Krajowy Plan Odbudowy: Ponad 3 mld euro przewidziano na komponent Transformacji cyfrowej

Rząd przedstawił projekt Krajowego Planu Odbudowy, na mocy którego z unijnego Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Recovery and Resilience Facility – RRF), do Polski trafić może nawet 58 mld euro – 23,9 mld euro dotacji i 34,2 mld euro pożyczek. Dokument ten określa cele związane z odbudową i tworzeniem odporności społeczno-gospodarczej Polski po kryzysie wywołanym przez pandemię COVID-19. Jednym z pięciu wskazanych w KPO komponentów stanowiących obszary koncentracji reform i inwestycji jest Transformacja cyfrowa, na którą przewidziano 3,034 mld euro.

Zgodnie z założeniami instrumentu RRF, celem strategicznym KPO jest odbudowa potencjału rozwojowego gospodarki utraconego w wyniku pandemii oraz wsparcie budowy trwałej konkurencyjności gospodarki i wzrost poziomu życia społeczeństwa w dłuższym horyzoncie czasowym. Jak czytamy w dokumencie, ma się to odbywać się m.in. poprzez przyspieszenie rozwoju niskoemisyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym (wykorzystującej w odpowiedzialny sposób zasoby środowiska), a także poprzez rozwój oparty na wykorzystaniu rozwiązań cyfrowych.

Główne cele i pięć komponentów

Jak wynika z projektu KPO, przyjęto trzy szczegółowe cele, które stymulować mają inwestycje, wzrost gospodarczy i zatrudnienie, a w dłuższym okresie powinny przyczynić się do zapewnienia zrównoważonego rozwoju. Te cele to:

• Jakościowy, innowacyjny rozwój gospodarki prowadzący do zwiększenia jej produktywności, uwzględniający transformację cyfrową kraju i społeczeństwa;
• Zielona transformacja gospodarki oraz rozwój zielonej, inteligentnej mobilności;
• Wzrost kapitału społecznego i jakości życia, w szczególności poprzez zapewnienie poprawy stanu zdrowia obywateli oraz wyższej jakości edukacji i kompetencji dostosowanych do potrzeb nowoczesnej gospodarki.

Do osiągnięcia powyższych celów KPO przyczynić się ma z kolei realizacja pięciu komponentów stanowiących obszary koncentracji reform i inwestycji:

A. Odporność i konkurencyjność gospodarki (zapewnienie odporności gospodarki na kryzysy oraz tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy).

B. Zielona energia i zmniejszenie energochłonności (ograniczenie negatywnego oddziaływania gospodarki na środowisko, przy jednoczesnym zapewnieniu konkurencyjności i bezpieczeństwa energetycznego oraz ekologicznego kraju).

C. Transformacja cyfrowa (wzmocnienie przemian cyfrowych w sektorze publicznym, społeczeństwie i gospodarce).

D. Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia (sprawne funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia oraz poprawa efektywności, dostępności oraz jakości świadczeń zdrowotnych).

E. Zielona, inteligentna mobilność (rozwój zrównoważonego, bezpiecznego i odpornego systemu transportowego, zapewniającego odpowiednią obsługę potrzeb gospodarki i społeczeństwa).

Wysokość dotacji przeznaczonych na poszczególne komponenty

W ramach KPO, do sierpnia 2026 roku, planuje się w pierwszym rzędzie wydatkowanie całej dostępnej dla Polski sumy bezzwrotnych dotacji w wysokości 23,9 mld euro. W układzie pięciu wspomnianych komponentów, najwięcej środków przewidziano na komponent B Zielona energia i zmniejszenie energochłonności – 6,347 mld euro oraz E Zielona, inteligentna mobilność – 6,074 mld euro. Odpowiednio stanowi to 26,6% i 25,5% całości środków planowanych do wydatkowania w ramach KPO.

Na realizację innych komponentów przeznaczono: A Odporność i konkurencyjność gospodarki – 4,133 mld euro (17,3%), D Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia – 4,262 mld euro (17,9% ) oraz najmniej na C Transformacja cyfrowa – 3,034 mld euro (12,7%).

Jak podkreśla strona rządowa, trzeba jednak pamiętać, że działania (reformy i inwestycje) związane z digitalizacją znajdują się nie tylko w dedykowanym komponencie C, ale także w ramach komponentów wspierających zieloną mobilność, sektor zdrowia i konkurencyjność gospodarki. W związku z czym, wydatki na cyfryzację wyniosą 20,9%, a wydatki klimatyczne sięgną 37,7%, realizując tym samym wymogi RRF – zapewniają twórcy KPO.

