czasie rzeczywistym. Dzięki temu możliwa jest m.in. segmentacja klientów, dynamiczna ocena ryzyka czy wykrywanie oszustw – często z użyciem zintegrowanej AI.
• Optymalizacja kosztów i wzrost efektywności – przetwarzanie w chmurze pozwala ograniczyć nakłady na infrastrukturę IT, jednocześnie zapewniając wysoką dostępność i odporność systemów. Banki mogą skalować zasoby w zależności od potrzeb.
• Zgodność z regulacjami i bezpieczeństwo danych – nowoczesne rozwiązania chmurowe spełniają surowe wymogi regulacyjne branży finansowej, zapewniając jednocześnie wysoki poziom ochrony danych klientów. Chmura pozwala także łatwiej zarządzać zgodnością i szybko reagować na zmiany legislacyjne.

3. Cyberbezpieczeństwo i biometria

W dobie digitalizacji usług finansowych cyberbezpieczeństwo stało się kluczowym priorytetem banków. Rosnąca liczba i złożoność cyberataków wymagają wdrażania zaawansowanych narzędzi ochrony i nowoczesnych metod uwierzytelniania.

• Holistyczne podejście do bezpieczeństwa – banki inwestują w wielowarstwowe strategie ochrony: od szyfrowania danych i zabezpieczeń sieciowych po współpracę z wyspecjalizowanymi dostawcami rozwiązań cyberbezpieczeństwa oraz wdrażanie programów edukacyjnych dla pracowników. Celem jest odparcie złożonych ataków.
• Uwierzytelnianie i zapobieganie oszustwom z wykorzystaniem AI i biometrii – biometria coraz częściej zastępuje hasła i PIN-y, stosując technologie takie, jak rozpoznawanie twarzy, odcisków palców czy głosu do logowania, weryfikacji transakcji i potwierdzania tożsamości, np. przy bankomacie. Dodatkowo, zaawansowane algorytmy analizy behawioralnej i wzorców biometrycznych pozwalają bankom wykrywać oraz zapobiegać próbom oszustw w czasie rzeczywistym.

4. Analiza danych

Rosnące znaczenie danych sprawia, że banki intensyfikują inwestycje w analitykę i chmurę – nie tylko dla skalowalnego przetwarzania informacji, ale też lepszego zarządzania ryzykiem i decyzji w czasie rzeczywistym.

• Chmura jako katalizator innowacji – platformy chmurowe oferują elastyczne i bezpieczne środowisko zgodne z regulacjami, umożliwiając skalowanie mocy obliczeniowej i integrację z AI.
• Analityka danych i zarządzanie ryzykiem – nowoczesne narzędzia analityczne pozwalają bankom – w czasie rzeczywistym – oceniać zachowania klientów, wykrywać anomalie i przewidywać ryzyko. Umożliwiają trafniejsze decyzje kredytowe, personalizację ofert, automatyzację procesów oraz analizę portfeli inwestycyjnych.
• Big Data i personalizacja usług – wykorzystanie danych transakcyjnych i behawioralnych umożliwia głębsze zrozumienie potrzeb klientów oraz tworzenie precyzyjnie dopasowanych produktów finansowych.

5. Blockchain

Technologia blockchain i rozproszone rejestry (DLT) zyskują na znaczeniu jako fundamenty transformacji bankowości. Dzięki zwiększonemu bezpieczeństwu, przejrzystości i automatyzacji procesów, instytucje finansowe coraz chętniej wdrażają rozwiązania oparte na blockchain.

• Bezpieczne i przejrzyste przetwarzanie transakcji – Zdecentralizowana natura blockchaina umożliwia prowadzenie rozliczeń w czasie rzeczywistym, z zachowaniem pełnej transparentności i niezmienności zapisów. To znacząco redukuje ryzyko oszustw i błędów, a także upraszcza procesy audytowe. Niektóre polskie banki, jak PKO BP, testują rozwiązania oparte na blockchain.
• Cyfrowe waluty banków centralnych (CBDC) – coraz więcej krajów testuje cyfrowe waluty, aby zwiększyć bezpieczeństwo i efektywność płatności. CBDC mają łączyć stabilność systemu finansowego z kontrolą państwa nad obiegiem pieniądza. Do 2024 roku pilotaże prowadziło ponad 130 państw. W Chinach wartość transakcji cyfrowym juanem przekroczyła 7 bln juanów (ok. 976 mld USD). NBP nie planuje na razie wprowadzenia cyfrowego pieniądza.
• Stablecoiny jako element nowego systemu płatniczego – banki obserwują też rosnący potencjał stablecoinów – cyfrowych walut powiązanych z tradycyjnymi aktywami. Zintegrowane z systemami bankowymi, mogą umożliwić szybkie, tanie i bezpieczne płatności globalne z pominięciem tradycyjnych pośredników.
• Od finansowania handlu po weryfikację tożsamości – blockchain znajduje też zastosowanie w takich obszarach jak automatyzacja procesów Trade Finance, rejestrowanie aktywów czy cyfrowa tożsamość klientów (KYC).

