Co roku wiele młodych osób decyduje się na podjęcie studiów informatycznych, a także kolejne roczniki absolwentów informatyki opuszczają mury uczelni. Warto jednak podkreślić, że losy absolwentów na rynku pracy różnią się w zależności od rodzaju ukończonych studiów, a także doświadczenia zawodowego zdobytego w trakcie studiów lub przed nimi. Skąd to wiadomo?
Od 2016 r. minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego – za pośrednictwem Ośrodka Przetwarzania Informacji – Państwowego Instytutu Badawczego – prowadzi monitoring ekonomicznych losów absolwentów szkół wyższych, w ramach systemu ELA (https://ela.nauka.gov.pl/pl). Od 6 lat, co rok podawane są informacje o absolwentach, ich wynagrodzeniach i ryzyku bezrobocia, dla wszystkich absolwentów na poziomie poszczególnych programów studiów.
Dzięki systemowi ELA, wiadomo także, jaki odsetek absolwentów jest ubezpieczonych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, a więc wybiera polski rynek pracy. Informacje w systemie ELA pochodzą z rejestru absolwentów prowadzonego przez Ministra Edukacji i Nauki (POL-on) oraz rejestru osób ubezpieczonych prowadzonego przez ZUS. Dzięki temu pozyskiwane są obiektywne informacje o całej populacji absolwentów. Ich losy są śledzone przez 5 lat po uzyskaniu dyplomu.
Magister inżynier – absolwent studiów technicznych z roku 2019 – z doświadczeniem nabytym w czasie studiów zarabiał tuż po ich ukończeniu średnio 8051 zł brutto, natomiast bez takiego doświadczenia jedynie 5537 zł brutto. W przypadku magistrów jest to odpowiednio 8112 zł brutto i 4461 zł brutto. W kolejnych latach po uzyskaniu dyplomu wynagrodzenia rosną, zarówno nominalnie, jak i w ujęciu względnym. Oznacza to, że zarobki informatyków rosną szybciej niż przeciętnie w całej gospodarce.
W tym roku zaprezentowane zostały wyniki 6. edycji systemu ELA. Po raz kolejny widać, że absolwenci studiów informatycznych najlepiej sobie radzą na rynku pracy – mają najwyższe zarobki i niskie ryzyko bezrobocia. Dane te pokazują jednak, że są różnice pomiędzy absolwentami, zarówno jeżeli popatrzymy na osiągane zarobki, jak i na doświadczenie bezrobocia. Studia informatyczne są prowadzone zarówno w dziedzinie nauk technicznych – absolwenci studiów II stopnia uzyskują dyplom magistra inżyniera, a absolwenci nauk ścisłych i matematycznych – dyplom magistra. Ponadto, informatycy często zaczynają pracę w trakcie studiów. Jak już było wspomniane wcześniej, doświadczenie zawodowe zdobyte w trakcie studiów przekłada się na losy absolwentów na rynku pracy.
Dzięki systemowi ELA można odpowiedzieć na często pojawiające się pytania: Czy informatycy zostają pracować w Polsce? Ile można zarobić po studiach informatycznych? Czy po studiach informatycznych można być bezrobotnym? Poniżej odpowiadamy na te pytania.
Czy informatycy zostają pracować w Polsce?
System ELA zawiera informację, jaka część absolwentów jest zarejestrowana w ZUS, czyli rozpoczęła pracę etatową, nieetatową (np. na umowę zlecenie) lub pracuje na własny rachunek. Wśród absolwentów, którzy nie mieli doświadczenia zawodowego w trakcie studiów, odsetek zarejestrowanych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych na koniec 2020 r. – dla absolwentów z tytułem magistra inżyniera z roku 2019 – sięga 90%. Cztery lata temu było to 95%. Wśród magistrów odsetek ten wynosi 72% (dla absolwentów z 2019 r.), ale już wśród absolwentów z 2018 r. i wcześniejszych lat jest on znacząco wyższy (średnio na poziomie ok. 85%).
Odsetek absolwentów informatyki według roczników i okresu od uzyskania dyplomu obecnych w rejestrach ZUS
Źródło: obliczenia autorów
Co te dane nam mówią? Znacząca większość absolwentów informatyki zostaje w Polsce i pracuje na naszym rynku pracy. Nie jest zatem prawdą, że dużo absolwentów informatyki wyjeżdża do pracy za granicę.
Ile można zarobić po studiach informatycznych?
