Jeszcze w maju 2020 r. wszystko wskazywało na głębokie załamanie. W zależności od scenariuszy wielkości polskiego rynku informatycznego miała zmniejszyć się od 3% do nawet 13%. Tymczasem wg danych IDC, w 2020 roku polski rynek ICT wzrósł o 4% do 19,3 mld USD (75 mld zł). Na rok 2021 prognozowany jest wzrost powyżej 5%, co oznacza, że wartość rynku ICT w Polsce przekroczy 20 mld USD! Jak więc faktycznie wyglądał rynek IT w Polsce? Jak zareagowali na niego klienci branży IT? Jakie firmy rosły najszybciej w pandemicznym roku? Oto ranking ITwiz Best100.
„W marcu 2020 roku mieliśmy do czynienia z dużą liczbą wypowiedzeń umów lub ograniczeniami zakresu realizowanych już projektów. Okazało się, że z dnia na dzień 100 osób w Grupie Euvic nie ma projektu. Zdecydowaliśmy jednak, że nie będziemy nikogo zwalniać. Nasi pracownicy także podjęli solidarnie decyzję, że zgodzą się na obniżkę pensji, tylko po to, aby ich koleżanki i koledzy zachowali stanowiska. Tak było przez 2 tygodnie” – wspominał w niedawnym wywiadzie dla ITwiz Wojciech Wolny, prezes Grupy Euvic.
„Potem nastąpiła – przez kolejne 2-3 tygodnie – cisza. Klienci ani nie rezygnowali z realizowanych projektów, ani nie rozmawiali o nowych. Chyba wszyscy potrzebowaliśmy czasu na oswojenie się z nową sytuacją, jej analizę i strategiczne decyzje. Potem zaś mieliśmy do czynienia z eksplozją tematów, a ich liczba była większa niż tych, z których klienci zrezygnowali. Zaczęliśmy więc zwiększać zatrudnienie” – dodał.
Chwiejny, ubiegłoroczny rynek IT w Polsce
„Dane i ich interpretacja zyskały nowe znaczenie – wszyscy dzisiaj sprawdzają liczby, zarówno te dotyczące sprzedaży, ale też te odnośnie samej pandemii. Z jednej strony jest wielki popyt na informacje, a z drugiej strony te informacje bardzo szybko się dezaktualizują, a wyciągnięte z nich wnioski nie pomagają budować długoterminowych planów działania. W IDC uaktualniamy dane co 2-3 tygodnie” – mówiła z kolei w maju 2020 roku Ewa Lis-Jeżak, dyrektor zarządzająca, IDC Polska.
„Aktualizując nasze prognozy w kwietniu mieliśmy nadzieję, że w IT jest lepiej niż w innych sektorach gospodarki, ponieważ wszyscy inwestują w technologię, aby sprostać nowym wyzwaniom, dostosować się do nowej sytuacji. Nasze analizy tego nie potwierdzają. W większości segmentów branży IT widać spadki, a – wg aktualnych przewidywań – rynek IT w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, ma szanse skurczyć się w tym roku bardziej niż ich PKB. Widzimy oczywiście wzrosty w niektórych technologiach, ale są to wąskie wycinki jakiejś szerszej kategorii. Oprogramowanie wspierające pracę zdalną nie uratuje całej kategorii oprogramowania, a komputery PC – sprzętu IT” – dodawała wówczas.
W roku 2020 nastąpiła zmiana priorytetów osób zarządzających polskimi firmami. Innowacyjność – obok efektywności kosztowej i poprawy wydajności działania – znalazła się wśród trzech, najważniejszych priorytetach. Klienci przesunęli się na 4. miejsce. „W tle była konieczna zmiana organizacji, jej wypłaszczenie, zburzenie dotychczasowych silosów pomiędzy działami oraz przeszeregowanie roli IT, wzmocnienie jej” – komentują analitycy IDC.
I nagle, w wakacje 2020 nastąpił na rynku IT w Polsce zwrot o 180 stopni i eksplozja inwestycji koniecznych, bo przygotowywały na niepewność „życia z koronawirusem”. Nastąpił gwałtowny skok w kierunku cyfrowej gospodarki, której dokonaliśmy jako kraj, firmy, obywatele. Zatarły się granice, w wejściu w cyfrowe kanały nie przeszkadzał ani wiek, ani wykształcenie, ani branża. Okazało się, że zazwyczaj powstrzymywały nas tylko bariery mentalne, które znikły. Gdy okazało się, że nie ma innego wyjścia, zaczęliśmy funkcjonować w świecie online. Błyskawicznie dokonaliśmy cyfryzacji kraju i nie odstajemy już od średniej europejskiej. Choć widać było różnice w poszczególnych branżach.
