Wobec wzrostu liczby cyberzagrożeń oraz tsunami regulacyjnego, na popularności zyskuje model model CISO-as-a-Service (wirtualny Chief Information Security Officer, vCISO). W Polsce to trend raczkujący, ale w USA szacuje się, że pozwala małym i średnim firmom oszczędzić nawet dziesięciokrotnie, w stosunku do kosztu zatrudnienia etatowego szefa bezpieczeństwa.
W raporcie Cynomi State of the Virtual CISO Report 2024 podkreślono, że choć jedynie 21% dostawców usług zarządzanych oferuje obecnie programy vCISO, to ponad 98% ankietowanych dostawców planuje dodać te usługi w przyszłości. Raport wykazał również, że aż 75% dostawców usług odnotowuje wysokie zapotrzebowanie ze strony swoich klientów na funkcjonalność vCISO.
Najważniejsze przesłanki do zatrudnienia wirtualnego CISO, to wzrost skali i liczby cyberzagrożeń, rosnąca złożoność regulacji, ale także deficyt odpowiedniej klasy menedżerów i wysoki koszt ich zatrudnienia na stałe.
Cytowane badanie Cynomi z 2024 roku wskazuje na przykład, że także 93% dostawców usług IT czuje się przytłoczonych liczbą frameworków bezpieczeństwa, co przekłada się na zapotrzebowanie na zewnętrznych ekspertów.
Według PurpleSec, 64% MŚP nie posiada własnego, firmowego CISO, głównie z powodu kosztów zatrudnienia pełnoetatowego specjalisty (średnio 150 –300 tys. USD rocznie). Wirtualny CISO oferuje dostęp do swojej wiedzy i doświadczenia za ułamek tej kwoty – miesięczny koszt usługi wynosi od 1,6 – 20 tys. USD, w zależności od zakresu.
vCISO nie tylko reaguje na incydenty, obsługując proces, ale także tworzy długoterminowe strategie bezpieczeństwa, integrując je z celami biznesowymi. Na przykład, w SecurityHQ, usługa ta obejmuje m.in. zarządzanie ryzykiem, audyty zgodności oraz przygotowanie planów reagowania na incydenty. Firma cytuje raport Gartnera, według którego organizacje mogą zaoszczędzić do 50% kosztów przywództwa w zakresie cyberbezpieczeństwa, korzystając z usługi CISO as a Service zamiast zatrudnić etatowego CISO.
Profil doświadczenia wirtualnych CISO
Wirtualni CISO to najczęściej doświadczeni specjaliści z ponad 10-letnim stażem w zarządzaniu bezpieczeństwem, posiadający certyfikaty takie jak CISSP, CISM lub CISA. Ich rolą jest łączenie wiedzy technicznej z umiejętnościami biznesowymi. Kluczowe kompetencje obejmują:
- Zarządzanie zgodnością regulacyjną – 74% dostawców usług wskazuje, że wdrożenie GDPR lub PCI-DSS wymaga specjalistycznej wiedzy, której brakuje w wewnętrznych zespołach.
- Projektowanie architektur bezpieczeństwa w chmurze – zwłaszcza dla firm wykorzystujących rozwiązania hybrydowe.
- Szkolenia świadomościowe dla pracowników – według SMBvCISO, nawet 80% incydentów wynika z błędów ludzkich, co czyni edukację kluczowym elementem strategii.
Projekty najczęściej realizowane przez vCISO, to:
- Tworzenie strategii bezpieczeństwa – 46% dostawców usług ankietowanych przez CYnomi podało, że vCISO pomaga w opracowaniu roadmap uwzględniających kontrolę dostępu, szyfrowanie danych i zarządzanie podatnościami.
- Audyty zgodności – np. dla GDPR lub HIPAA, które redukują ryzyko kar finansowych nawet o 30%.
Wdrażanie rozwiązań open-source – np. narzędzi do monitorowania integralności plików, co jest szczególnie istotne dla MŚP z ograniczonym budżetem. - Bezpieczeństwo pracy zdalnej – projektowanie polityk dla zdalnych zespołów, w tym wdrażanie VPN i bezpiecznych metod uwierzytelniania.
Koszty vCISO a etatowego CISO
Według PurpleSec, średni koszt usług vCISO wynosi 1,6-20 tys. USD miesięcznie, w zależności od zakresu (np. 8-10 tys. USD za jednorazowy projekt). Dla porównania, mediana wynagrodzenia etatowego CISO w USA w 2025 roku to 250 tys. USD rocznie, z dodatkowymi kosztami benefitów sięgającymi około 30% wynagrodzenia. Model wirtualny jest zatem nawet 5–10 razy tańszy dla firm, które nie wymagają pełnoetatowego zaangażowania.
Mimo potencjalnych ograniczeń, takich jak potencjalny brak głębokiej znajomości organizacji, korzyści – zwłaszcza finansowe i strategiczne – przewyższają ryzyka. Dla MŚP lepiej sprawdzi się jednak rozpoczęcie współpracy od krótkoterminowych projektów, takich jak audyty zgodności lub szkolenia, aby zweryfikować efektywność usługi. Jednocześnie dostawcy usług zarządzanych powinni inwestować w platformy automatyzujące pracę vCISO, co pozwoli oferować i skalować ich usługi.