Cele komponentu Transformacji Cyfrowej

Jak czytamy w projekcie KPO, w ramach komponentu C Transformacja cyfrowa, o łącznej wartości 3 034 mld euro, planuje się przede wszystkim:

• przeznaczenie 1 400 mln euro na dokończenie likwidacji tzw. białych plam w dostępie do Internetu – planuje się objęcie 1 080 tys. gospodarstw domowych szerokopasmowym dostępem do Internetu;
• wsparcie kwotą blisko 460 mln euro różnych projektów cyfryzacyjnych w administracji publicznej zmierzających do zwiększenia zakresu oferowanych usług publicznych on-line. Wsparcie to będzie obejmowało inwestycje w infrastrukturę, technologie, jak i komponenty szkoleniowe dla pracowników;
• wydzielić kwotę 550 mln na wsparcie procesu rozwoju oferty edukacyjnej (poprzez zakup sprzętu), jak i rozwoju kompetencji cyfrowych nauczycieli i uczniów w obszarze edukacji podstawowej oraz ponadpodstawowej;
• przeszło 180 mln euro przeznaczyć na program rozwijania e-kompetencji i umiejętności cyfrowych wśród pracowników i wykluczonych grup społecznych – w ramach tych działań planuje się objęcie 375 650 osób różnymi formami szkoleń;
• ze względu na wagę problematyki cyberbezpieczeństwa, 443 mln euro zarezerwowano w ramach KPO na realizację inwestycji w zakresie oprogramowania, urządzeń i infrastruktury towarzyszącej, służącej cyberbezpieczeństwu przesyłu i gromadzenia danych. W ramach tych konkretnych działań planuje się m.in.:

– utworzenie 7 (regionalnych centrów cyberbezpieczeństwa) RegioSOC;

– powstanie 6 nowych sektorowych zespołów CSIRT2;

– podłączenie 385 podmiotów krajowego systemu cyberbezpieczeństwa do Systemu S46;

– budowę 3 ustandaryzowanych centrów przetwarzania danych.

Dodatkowo, jak już wspomniano wcześniej, realizację elementów cyfryzacyjnych zaplanowana także w pozostałych komponentach KPO. I tak:

• w ramach komponentu A Odporność i konkurencyjność gospodarki – planowane są działania o łącznej wartości ponad 600 mln euro na rzecz wdrożenia innowacyjnych, cyfrowych rozwiązań w przedsiębiorstwach. Działanie to pozwolić ma na pobudzenie zainteresowania przedsiębiorstw wytwarzaniem i wdrażaniem rozwiązań cyfrowych, robotyzacją, zastosowaniem bezzałogowych statków powietrznych i digitalizacją procesów wytwórczych i tym samym będzie wspierało transformację w kierunki Przemysłu 4.0.
• w ramach komponentu D Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia – zaplanowano z kolei wsparcie w wysokości 800 mln euro na rozszerzenie wachlarza usług elektronicznych w publicznej ochronie zdrowia (zwiększenie wykorzystania nowoczesnych technologii i dalszy rozwój e-zdrowia). Działania w obszarze e-zdrowia obejmują zakup sprzętu, wdrażanie rozwiązań cyfrowych oraz kształcenie kompetencji personelu. Planowane jest m.in:

– uruchomienie 3 dodatkowych centralnych usług cyfrowych;

– objecie 60% dokumentacji medycznej formą elektroniczną.

• w ramach komponentu E Zielona, inteligentna mobilność – przewidziano działania (w wysokości 1 192 mln euro) na rzecz rozwiązań cyfrowych w transporcie służących poprawie jego jakości i bezpieczeństwa. Wsparcie obejmuje m.in. zakup systemów sterowania ruchem kolejowym, informacji pasażerskiej i elektroniczne systemy zakupu biletów, ITS, systemy zarządzania ruchem drogowym i rozwój komunikacji bezprzewodowej w publicznych środkach transportu.
• I wreszcie w  ramach komponent B Zielona energia i zmniejszenie energochłonności – ok. 329 mln euro przeznaczono na inwestycje w sieci przesyłowe i inteligentną infrastrukturę elektroenergetyczną.

Konsultacje Krajowego Planu Odbudowy rozpoczęły się 26 lutego. Z kolei w dniach 2, 4 i 9 marca, odbędą się debaty na jego temat.