Zmiany priorytetów i postawienie na cyfryzację
Pandemia była akceleratorem cyfrowej transformacji, ale w każdym z sektorów była ona realizowana inaczej. Branża finansowa skupiła się na przetwarzaniu danych, przemysł na automatyzacji operacji, a handel na optymalizacji łańcucha dostaw. Nadal też w przypadku ponad 50% firm inwestycje w technologie niwelowały dotychczasowe luki.
W roku 2020 nastąpiła też zmiana priorytetów osób zarządzających polskimi firmami. Innowacyjność – obok efektywności kosztowej i poprawy wydajności działania – znalazła się wśród trzech, najważniejszych priorytetach. Klienci przesunęli się na 4. miejsce. „W tle była konieczna zmiana organizacji, jej wypłaszczenie, zburzenie dotychczasowych silosów pomiędzy działami oraz przeszeregowanie roli IT, wzmocnienie jej” – komentują analitycy IDC.
Jednocześnie rok 2020 pokazał, że polskie firmy w końcu przekonały się do chmury. Przestały obawiać się o jejbezpieczeństwo. Teraz ciężar obaw przesunął się na kwestie regulacyjne i privacy. Rok 2020 pokazał bowiem, że cloud computing to jeden z naturalnych sposobów kupowania IT. Jak znajdzie się odpowiednie rozwiązanie w chmurze, to firmy je po prostu wybierają. Zeszły rok pokazał również, że kupowanie sprzętu nie było już tak oczywiste i łatwe, a znacznie szybciej można kupić odpowiednią usługę IaaS/PaaS.
Wg danych IDC, w 2020 roku polski rynek ICT wzrósł do 19,3 mld USD (75 mld zł). Na rok 2021 prognozowany jest wzrost powyżej 5%, co oznacza, że wartość rynku ICT w Polsce przekroczy 20 mld USD. Stanie się to m.in. dlatego, że zdecydowanie większa liczba respondentów – m.in. w sektorze przemysłowym – zamierza zwiększyć wydatki na IT. Samo IT to 12,55 mld USD (ok. 49 mld USD). Rok wcześniej wartość tego segmentu rynku ICT wyniosła 12,24 mld USD (ok. 47 mld zł).
Pandemia zmieniła także priorytety w bezpieczeństwie. Jeszcze przed rokiem 2020 tym, co najbardziej przeszkadzało osobom odpowiedzialnym za cyberbezpieczeństwo był brak budżetu i odpowiednich specjalistów. Obecnie budżet jest poza pierwszą 10-tką największych bolączek. Znalazł się dopiero na miejscu 12! Dalej ważne są kompetencje – a raczej ich brak – ale na 1. miejscu najważniejszych problemów (60% odpowiedzi) znalazł się fakt wykorzystywania przestarzałej technologii, w efekcie czego większość prac osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo IT jest wykonywana manualnie. Problemem jest także brak rozwiązań automatyzujących proces monitorowania zagrożeń, a także wykorzystania do tego celu narzędzi stosujących algorytmy Artificial Intelligence / Machine Learning. Brak specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa będzie napędzał rynek usług. Potrzebne umiejętności i kompetencje będą częściej kupowane u firm zewnętrznych.
Najwięksi eksporterzy produktów i usług IT w Polsce w roku 2020 – ranking ITwiz Best100 (w tyś. zł)
O tym jak dziś postrzegane są firmy IT świadczy także indeks WIG-INFORMATYKA, który po niewielkim załamaniu tuż po ogłoszeniu pierwszego lockdown w marcu 2020 (spadek z 3098 pkt. do 2458 pkt.) sukcesywnie rósł, przekraczając na początku lipca 2021 r. poziom 4500 pkt. Oznacza to wzrost – w porównaniu do załamania na początku pandemii – aż o 83%. W roku 2019 indeks WIG-INFO wzrósł „jedynie” o 42%.
Podsumowanie rynku IT w Polsce w 2020 roku
Wg danych IDC, w zeszłym roku polski rynek ICT wzrósł do 19,3 mld USD (75 mld zł). Na rok 2021 prognozowany jest wzrost powyżej 5%, co oznacza, że wartość rynku ICT w Polsce przekroczy 20 mld USD. Stanie się to m.in. dlatego, że zdecydowanie większa liczba respondentów – m.in. w sektorze przemysłowym – zamierza zwiększyć wydatki na IT. Samo IT to 12,55 mld USD (ok. 49 mld USD). Rok wcześniej wartość tego segmentu rynku ICT wyniosła 12,24 mld USD (ok. 47 mld zł).
To, co najważniejsze to fakt, że wydatki na IT rosły mimo spadku PKB w Polsce. Wzrost – w porównaniu do 2019 roku – odnotowała większość kategorii. Rosło – choć dzięki chmurze (wzrost SaaS o 27%) – oprogramowanie (6,5%) i nie widać zwolnienia. Podobnie sprzedaż sprzętu IT i usług. Jeśli gdzieś były spadki, to raczej spowodowane przesunięciem wydatków z rozwiązań on-premise na chmurę.