Średnie zarobki absolwentów informatyki po uzyskaniu dyplomów są wyższe wśród absolwentów mających doświadczenie pracy, a także wśród tych, którzy ukończyli studia w dziedzinie nauk technicznych. Co więcej, w kolejnych rocznikach absolwentów zarobki w złotych rosną, ale w porównaniu do średniego wynagrodzenia wskaźniki są zbliżone w odpowiednich okresach po uzyskaniu dyplomu. Oznacza to, że przyrosty te odpowiadają wzrostowi przeciętnego wynagrodzenia.
Absolwent informatyki z doświadczeniem zawodowym zarabia przeciętnie ok. 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w swoim miejscu zamieszkania. Wskaźnik ten jest nieco wyższy dla magistrów inżynierów. Dla porównania, wszyscy absolwenci studiów II stopnia z 2018 r., którzy mają doświadczenie zawodowe w pierwszym roku po uzyskaniu dyplom zarabiali 0,93-krotności zarobków w swoim miejscu zamieszkania, a więc znacznie niżej niż absolwenci informatyki.
Średnie nominalne zarobki absolwentów informatyki według roczników i okresu od uzyskania dyplomu
Źródło: dane ELA, edycja 2021
W kolejnych latach po uzyskaniu dyplomu wynagrodzenia rosną, zarówno nominalnie, jak i w ujęciu względnym. Oznacza to, że zarobki informatyków rosną szybciej niż przeciętnie w całej gospodarce. Po 4 latach od uzyskaniu dyplomu magistrowie inżynierowie po kierunkach informatycznych, którzy pracowali w trakcie studiów, zarabiają przeciętnie 2-krotność średnich wynagrodzeń z ich miejsca zamieszkania. Natomiast magistrowie bez doświadczenia w trakcie studiów – 1,5 krotność przeciętnego wynagrodzenia, czyli podobnie do magistrów inżynierów z doświadczeniem w pierwszym roku po dyplomie.
Względny wskaźnik zarobków absolwentów informatyki według roczników i okresu od uzyskania dyplomu
Źródło: dane ELA, edycja 2021
Podsumowując, dane systemu ELA potwierdzają wysokie zarobki absolwentów informatyki, przede wszystkim tych, którzy doświadczenie zawodowe zdobywali już w trakcie studiów.
Czy po studiach informatycznych można być bezrobotnym?
Absolwenci studiów stosunkowo rzadko rejestrują się jako bezrobotni. Istotnie różną sytuację różnych grup absolwentów informatyki na rynku pracy ilustruje również względny wskaźnik bezrobocia, który pokazuje jakie jest ryzyko bezrobocia wśród absolwentów w relacji do stopy bezrobocia w powiecie zamieszkania.
Absolwenci informatyki, którzy mieli doświadczenie pracy przed uzyskaniem dyplomu cechują się bardzo niskim ryzykiem bezrobocia. Mniej niż 0,5% osób w tej grupie rejestrowało się w urzędach pracy. Ponownie, nieznacznie lepsza jest sytuacja wśród magistrów inżynierów. Natomiast absolwenci bez doświadczenia pracy w trakcie studiów w pierwszym roku po dyplomie znacząco częściej rejestrowali się w urzędach pracy. Chociaż i w tym przypadku częściej dotyczyło to magistrów informatyki po studiach w dziedzinie nauk ścisłych i matematycznych. Różnice te utrzymują się nawet do 5 lat po uzyskaniu dyplomu, co ilustruje zestawienie poniżej.
Ryzyko bezrobocia absolwentów informatyki według roczników i okresu od uzyskania dyplomu
Źródło: dane ELA, edycja 2021
Podsumowując, monitoring ekonomicznych losów absolwentów pokazuje, że znakomita większość absolwentów studiów informatycznych – szczególnie po studiach technicznych – pozostaje na rynku pracy w Polsce, który wydaje się konkurencyjny do zatrudnienia za granicą. Mogą oni oczekiwać stosunkowo wysokich zarobków i nie mają kłopotu ze znalezieniem pracy, co może ich skłaniać do pozostawania w Polsce.
dr Marek Bożykowski, ekspert ds. badania losów absolwentów, Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy; analityk Uniwersytet Warszawski
dr hab. prof. SGH Agnieszka Chłoń-Domińczak, ekspert ds. badania losów absolwentów, Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy; prorektor ds. nauki Szkoły Głównej Handlowej
dr hab. Mikołaj Jasiński, ekspert ds. badania losów absolwentów, Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy; kierownik Pracowni Ewaluacji Jakości Kształcenia, Uniwersytet Warszawski