6. Otwarta bankowość i finanse wbudowane

Otwarta bankowość i finanse wbudowane (Embedded Finance) to dwa komplementarne zjawiska, które redefiniują sposób dostarczania usług finansowych. Ich wspólnym mianownikiem jest integracja – danych, kanałów i dostawców – co prowadzi do większej dostępności, personalizacji i wygody dla klientów.

• Otwarta bankowość – dzięki wykorzystaniu otwartych interfejsów API banki mogą bezpiecznie integrować się z partnerami i wspólnie tworzyć innowacyjne usługi. Model ten wspiera konkurencję oraz włączenie finansowe, oferując spersonalizowane usługi osobom wykluczonym z tradycyjnych kanałów bankowych.
• Embedded Finance – to integracja usług finansowych poza kanałami bankowymi takimi, jak e-commerce czy aplikacje mobilne. Umożliwia np. zaciągnięcie kredytu czy zakup ubezpieczenia podczas zakupów online, bez kontaktu z bankiem.
• Ekosystem oparty na współpracy – zarówno otwarta bankowość, jak i Embedded Finance przyczyniają się do przejścia od modelu zamkniętego – gdzie bank jest głównym punktem kontaktu – do modelu współdzielonego, opartego na współpracy międzybankowej i partnerskiej.

7. Komputery kwantowe

Choć Quantum Computing w bankowości to wciąż nowość, coraz więcej instytucji finansowych inwestuje w badania i pilotaże, dostrzegając w nich potencjał przyspieszenia analiz, zwiększenia bezpieczeństwa i lepszego modelowania ryzyka.

• Kwantowe modelowanie ryzyka i prognozowanie rynków – komputery kwantowe analizują duże zbiory danych równolegle, umożliwiając tworzenie zaawansowanych modeli ryzyka, lepsze prognozy rynkowe i skuteczniejszy handel algorytmiczny. Banki, które wcześnie wdrożą tego typu rozwiązania, zyskają przewagę w zarządzaniu złożonością dynamicznych rynków finansowych.
• Kwantowe zagrożenia dla kryptografii i odporne szyfrowanie – rozwój komputerów kwantowych stwarza jednak ryzyko złamania obecnych metod szyfrowania, co wymaga wdrażania kryptografii odpornej na ataki kwantowe.

8. Internet Rzeczy (IoT)

Technologie IoT łączą urządzenia fizyczne, umożliwiając zbieranie i wymianę danych. W bankowości pozwala to na lepszy nadzór nad zasobami oraz oferowanie klientom bardziej spersonalizowanych i wygodnych usług.

• IoT w operacjach bankowych i zarządzaniu aktywami – urządzenia IoT umożliwiają zdalne monitorowanie bankomatów oraz zasobów. Inteligentne bankomaty rozpoznają klientów i oferują szybsze wypłaty oraz promocje, co pozwala bankom lepiej zarządzać infrastrukturą i dostosowywać usługi do potrzeb użytkowników.
• Spersonalizowane doświadczenia klientów – IoT analizuje zachowania klientów, umożliwiając instytucjom finansowym oferowanie indywidualnych rekomendacji dotyczących oszczędzania czy zarządzania budżetem. Banki zaś zwiększają efektywność operacyjną i poprawiają satysfakcję klientów.

9. Hiperautomatyzacja

Hiperautomatyzacja integruje automatyzację procesów robotycznych (RPA) z możliwościami sztucznej inteligencji (AI) i uczenia maszynowego (ML), aby automatyzować skomplikowane procesy biznesowe od początku do końca. Dzięki temu instytucje finansowe mogą znacząco zwiększyć efektywność operacyjną, redukując koszty i ograniczając liczbę błędów.

• Zwiększenie wydajności i redukcja błędów – automatyzacja powtarzalnych zadań usprawnia operacje i przyspiesza procesy. Roboty RPA zmniejszają pracochłonność i eliminują błędy.
• Integracja AI, ML i biometrii – AI i ML wspierają inteligentną weryfikację i kontrolę, a biometryka usprawnia uwierzytelnianie i onboarding. Dzięki temu banki szybciej otwierają konta, monitorują transakcje i skuteczniej przeciwdziałają oszustwom.

10. Technologia 5G

Wdrożenie sieci 5G zwiększy szybkość i niezawodność komunikacji, czyniąc interfejsy bankowe bardziej responsywnymi, a relacje z klientami płynniejszymi i szybszymi.

• Natychmiastowe transakcje i odpowiedzi – technologia 5G umożliwia niemal zerowe opóźnienia w przesyłaniu danych, co przekłada się na przetwarzanie transakcji w czasie rzeczywistym. Klienci zyskują możliwość błyskawicznych płatności.
• Wsparcie dla zaawansowanych technologii – wyższa przepustowość 5G wspiera integrację technologii takich jak AI i IoT, które wymagają dużych ilości danych i niskich opóźnień. To pozwala rozwijać innowacyjne usługi.