Największe firmy oferujące usługi cloud computing w Polsce w roku 2020 – ranking ITwiz Best100 (w tyś. zł)
Największe firmy oferujące usługi cloud computing w Polsce w roku 2020 – ranking ITwiz Best100 (w tyś. zł)
* – szacunki
Wartość rynku cloud computing – wg IDC Polska – w 2020 roku wyniosła 475 mln USD (1,85 mld zł). Do roku 2025 ma zaś przekroczyć 1 mld USD. Natomiast wg PMR, szacowana wartość polskiego rynku usług w chmurze – według danych uwzględniających wpływ pandemii oraz rozwój pracy zdalnej – to już ponad 2 mld zł.
O tym jak dziś postrzegane są firmy IT świadczy także indeks WIG-INFORMATYKA, który po niewielkim załamaniu tuż po ogłoszeniu pierwszego lockdown w marcu 2020 (spadek z 3098 pkt. do 2458 pkt.) sukcesywnie rósł, przekraczając na początku lipca 2021 r. poziom 4500 pkt. Oznacza to wzrost – w porównaniu do załamania na początku pandemii – aż o 83%. W roku 2019 indeks WIG-INFO wzrósł „jedynie” o 42%.
Warto jednak pamiętać o charakterystyce polskiego rynku IT, gdzie ponad 50% jego wartości (6,56 mld USD) pochodzi ze sprzętu IT. Każdy wzrost w tej kategorii to impuls rozwoju dla całego rynku, a w roku 2020 było ich bardzo dużo. Przykładem mogłyby być rządowe zakupy komputerów dla szkół. Efektem programów takich, jak „Szkoła zdalna” i „Szkoła zdalna+” był 900 proc. wzrost ilościowy i 500 proc. wzrost wartościowy wydatków na komputery w sektorze edukacji!
Ponieważ lockdown okazał się długoterminowy, cała sytuacja z nim związana silnie przełożyła się na zakupy komputerów PC w całym 2020. Końcówka roku nie była słabsza, jak pierwotnie zakładano, lecz była kontynuacją wzrostowego trendu. Co prawda w roku 2020 sprzęt IT bardzo podrożał, natomiast w ujęciu ogólnym kupowaliśmy masowo maszyny tańsze, więc wzrost wartościowy komputerów PC to ostatecznie 34% w skali roku (w II kwartale wzrost ten przekroczył nawet 70%!), a rynek tabletów aż o 40%.
Liderzy wg raportu ITwiz Best100 edycja 2021
Łączne przychody firm, które znalazły się w tegorocznej edycji rankingu ITwiz Best100 (280 firm) to ponad 65 mld zł. Choć oczywiście nie jest to równoznaczne z wartością polskiego rynku IT. Część bowiem, tych samych przychodów raportowanych jest przez kilka firm – vendorów, dystrybutorów, którzy sprzedają ich produkty oraz partnerów tych drugich, którzy oferują je klientom końcowym. Zgodnie z informacjami podawanymi przez uczestników naszego rankingu, już w przypadku 16% ankietowanych przez nas firm powyżej 75% ich przychodów pochodzi z zagranicy. Dla 9% jest to między 50% a 75% obrotów, a 13% między 25% a 50%. W czasie pandemii przychody z zagranicy wzrastały (42%) lub pozostawały bez zmian (41%).
O stanie całej branży IT w dużej mierze decyduje grupa 50-100 największych firm. Aby się zakwalifikować do grupy 50 największych firm w Polsce trzeba było osiągnąć przychody na poziomie 260 mln zł, a w przypadku pierwszej setki zestawienia ITwiz Best100 – 120 mln zł. W 2019 roku – wg rankingu ITwiz Best100 – przychody pierwszej 50-tki największych firm wyniosły 43 mld zł, czyli 91% całego rynku. W roku 2020 było to już prawie 51 mld zł, czyli nawet więcej niż wartość całego rynku IT szacowanego przez IDC Polska. Gdyby z tego zestawienia usunąć dystrybutorów, to przychody czołowej 50-tki wyniosłyby ok. 35 mld zł (71% wartości całego rynku).
Największe firmy IT z polskim kapitałem w roku 2020 – ranking ITwiz Best100 (w tyś. zł)
Największe firmy IT z polskim kapitałem w roku 2020 – ranking ITwiz Best100 (w tyś. zł)
Lider polskiego rynku, dystrybutor AB, wygenerował w 2020 roku obroty ze sprzedaży produktów i usług IT w wysokości 6,8 mld zł, co oznacza wzrost aż o 37% w porównaniu do roku 2019! Na drugim miejscu znalazło się ALSO Polska (d. ABC Data) ze wzrostem sprzedaży na poziomie 15% (do 5,5 mld zł). Na 3. miejscu rankingu ITwiz Best100 – wg naszych szacunków – uplasował się ponownie Dell EMC odnotowując 15 proc. wzrost przychodów do 2,475 mld zł. Na 4. miejscu Lenovo Technology (2,15 mld zł) zastąpiło HP Inc., które spadło na 8. pozycję (1,7 mld zł). Dzięki ponad 4-krotnej poprawie wyników w roku 2020, na 5. miejscu znalazł się CD Projekt RED (1,88 mld zł). Dwa kolejne miejsca zajmują dystrybutorzy – Action (1,875 mld zł) i Tech Data Polska (1,71 mld zł). Miejsce 9. zajął Microsoft (1,47 mld zł) oraz Komputronik (1,34 mld zł).
Do największych, firm z kapitałem polskim sprzedających własne produkty i usługi w roku 2020 należały: CD Projekt RED (1,88 mld zł), Asseco Poland (prawie 1 mld zł) i Comarch (0,99 mld zł). Z kolei w trójce największych dostawców usług cloud computing znalazły się firmy: Comarch (204 mln zł), Microsoft (130 mln zł) i AWS (125 mln zł). Pierwsza z tych firm rośnie w tym segmencie nie tylko w Polsce, a może wręcz przede wszystkim poza naszym krajem. Comarch poinformował bowiem ostatnio o rozpoczęciu budowy własnego data center w USA. Uruchomienie centrum przetwarzania danych w miejscowości Mesa w stanie Arizona planowane jest na połowę 2022 r.
Największe zagraniczne firmy IT w Polsce w roku 2020 – ranking ITwiz Best100 (w tyś. zł)
Największe zagraniczne firmy IT w Polsce w roku 2020 – ranking ITwiz Best100 (w tyś. zł)
* – szacunki
Pandemia a rynek IT w Polsce
Większość firm IT oceniło rok 2020 jako lepszy (54% odpowiedzi) lub taki sam (25%) jak rok 2019. Ten zaś ma być – wg nich – lepszy lub dużo lepszy (77%). Jednym z efektów zmian na rynku IT w Polsce spowodowanych pandemią był wzrost zatrudnienia w przypadku 58% ankietowanych przez nas firm. Za zwiększonym popytem na pracowników szły także podwyżki płac (57%). W żadnej firmie IT biorącej udział w naszym rankingu nie doszło do ich obniżenia.
Wg odpowiedzi uczestników tegorocznego rankingu ITwiz Best100, w czasie pierwszego lockdown – od marca do czerwca 2020 roku – klienci firm IT najczęściej przesuwali projekty w czasie (37%), opóźniali decyzje projektowe (26%) lub zmniejszali zakres projektów (17%). Tylko w 8 proc. przypadków całkowicie z nich rezygnowali. Jednocześnie w czasie pandemii klienci firm IT najczęściej wstrzymywali projekty związane z wdrożeniem nowych aplikacji (53%) i rozbudową infrastruktury IT (23%). Przyspieszali zaś projekty związane z migracją do chmury (28%) i bezpieczeństwem IT (26%).
Tradycyjnie w zestawieniu ITwiz Best100 podajemy także największych dostawców produktów i usług IT do przedstawicieli poszczególnych sektorów gospodarki. Łączne przychody firm, które w 2020 roku podały dane na temat sprzedaży do administracji publicznej i samorządowej wyniosły 2,1 mld zł (1,92 mld zł w roku 2019); banków 2,5 mld zł (2,23 mld zł); sektora finansowego 1,7 mld zł (ok. 1 mld zł); sektora handlu 1,5 mld zł (1,44 mld zł); przemysłu 1,3 mld zł (1,1 mld zł); telekomunikacji i mediów 1,1 mld zł (1,08 mld zł); sektora utilities i energetyki 1,1 mld zł (0,96 mld zł); opieki zdrowotnej 1,2 mld zł (0,44 mld zł), a transportu i logistyki 0,6 mld zł (0,38 mld zł). Jeśli zaś chodzi o podział pomiędzy duże firmy oraz sektor MSP było to odpowiednio 10 mld zł (8,55 mld zł) i 1,9 mld zł (1,37 mld zł).
Największe firmy IT w Polsce w roku 2020 – ranking ITwiz Best100 (w tyś. zł)
Największe firmy IT w Polsce w roku 2020 – ranking ITwiz Best100 (w tyś. zł)
* – szacunki
** – dane po trzech kwartałach 2020 roku.
*** – 4 stycznia 2021 r. firma Atena połączyła się z ERGO Digital IT i obecnie nazywa się ERGO Technology & Services SA. Dane prezentujemy dla firmy Atena.
